Þjóðólfur - 30.03.1854, Blaðsíða 1

þjÓÐÓLFUR.
1854.
Sendur kaupendum kostnaðarlaust; verð: ár£., 18 ark. 1 rbd.; hve'rt einstakt nr. 8 sk.; sölulann 8. hver. ,
0. ár. 30. marz. 130. —140.
— Ýinsir af kaupentiuin voruni hafa skor-
a^ á oss, afi vér s{iýn')iim að nokkru rnálið:
vm stofnun (í b á n k a ” hér á landi, sein
hreift var á alþíngi í suniar, og hafa nienn
jafnframt látifi í Ijósi, a?) |)eir séu ver en engu
nær fyrir {)afi, sem „IngólfurM 13. liaffti aft
færa uin þetta efni.
Vér höfum nú aft visu ásett oss, aft skýra
{ietta niál nokkuft greinilegar, og eins Erföa-
festu-málið; en af f>vi öll líkintli eru fyrir því,
aft báftum {lessum málum verfti hreift aptur á
al{)íngi 1855, f)á höfum vér afásettu ráfti ætl-
aft oss aft fresta útlistun [icssara mála, [>áng-
aft til nær líftur aft [leim tíma, j)á út lítur fyr-
ir aft |iau miini koma til nýrrar og ýtarlegri
umræftu.
\okbnr al^íngismál 1853.
11. Stjárnarbótarmálið.
(Niðurlag). Yarla er heldur efi á aft sú ósk
konúngsfulltrúa rættist, „aft í nefndina yrfti
kosnir hinir beztu menn sem {língift átti völ
á“, þar sem í hana voru kosnir: P. Petursson,
Hannes Stephensen, þ. Sveinbjörnsson og
V. Finsen1. j)aft inun og víst aft enginn á-
greiníngur hafi verift í nefndinni urn {)á niftur-
stöftu, erhún komst aft, og aft konúngsfulltrúi
sókti fundi nefndarinnar einusinni eftur tvisvar,
og mun liafa verift á einu máli meft nefndar-
mönnum. Og [>ó álitsskjal nefndarinnar {ij'ki
má ske nokkuft lángort, eiris og sjálf bænar-
skráin til konúngs, f)á verftur [>ó valla annaft
sagt, en hvorttveggja sé vandaft, enda ínun
jiað satt, aft undir konúngsfulltrúa hafi verift
borin hvorutveggju skjölin, áftur en {>au voru
hreinskrifuft. Nefndarálitift olli og fáum en
alvarlegum og einkar verulegum umræftum í
{linginu; og {>aft er vonandi aft engum, sem
*) Vér nefnum þ;i hér eptir atkvæðaijölda; 5. nefnd-
arm., þíngmaður Skaptfellínga, var framsögumaður.
les þetta mál í al{)íngistíftindunuin, sjáist yfir
hina Ijósu og grundúftu ræftu liius 4. konúng-
kjörna {língmanns (Th. Jónassen; alþ. t.ift. bls.
659-—600.); {>vi sú ræfta lýsir ekki aft eins
yfir hreinskilnislegri samsinníngu {reirrar aftal-
nifturstöftu,*sem nefndin komst aft, heldur er
þar meft ljósum ástæftum tekift fram {>aft atrift-
ift, sem vafalaust er einna mest um vert í fyr-
irkoinulaginu á stjórn Islands, en {raft er, aft
hin síftasta afgreiösla allra {icirra mála, sem
ekki verftur gert út um hér á landi, eigi und-
ir einn or/ sama ráðherra — ráftgjafa kon-
úngs fyrir lslands-máluin — en ekki eins og
nú, undir [>essa legíó af alskyns ráftherrum,
sern opt sitja ekki mánufti lengur aft völdurn.
Var og þetta atrifti meftfram og ljóslega út-
listaft af {ríngmanninum úr Árnessýslu (Magn-
úsi Andréssýni).
jiíngift bar engin breytíngaratkvæfti upp
vift uppástúngur nefndarinnar, og samþykkti
[>ví svo aft segja í einu liljófti, aft biftja kon-
úng, aft „í frumvarpi [iví, sem hann léti sernja
og leggja fyrir alþing um nýtt og umbætt
fyrirkoinulag stjórnarinnar yfir Islandi, og til
[>ess aft ákvefta stöftu Islands* í gjörvöllu
konúngsveldinu, þá yrfti eptirfylgjandi undir-
stööuatrifti tekin t.il greina:
1. Að alþínf/i yrði veitt ályktunar- eður
löyyjafar - vald i innlendum málum.
2. Að ein þriyyja rnanna landstjórn verði
sett her í landi á einum stað, sem hafi
á lrendi öll [>au valdstjórnarverk og
framkvæmftarvald, sein ekki hljóti aft
liggja undir sjálfan konúnginn eður stjórn
hans.
3. Að verkahrínyur, dómanda tala oy kj'ör
yfirdómsius verði ankin svo, aft æftsti
dómstóll landsins verfti í fullri samhljóð-
iin við löggjafarvald alþíngis og fram-
kvæmdarvald yfirstjórnarinnar.
4. Að lsle/idínyar eiyi fuUtrúa á því aðal-
v