Þjóðólfur - 29.09.1855, Blaðsíða 1

þJÓÐÓLFUR.
1855.
Scndur kaupendum kostnaðarlaust; verð: árg., 18 ark. 1 rd.; hvert einstakt nr. 8 sk.; sölulaun 8. hver.
9, ár. 29. september. 33.—34.
(Jm l'jarpeHtiiitt
Með Jtví stjórnin liefir falift mér á hendur,
aft rannsaka fjárpestina og aft halda tilraunum
J)eiin áfrain, er eg í fyrra vetur gjörfti nieft hana,
J)á eru J>að min vinsamleg tilmæli, aft allir hlut-
afteigendur vilji fylgja ráftum jieim, er hér eru
tillögft, ogsem eg hefi von uin að duga muni,
ef Jieim er nákvæmlega fylgt.
Meft J)ví eg býst eigi vift, aft mönnum hér
á landi muni nokkurn tima takast almennt að
sigra Ijárpestina, nema meft hæfilegum sótt-
varnarmeftölum, — f>v' þegar hún hefir fyrir
fullt og allt yfirfallift kindurnar, mun sjaldnast
takast aft lækna hana, — J)á bift eg alla hlut-
afteigendur, aft taka nákvæmlega eptir sóttvarn-
arineftölum og reglum Jieim, er eg ræft til, en
Jiau eru Jiessi:
1. Glaubersalt. Af salti Jiessu uppleystu
í heitu vatni, vil eg láta gefa kindaílokk þeim,
er pestin hefir heimsókt, svo sem svari 5 efta
ö lóftum handa hverri kind. Jar sem eg híng-
aft til hefi reynt salt þetta, hefi eg vift liaft þaft
á Jiann liátt, að eg hefi uppleyst hvert pund
af saltinu í einum potti af heitu vatni, og hefi
eg svo látift skipta lögnum í 6 efta mest 8 jafna
skannnta, og gefift hann 6 fullorftnum kindum,
og 7 efta 8 lömbum. Eptir þessu ætti 1 pund
af saltinu aft duga handa 6 fullorftnum kindum
efta 8 lömbum, og inun þaft nægilegt vift sjáar-
síftu, en upp til sveita þykir mér óhultara aft
hafa skammtinn stærri, t. a. m. 6 til 8 lóft í
veturgamla kind og Jiaftan af eldri, en 5 til 6
lóft í hvert lamb; yfir höfuft aft tala verfta menn
í þessu tilliti aft haga sér eptir því, hversu mik-
ift sýnist aft þurfi af saltinu, til þess aft kind-
iirnar fái nifturgáng, því þess þarf meft allopt-
ast, ef vel á aft duga. Almennast drepur fjár-
pestin mest veturgamalt og lömb, og þar sem
fer aft örla á henni, þykir mér þörf á aft hleypa
á allan þann flokk, er hún er komin í, og ræft
eg hverjum manni til, aft gjöra þaft þrisvar sinn-
um efta meir meft tveggja efta þriggja daga
millibili í hvert. sinn. Sé nú pestin t. a. m. hjá
einum bónda, sem hefir 32 lömb, þá Jiarf haim
i þessi lömb af saltinu aft minnsta kostiósinn-
um 32 lóft, efta alls 160 lóft (eftur 5 pund) í
hvert sinn; og þessi 5 pund af saltinu á hann
aft uppleysa í 5 pottum af heitu vatni, skipta
svo lögnum í 32 jafna parta og hella hverjum
skammti fyrir sig ofan í hvert lamb. Bezt er
aft hella lögnum ofan í lömbin, efta hverja kind
sem er, úr stútmjórri könnu; líka má taka til
þess sívalt sauftarhorn, saga af þvi stikilinn
stínga því svo upp i kindina og hella þar í
gegnum, sem trekt væri.
3?aft þykir mér áríftandi, aft kindum þeim,
sem pestin er farin aft heimsækja, sé eigi beitt
út þegar mikift frost er, efta hrím er á jörftu,
og ræft eg helzt til, aft gefa þeim gott en þó
í nokkuft minna lagi hey, og ergott vallendis-
hey hift hagkvæmasta til þess.
2. Fjárhús þau, þar sem íjárpestin hefir
sýnt sig, vil eg láta svæla vel innan meft
,,C/ilorkalki“ efta ko/ar/lœðum; „Chlorkalkið“
er vift baft á þann hátt, aft menn taki af því
sem svari rúmri teskeið, láta þaft í leir- efta tré-
bolla, hella þar á ofan svo sem einum spæni
af vatni, og hræra svo í öllu saman meft dá-
litlum tréspafta. Bollann skal síftan setja í fjár-
húsift, þar sem hann stendur óhulltur, og legg-
ur þar upp af allmegnan „Chlor-daun“, en
endurnýja þarf svo ,,ChIorkalkið“ i bollanum
þegar dauninn af því fer smámsaman aft dofna.
3>egar Chlorkalkift er eigi fyrir bendi, ræft
eg til aft taka brennandi viftarkolaglæftur, leggja
þær á hellu, efta í pott, og láta þær standa í
fjárhúsinu, uns þær meft öllu eru útkulnaftar,
og þarf þá aft gjöra þetta rækilega, efta aft
minnsta kosti annanhvorn dag. 5ess ber aft
gæta, aft kolin þurfa aft vera vel sviftin og
brandalaus, og eru einirkol bezt til þess.
Ofannefnd meftöl geta eptir 1. október næst-
komandi feingizt hér hjá m 'er í Reykjavik, á
Eyrarbakka hjá herra „Faktor“ Thorgrimsen
og hjá herra héraftslækni Thórarensen á Mó-
eyðarhvo/i. Til aft létta þeim, sem örftugt ættu
meft aft kaupa þau, hefir stjórnin í ár úr opin-
berum sjófti ákvarftaft og veitt tiltekinn fjárstyrk,
— 129 —