Þjóðólfur - 26.09.1857, Side 5

- 149 -
aíi öSru Ieyti á hann fyrir ákærum sóknarans í sök
þessari sýkn afe vcra. Svo á hann og ab borga
allan af sökinni löglega leiíiandi kostnafe, og þar á
mefeal málsfærslulaun til sóknara hér vife réttinn,
organista P. Gufejohnsen 6 rdl. og til verjanda, exa-
minatus juris J. Gufemundssonar 5 rdl. — þau í-
dæmdu litlát greifeist innan 8 vikna frá dóms þessa
löglegri birtíngu, undir afeför afe lögum".
(Aðsent).
Axel
kvæði eptir Esaias Tegnér.
Steingrímur Thorsteinson
íslenzkaði.
1857.
Oss fékk það mikillar gleði, er vér sáutn þetta kvæði,
snúið á islenzka túngu; og ckki einúngis af J»ví, að Tegnér
er oss áður kunnur sem eitt hið ágætasta skáld norður-
landa, hcldur og af þvf, að það cr gott, að hinar nor-
rænu þjöðir fái að þckkja liver aðra; þær, sem eru skyld-
ar og runnar af sama blóði. Vér vitum það fullvel, að
hér á landi er varla getið nokkurrar hókar, sein út kem-
ur, nema til þess að rífa hana niður, og benda á það sein
verst er — og kann ske einmitt það sé þó lastað, sein
cr skást, af heimsku eðu illvilja ritdómandans — áu þess
þetta hafi þó aðrar afleiðingar en þær, að fæla alþýðu
frá bókinni og þvf góða sem f henni kann að finnnst; en
á hinn bóginn að hræða höfundana og láta þá hætta, með
þvf líka að ekki er til neins að gera neitt, þegar allt er
dæmt ónýtt, og alþýða trúir þeim dómi. þcgar svo er
dæmt, þá eru ritdómendurnir bæði þjófar og lygarar f
fyllsta skilnfngi; þvf þeir stela góðum og fögruin ávöxt-
uin frá þjóðinni, með þvf að Ijúga þvf, að það sé Ijótf,
sem er fagurt; og fer hún þannig uin stund á mis við
mnrgt gott, af þvf þeir, scm hún á að trúa, eru vondir
menn og skakksýnir. Vér vitum það raunar vcl, að eitt-
hvað má að öllu finna; en vér vitum lika það, að sitt
sýnist hvcrjuin, og eiiium finnst það vítavcrt, sem öðrum
virðist hrósvert. þetta er nú ekki sagt vegna þess, að
vér þykjumst liafa fundið marga galla á útleggingu þess- .
ari;' en vér látum það ráða, sem meira gætir, og það
eru kostirnir; þeir cru bæði margir og fagrir; og þvf er
það bæði licíður og gleðiefni fyrir oss, að mcga bjóða
riti þessu vclkomnu á vora túngu, sem er jafn iiðug, snjöll
og innileg, hvort heldur liiin hljómar um afrcksverk hctj-
anna cða um ángurblíðu ástarinnar; hvort heldur hún lýs-
ir cðli nálturunnar eða athöfnum andans. Allt þetta kem-
ur fyrir f þessu kvæði; en vér tökum það fram, sem áður
hefir verið tekið fram annarstaðar, að kvæðið er engar
rfmur, og ekki ætlað til saungs eða kveðandi, lieldur er
tónfall og rfniliendfngar í þess konar rilum ekki til ann-
ars, en til að hefja tign og þúnga frásagnarinnar, og á
að lesast með framburði, en ekki að kveðast. það yrði
of lángt, ef vér færuin að telja upp allt, sem oss finnst
vel orðað i útleggfngu þessari; en vér liöfum með gleði
lcsið hana, og fundið þann blæ, sem er einkennilegur
Steiugrfini, og sem engi vor helir eða hefir liaft nema
hann. það cru margir staðir, sein er eins og standi
‘ítórar og undiirsamlegar liljur, sem kvöldblærinn og ástin
anda á, meðan sólin er að renna, og ýmislega litu Ijós-
bliki brcgður á laufin, svo það er einhver unaðarfull prýði.
