Þjóðólfur - 26.09.1857, Síða 6

- 150 -
V
skakkt; og Iield cg mér sé óhætt tfð fullyrða það, að flest-
ar af |)eim voru í handritinu cptir hcrra „X. X.“, sein
„corrector“ lét Jjví standa.
Að endtngu skal eg geta þcss, að það munu margir
óska þess mcft mér, að ábyrgðarmaður þjóðólfs taki ekki
optar annan cins illgirnissamsetníng í eins heimskulegum
búningi, cins og sú grcin cr, scm Irér rseðir um, upp í
blaft sitt, þvf það getur ekki annað en rírt álit þess í
auguin allra skynsamra manna.
Reykjavik, 21. dag septembermánaðar 1857.
* E. Þórðarson.
\
(Aþsent),
Prestur einn er sá á vesturlandi, sem vígþist fyrst sem aV
stoíiarprestur, og var hann í þeirri stóílu í 20 ár, og voru
laun hans jafnast 8 rdl. fyrir utan borgun fyrir þau aukaverk
er hann gjórþi. þá var honum veitt lítií) prestakall, og varþ
hann þar aí) taka staþ og kirkju hvorttveggja gjórfalliþ álags-
laust; þessu brauhi þjónaþi hanu í 7 ár, og hafþi hann á þess-
um árum byggt þar upp staísinn og kirkjuna, sem enn standa
óaþgjórí), og eru þó síþan 34 ár; þá fekk hann annabpresta
kall, sem mun verar meþalbrauí) álitiþ, og því þjónaíli hann í
26 ár. Timburkirkju tók hann þar vií) álagslausri, en sem
þó vantaui ytra þak; hann lét á hana nýtt þak utan yfir hiþ
gamla og skilaíi henni eptirmanni sínum, ogjafuframt 200 rdl.
sem hún þá átti. Síþan heflr kirkjan nú veriþ ótjörguþ í 8
ár, og ern þetta næg rök til þess, a?) vel hafl hinn fyrri hirt
um kirkjuna, aí) liún skuli þola slíka meþfert hins síbara, án
þess aí) vera orísin ófær til messugjörþar. Hann heflr ætíb
verft talinn góþur klerknr, og veriþ virtur og elskaíiur af
sóknabörnum sínum eins og bezt má verí)a, og miklu til leiV
ar komib hjá þeim til hins betra. Eptir atj hann hafci haft
prestverk á hendi í 53 ár, afsalati hann sér brauíinu, og fékk þá
J/3 tekjanna, og mun (mega) meí; sanni segja, ae, sóknarfólki hans
hafl þótt mikill skai)i í ab missa af houum. þaí) 'má eitt
telja sem vott um árvekni haus í embættinu, aí) ái)ur en til-
skipun um bólusetníngar kom út, haffti hann af sjálfsdáþum
bólusett yflv 90 manns í sókn sinni. Hann var og laginn
fyrir lækníngar, og fékkst ekki alllítiíi vilft þær, og varí) mörg-
um aí) lií)i, og gætum vér taliþ mörg dæmi til þess, hve furíiu-
lega honum heppnuþust þær; auk þess léoi hann mörguin
sjúklfugum húsrúm og a'þhjúkrun kauplaust, þeim er lækuis
þurftu og sem læknirinn ei gat haft hjá sjálfum sér.
- Hann var búmaþur góí)ur og ötull; sjást þess og mörg
merki, og fHum vér hér ab eins oins dæmis, þótt'vér vitum
mörg fleiri; liann lét hlat)a garí) af grjóti kríngnm allt túniþ
á prestsetrinu, því, er hann su)ast var á, þar sein engi var
áíiur; og er garíur þessi vel gjörþur, þott nú þurfl hann sum-
strþar umbótar \íb, sem mjög er el.lilegt, þar et) lítt eta ekki
heflr veriþ um hann hirt, síþau hann hætti aí) búa á prestssetrinu.
