Þjóðólfur - 24.09.1853, Blaðsíða 1

þjÓÐÓLFUR.
185 3.
•'T' Ar 24. septembel'. 126. os>; 127.
Af bladi þessu koma aó öllu lörlallalausit ut 2 Wr. cðiir ein örk hvern mániidiim .október — tnajia, en 2 arkir
eóur 4 Nr> livern mánaðinma apríl—septemb.er, alls lé arkir í ður 36 ÍVr.; árgángurinn kostar 1 rbdl. alstaðar
á Islandi og I Daninörku, kostnaðarlaust fyrir kaupéiidur; livert einstakt Nr, kostar 8 sk. 8. hvert blað taka
sölumenn fyrir að standa full skil af andvirði liinna 7.
— S.kýrslan um saniskotin til ábyrgðarmanns
i'jóðóll's, — en hún fylgir Jiessu blaði til llestra kaup-
endanna, — var ekki að öllu alsnmin, og rannsökuð
þegar seinasta blaðið var prentað; því verður að lcið-
fétta það, sem I [tví blaði scgir um samskot þessi, sam-
kviemt skýrslunni, þvl hún er rétt, að inn eru koinnir
alls, 68 1 rbdd. 3 0 skk.; og hafa þar af gengið til
áhyrgðarinannsins 657 rbdd. 9skk., eins og skýrslan
sýnir.
A s k o r a n
til Reykjavíkur - sókuar nianna.
Marg;ir málsmetamli menn her í stafiiium
liaFa síðan jieir lásu síðasta blað Yjjóðólí’s liaft
á orði við oss, að ver les;gðum nokkur ráð
sóknarmönmim hér, hvernig þeir mættu skipu-
legast koma á samtökum með sér, til Jiess
að rita prófasti herra Haldóri Jimssyni á Hofi
í Vopnatirði ávarp jiess efnis, að hann gjörði
svo vel að sækja um dómkirkjubrauðið ef jiað
losnar.
Vér leyfum oss j>ví að skora á alla [>á
húsfeður og einhleypa metin í Keykjavíkur-
sókn, senr eru á j>ví máli, að séra Haldór
prófastur Jónsson sé hinn ákjósanlegasti af
j>eiin mönnum sem likindi væri til, að vildu
sækja uni jietta prestakall, að |>eir gefi sig
frain á skrifstofu Jjóðólfs, og riti n'ðfn sín j>ví
til staðfest ngar. Mundu j>eir síðan allir eiga
fund meö sér, sem hlaðið á kveður og auglýs-
ir nákvæmar, til að semja ávarpið uni Jietta
efni.
Nokkur alpintfismálin 1866.
I. Jarðamatsmálið.
jiað er næsta eðlilegt, }>ó flestir íslend-
’"gar hafi mikinn áhuga á jarðamatsmálinu, og
hvernig því lýkur; því festa og áreiðanlegleiki
1 "tal innbyrðis viðskiptum manna er undir
t)v> koininn, að fasteignirnar í landinu séu
•nattar sem jafnast yfir allt, og sem réttast
eptir verulegum gæðuin. Já mun og æfinlega
nokkur hluti af sköttunum, jafnvel auk fast-
eignatíundarinnar, lenda á jarðagózinu; og
er þá ekki síður áríðandi i þessu efni, að
undirstaða þessa hluta skattgjaldsins sé með
nokkurn veginn viðunanlegum og áreiðanleg-
um jöfnuði.
Landsinenn liafa lengi fundið og almemnt,
að dýrleiki jarðanna, sein hingað til helir ver-
ið, eður hundraðatai þeirra, liafi engan veginn
verið með þeiin jöfnuði eða samhljóðan, eptir
gæðum þeirra, sem skyldi. íþotta liefir orðið
j>ví tijfinnanlegra, sem dýrleiki j>essi og skuld-
setníng jarðanria hefir fyrnzt, og sein ýnisar
jarðir liafa nú í næstliðin liundrað ár, síðan
hinn síðasti jarðadýrleiki var seftiir, gengið
mikið af sér af umbrotum náttúrunnar, en
aptur aðrar tekið mikluni umbótum fyrirjarð-
ræktina, sem víða þokar nú heldur áfram. jjví
kontu og ótal bæuarskrár frá landsbúum, bæði
til alþíngis 1845 og 1847, um að nýtt jarða-
inat færi fram yfir allt. laud.
Vér þurfuin ekki að dvelja l’engí við frum-
varp stjórnarinnar 1847 til löggjafarinnar um
hið nýja jarðamat hér á landi, ekki við þær
sárlitlu og lítilsverðu breytíngar, sem aljiíng
lagði til við frumvarp þetta, og ekki við,
Iivorki löggjöíina sjálfa um þetta efni, sem
kom út 27. maí 1848, né við reglurnar sem
Rentukammerið samdi og sendi híngað, 1.
sept. s. á., jarðamats-og ytirmatsmöiiiium til
leiðbeiningar. Jarðamatið fór fram yfir allt
land 1849 og 1S50, í orði kveðnu, eptir jiess-
ari löggjöf og reglum; en íraun og, veru nieð
svo hjáleitum skilningí á þeim, og eptir svo
öldúngis sundurleitum mælikvarða og sjónar-
iniði, að menn nrðu brátt að gánga úr skugga
um, að jarðamat þetta.væri svo misjafnt þeg-
ar það væri borið saman sýslna í milli og