Vér ósknm þess innilega, að þjóð vor taki þessu kvæði
eins og þaft á skilið, og að útleggjandinn ekki verði fæld-
ur frá að halda áfram, með smásinuglegum sleggjudómutn
og skáldlegri uppskurðarfræði. Einnig þökkum vér út-
gefandanuin fyrfr það, liversu vel bókin er úr gnrðigerð;
þvf það er sú einasta kvæðabók á íslenzku, scm vel er
frá gengið; og að endíngu viljum vér brýna það fyrir
þjóðinni, að fleygja ckki þcss konar bókuin frá sér cnda
þótt menn skilji þær ekki í einu vetfángi, því þær bæði
sýna hinn andlega krapt og fjör þjóðariunar, og eru ó-
sýnileg máttarstoð menntunarinnar og réttrar stefnu til—
finnínganna.
X.
Svar upp á greinina í „þjófeólfs" 9. árgángi, bls. 142.
Á síðustu blaðsíðunni f nGaldrakverinu“ stendur:
„tveggja alkvæfta sainstöfurnar" f staðinn fyrir: „tveggja
stafa samstöfuniar"; þetta hcfir orðið af vangá, sem allir,
er lesa það, hljóta að sjá strax i stað, og þvf þótti eigi
þurfa að biðja „þjóðólf“ að gcla þess, eins og ekki að
nfsaka, þótt einhverjar smáprentvillur kynni nð vera i
kverinu, cða eitthvað iniður viðfcldið í orðaskipuninni,
scm búizt var við, að cngi góðgjarn maður mundi hneyxl-
ast á.
Ilöfund greinarinnar I „þjóftólfs“ 9. árgángi, sem mín
vegna gjarnan má heita „lierra X. X.“, skal eg fyrst leyfa
mér að spyrja, hvort hann þckki ekki máltækið: „þeiin
fcrst ekki að bæta brók, sein ber er uni rassinn sjálfur“;
og væri óskandi, að liann hciinfærði þetla til sjálfs sfn;
þess þarf liann; það skal eg sýna. „Herra X. X.“ er svo
„hjákátlcgur, að hans eigin sögusögn, að byrja aptan á
að lcsa þá bók, sem nafnið þó stcndur framan á, og þyk-
ir inér engi furða, þó þá liafi farið heldur illa fyrir hon-
um, cins og liann segir sjálfur, þar sem liann hefir verið
að böglazt við, að lesa livert orð aptur á bak; það inun
þvf og vera satt, sem hann segir, að liann liafi ekki kom-
izt yfir, ncina 3 blöðin öptustu, cins og líka hitt, að vit-
lcysurnar liafi verið fleiri en blöðin, því þær hafa orðið
jafnmargar orðunuin, sem hann las. Kú koma dóniar
„herra X. X.“, sembyggðireru á undangcngnum ástæðum,
sem eg er búinn að fara nokkrum orðum um; honuin
hefir þóknazt, að kalla allt kvcrið „slúður“, og linýtir þar
aptan við „eptir stafatölu“; hvernig eiga inenn að skilja
þetta? eg held, að það geti engi! Kverið er annars,
eins og stendur f formálanum fyrir því, tekið úr dönskum
bæklíng, scm prentaður hefir verið hvað eptir annað, qg
fleiri samkynja bækur hafðar sér til stuðníngs; kverið er
einkum ætlað únglfngum til skcmmtunar, og gagn gcta þeir
líka haft af því, að þvf leyti, sem þess konar skemmtibæk-
ur einkum eru lagaftar, til að vekja fhugun hjá þcim; það
er að vfsu ekki sú bók, sein ekki mcgi án vera, cn svo
er og uin ótal fleiribækur. þar sem „hcrra X. X.“ fer að
tala uiii vfsindalegan smekk, þá tná óhætt fullyrða það,
af því, sem áður er sagt, að greinin ber það með sér, að
„herra X. X.“ er ekki sá maður, sem f þvf tilliti, heldur
en öðru, sem stendur f grein hans, viti, livaft hann segir,
þvf að auk þess að grcinin er ein vitleysa öll saman, þá
eru jeigi fáar villur f henni, og f hverri Ifnti er það, að
annaðhvort vantar þar aðgreiníngarmcrki, eða það er