þaþ er alkunnugt vestra, hve vel og trúlega hann stund-
ati embætti sitt og prýddi þat) met) fögru og reglusömu
l'ramferibi, og á þetta þykir lfklegt ati stjórnin líti, og liveti
aíra til at) leita í fótspor dugandismannanna, meí) þvf at>
sæma þá og virta svo at) atrir sjái, at> þeir hafl ei unnit)
fyrir gíg. . ft ér getum ekki rrúat) því, at) herra biskupiun,
sem á at) láta sér umhugai) um veg og sóma prestastéttar-
innar, láti sér verfca þai), ai) minnast ei slíkra manna vii)
stjóruina og mæla fram meii þvf, aí) stjórnin umbuni þeim
aí) vcrllcikcm þeirra, og þai) því heldur um þenna mann,
sem vér höfum frétt, ai) á skrifstofu biskupsins liggi vitnis-
burÍlur hans frá 2 próföstum hans, og sem hanu eptir beiÍini
biskups sál. St. Jónssonar lét af hendi vií) hann, en bisknp-
inn sál. eutist ei til ai> rita hér um stjórninni, en engi
veit til hér vestra, aÍ) herra biakupinn, sem nú er, hafl haft
fyrir því — þó ólíklegt sé, — ai> minusta kosti heflr ekki
sézt þess vottur enn sem komii) er; og engi, sem til þekkir,
getur heldur ímyndai) sér, aÍ), ef biskupiun hefii leitai) presti
þessum verÍugra verilauria hjá stjórninni, ai) stjórnin þá hefiii
skotii viÍ) því 'skolleyrunum.
Fróilegt væri og ai) vita, hvort tilskip. 1797, 20. jan.
sé fallin úr gildi; því ekki heflr henni veriÍ) fnllnægt heldur,
hvaÍ) þenna mann snertir, sem var sættamaiur yflr 50 ár, og
hlýtur amtmaÍur vestf. aÍ) vita hve vel og heppilega prestur
þessi gegndi þeim starfa, . því oss heftr verii) sagt, ai> þaíi sé
tekii) fram í vitnisburii þeim, er viikomandi sýslumaiur hafii
sent herra ámtmanniuum.
X-y.
Bréf til „l’jóiólfs" dags. 6. júlí 1857.
(Framhald) „lleyrðu 1181116101“, sagði þórður þá við mig,
„hvernig lízt þér ú að við tölum núna svo lltið við prest-
inn og binn um vinhumennina okkar; — þú manst
— seztu nú liérna hjú mér Jón tctur og fúðu þér hress-
íngu með okkur hinum“ — „Gerðir sem þér lízt“, segi cg
„lítið mun það hafa uppá sig“. „Jú“, — segir gamli þórð-
ur hútt, — „nú ætla cg að tala svolílið iim vinnumenn-
ina okkar, prcstur minn— með yðar leyfi samt“. Heyrt
gct eg það“, segir prestur, þó að þér séuð heldur hneigðir
til að tala undir rós í kvöld; cða hvað meiiiið þér með
þessum vinnumönnum ? liklega okluir einhættismennina,
því eg sé að blöðin liafa verið að lireyta þeirri spekinni
eins og svo margri annarí, að emhættisinennirrfir væri ekki
annað cn vinuumenn lýðsins". — Jú það cruð þið líka cða
æltið að vera“, — svarar þórður. — „því hvaðan eru laun
ukkar tekin íiema frú lýðnuin; en það er ckki svo vel,
að þið getið lieitið vinnumenn alþýðunnar samt, því mað-
ur getur ekki reidt sig ú ykkur f öllu tiiliti; það cr lúngt-
um uær að likja ykkur emhættismönniinum saman við þú
sem cru rúðnir í skiprúm til húlfdrættis eða hcildrættis.
eða háll's eða heils hlutar; þcir skíprúðnu gegna þegar
kallað er og fylgja skiprúminu og gjöra það sem foiwað-
urinn skipar, sumir vcl, sumir að nafninu; allir setjast
undir úrar, sumir róa vel sumir draga af sér og liggja ú
liði annara; en ætli menn að hafa gagn af þeiin í land-
legudögum til einhverrar vinnu, þú þykjast þcir flestir of
góðir til þess, nenia þegar hezt cr, að hirða lilut sjúlfra
sín ; svona sýnast mér cmbættismennirnir alllr; suinir fylgja
vcl skiprúmi sínu og vinna vel fyrir hlut, snmir liúnga i
því, af því þeir eru rú ð nir, en gjöra lítið gagn, lútast gcgna
formanninum, t. d. nmtmanni eða biskupi, en draga af sér
þegar af þeim cr litið; en cigi þeir eitthvnð að gjóra scin
þeir álíta ckki cmhættisskyldu sína, þessir góðu herr-
ar, liana nú! þú eru þcir flestir cða allir eins og þegar
ú að liafa not af skiprúðnu nsönnunum til landvinnu, þeim
þykir það ekki sitt verk, sér ckki koma það við; [>að
cr ckki svo vel, að þeir fúist til að hirða almennilcga
hlutinn sinn, sumir, cða að ditta að skipinu sínu «ða
hjarga þvi undan sjó. „það licld eg að þér getið ckki
sannað“ segir prcslnr. „Jú það get eg sannað“, segir
gamti þórðnr, — „það cr nú til dæmis með ykkur prest-