Þjóðólfur - 28.07.1856, Blaðsíða 4

— 124 —
sem hafa opinberar byggíngar ser til aíseturs, er gjört ae
skyldu a?) halda þeim vií), uppbótaiaust, þa% er askilja
allt hi?) vanalega árlega viþhald utanhúss er.hvert hús viþ
þarf, t. d. bikun, kfdkun, þhttun, glugga o. s. frv. og eins allar
fyrníngar og skemmdir innanhús, t. d. endurmálun, abgjiirþ
á þiljum, læsíngum o. s. frv., en liafl þurft afcalviþgjúrí), þá
heflr sá kostnaþur, allt aí> þessu veriþ greiddur úr opinberum
sjúfci; en nú er þaí) orí)ií) ab reglu, ab skoíia slíkan aþalaþ-
gjSrþarkostna?) sem lánsfh, þa% er fe, léb embætt-
inu, og þa% lendir þánnig á hlutabeigandi embættismönnnm
a'b endurgjalda þann kostnaí) aptur. Bæí)i aíialabgjörfein sem
nú á a?) þurfa vií) á Laugarnesstofunni, og viþhald hennar
framvegis, hlyti eptir þessari reglu aí) lenda algjörlega og ein-
gaungu á embættinn, rétt eins og núna er riýbúiþ a% ákveca
um aþalaígjörbina á stiptamtsgarþinum; en þegar svona er á
statt, þá er auíisætt a?) flntníngurinn á bisknpssetrinu vervnr
ekki heldur rettla;ttur meþ þessari röksemd, því hún dettur
um sjálfa sig.
Ver höfum þannig leitt rök ab því, aí> ástæíur þær er
stjúrnin hefir talií) því til réttlætíngar aþ leggja biskupsetrií)
aí> Laugarnesi nitiur, enganveginji eru sannfærandi né fullgild-
ar í sjálfu sér, og vérþorum a?) fullyrba, aí> allur þorri manna
hér á landi er oss í þessu samdúma.
Vér berum ekki í múti því, ab þa% ef til vill heféi átt
upphaflega betnr vib aí) byggja biskupsstofu í Reykjavík, enda
þútt margt mæli fram meí) því aí) biskupinn hafl absetur sitt
dálítií) fyrir ntan skarkala bæjarins og hafl jarbnæþi, svo a<5 hami
geti haft grasnyt og önnur þau hlynuindi er því eru samfara
af): hafa hagfellda jörb til ábiftar. En úr því nú er búife aí)
tilbúa biskupiuum gúþan og ai' oss virþist hagfelldan sama-
staí), búií) ab byggja honum veglegan garþ mei ærrium kostn-
ati, þá virtist oss úgjöruíngur, a¥) snara öllu þessu a% rauna-
lausu e¥a aíi minnsta kosti at raunalitlu eins og út í sjúinn,
og ætla svo biskupinum sjáifum aþ verta sér útí um húsnæbi
án allrar aþsjúnat og íhlutnnar af háifu hins opínbera, livort
sá og sá bústaþurinn, sem í þann og þaun svipinn væri kost-
ur á, sé embættínu samboþinn ebur eigi. Oss virbist þaí) hií)
mesta áhorfsmál a% hiþ áríþandi og mikilvæga skjalasafn er
þessu embætti fylgir skuli þurfa a¥) vera á einlægum hrakn-
íngi úr einum staþ í annan, eíns og nú er sjáanlegt ae vertla
muni, og verti svo má ske á endauum ab hýrast í einhverju
pakkhúskofahorninu, ef fengist til þess, eins og nú er sagt um
skjalasafn vesturamtsins1; og oss þykir þaV) úsamboki?) svo
tignarlegu embætti, aþ biskupinn, sá eini sem er á öllu Is-
landi, skuli hvergi hafa höffci sínu aþ a¥) halla, og þurfa a¥)
vera á einlægum hrakníngi, innanum Reykjavíkurbæ, þar sem
ekkert embættinu samhoþiþ húsnæbi, eptir því sem enn er
komií), er fáanlegt handa honum, og hann því augsýniiega
verírar ab kotra sér niþur hvar sem bezt gengur í þann og
þann svipinn; þotta hlýtnr a% fella rírí) á hif) tignarlega bisk-
upsembætti, bæþi í augum Íslendínga sjálfra, og eínkum þeirra
hinna útlendu manna sem árlega koma híngaþ og sjálfsagt
sækja biskupinn heim, enda verhur og þá biskupinn á Islandi
sá eini biskup í ríkinu sem ekki heflr neinn embættisbústaí).
. ') þaþ er haft fyrir satt, aþ hib mikla skjalasafn Vestur-
amtsius: sem konferenzráþ Bjarni Thorsteinron hafíii ni¥ur
skipaþ svo snildarlega og skilit) svo heiíiarlega viþ, eins o.g
embættisreglusemi þess höfbingja var svo eigiulegt, hafl frá
því hann fúr frá embættinu, legií) út í pakkhúsum í Stykkis-
húlmi úhreift, og dysjaí) niímr í tunnur og kassa.
Vér gaungum a¥) því vísu, um biskupssetriV meb þessu fyrir-
komnlagi, a¥) um þaþ, fari, eins og nú er komi!) me¥ bústaí) amt-
mannsins í vesturamtinu; því nm'þann bústaþ segja þeir sem
kunnugir eru, a¥ engum úkunnugum manni geti dottií) íhug a¥)
hann sé amtmannsaþsetur, svo úásélegur og auþvirbilegur kvar) sá
bústaílur vera; en ab byggja þaun garí) a¥> nýju er embættinu
væri saniboþinn, er of vaxií) launum þeim sem embættinu eru
veitt, og verílur því a¥) tjalda því sem til er.
þetta fyrirkomulag getur þannig, a¥) oss virþist, hvoiki
samþýþzt viþ súma stjúrnarinnar né vi% súma- landsins né
vi¥) rétt skoþaíia hagsmuni þess embættis sem hér ræftir um
og vér skynjum því ekki betur, en ab þoir hafl mikinu á-
byrgþarhluta af, sem hafa átt mestan hlut ab því a% þessu er
orfiiíi framgengt, en þab er í raun og veru herra biskupinn
sjálfur, þvf þú þa?> líti í fljútu bragþi svo út, eins og herra
stiptamtmaþurinn hafl gengizt fyrir breytíngunni, þá er þetta
ekki þannig í sjálfu sér, heldur er þetta, eins og allir vita,
upphaflega gengi% út frá biskupinum, því hann heflr aldrei
fest yndi á Laugarnesi, og þú vissi hann, þegar hann súkti
um embættií), a¥) honum var ætla?) ab búa þar. — Vér ef-
umst ekki um, a¥) hann hyggur sig hafa búií) meb þessu í
haginn bæ¥)i fyrir sjálfan sig og eptirmenn sína, en sú mun
raun á ver%a, aþ þeir verþa á öþru máli; — þaí) bíþur,
eins og annab, síns tíma.
F r é 11 i r.
Meíi þessari póstskipsferfe bárust ab vísu dunsk
blöb er ná til loka f. raán. en fátt var í þeim frétt-
næmt. Yebráttan í Danmörku var næstl. mánufe
óstöbug, og þó heldur gób, og út leit þar fyrir
góban kornvöxt, en þó var komvaran alltaf heldur
ab hækka í verbi en lækka; um síbustu mánaba-
mót heimtubu seljendur í Ilöfn fyrir rúg 92/3 —10Va
rdl. en kaupendur gengu ab fyrir 91/4«-101/3 rdl. —
Ríkisrábinu var slitib 2. júní, og ætla menn, ab
þíngmennirnir frá llolsetalandi hafi ekki snúib heim
aptur í alls kostar góbu skapi út af því er þeir
höfbu áorkab á fundinum, enda höfbu þeir ekki
frain neinar uppástúngur sínar um breytíngar á
stjórnarskrá alríkisins, en létu þó hispurslaust uppi
óánægja sína yfir því, ab Ilolsetamönnum og Sljes-
víkurmönnum hefbiekki gefiztkostur áab undirbúa þá
stjórnarskrá. — Rábgjafaskiptí urbu enn í Danmörku
um þetta leyti, og munu ab nokkru leyti hafa átt
rót sína í óánægju þeirra í hertogadæmunuin, því
Scheel eba Schele, barún, lagbi nibur rábherra-
völdin yfir Sljesvík, en í hans stab tók konúngur
Wolfhagen amtmann í Flensborg; Schele hafbi,
ábur en hann fór frá, áunnib þab vib konúng, ab
nafna hans Scheel-Plessen borgenmeistara og stabar-
höfbíngja í Altona var vikib frá völdum; hann hafbi
verib f vetur á rábgjafarþíngi Holsetamanna, og
var kosinn þar til forseta á þínginu, en þókti hafa
gjírt sig mjög beran í mótspyrnu og jafnvel æs-
íngum gegn stjórninni og einkum gegn rábgjafanum