Þjóðólfur - 15.01.1859, Side 4

Dómar yfirdómsins.
I. í sökinni: málsfærslumabr J. Gu?>mundsson skip-
aíir sóknari, gegn Olafi Olafssyni úr Skapta-
fellssýslu.
(Upp kreðinn 13. des. 1858. — Stuldrá tvævetrum sauð
úr réttum, ekki álitinn eptir 6. gr. i tilsk. 11. apr.
1840, heldr eptir 1. gr. og látinn sæta að eins 20 vand-
arhagga refsingu; sbr. dóm i 9. ári þjóðólfs bls. 60.).
„Með dómi, gengnum við Skaptafellssýslu aukahéraðs-
rétt, þann 5. Jan. 1857, er ákærði Olafr Ólafsson, sem
kominn er yfir lögaldr sakamanna, og aldrei hefir áðr
sætt lagaákæru, eða hegningu fyrir nokkurt lagabrot,
dæmdr fyrir sauðaþjófnað og sviksamlega meðferð
á hesti, sem húsbóndi hans átti, til 2><27 vand-
arhagga refsingar, sem og i endrgjald hins stolna
og málskostnað, en með þessa réttar dómi, frá 23.
marts 1857, var málinu sem híngað var stefnt, vegna form-
galla á landsyfirréttarstefnunni, vísað frá, og kemr það
nú, eptir að búið er að bæta úr þcssu, undir dóm i að-
alefninu".
„Hvað þá fyrst það sakaratriðí, sem snertir hins á-
kærða sviksamlegu mcðlcrð á hestinum, áhrærir, eru eng-
ar þær sannanir komnar fram gegn honuin i því efni, sem
geti felt hann i hengíngu; miklu fremr gánga allar likr
að því, að hann hafi haft heímild af húsbónda sinum sira
Renedikt sál. Sveinssyni, til þess að selja hestinn, eins og
hann gjörði, ef hann ekki gæti koinið honum í fóðr, og
livað það snertir, að ákærði skyldi hafa dregið undan og
i sinn sjóð 2 rd. af hestverðinu, þá skortir næga sönnun
fyrir þvi, og hvað sem því líðr, er það sannað, að sira
Benedikt og ákærði miðluðu inálum sin á milli, um hestinn
og hestverðið, og skildu sáttir út af því atrfði. Akærði
hlýtr þannig að dæmast algjörlega sýkn af dómarans á-
kærum, hvað þetta sakaratriði snertir".
„Hvað þar næst hið fyrra sakaratriði, tökuna á sauðn-
um snertir, er það upplýst og sannað, að ákærði haustið
1855 dró sér i Skaptártúngu-rétt 2vctran sauð, hvfthnifl-
óttan, sem síra þorkell Eyjólfsson i Ásum var eigandi að,
markaði sauðinn á öðru hornfnu, en fékk svo annan inann
til að reka hann með kindum sinum suður i Meðalland og
slátraði honum siðan og fénýtti hann, cins og sína eign.
Sauðrinn er virtr á 3 rd. r. m, — það er nú að vísu tekið
fram af verjanda hér við réttinn, að ákærði augsýnilega
ekki'hafi tekið sauðinn f þvi skyni að stela honum, þar
sem hann hvorki hafi breytt á honum markinu, eða far-
ið neitt f launkofa með hann, enda fengið hann þriðja
manni til ráðstöfunar, heldr sé þetta sjálfræðisleg tiltekt
ákærða, sprottin af þvi, að hann hafi átt eptir af kaupi
sínu, hjá sira þorkeli, og hugsað sér, að geta tekið það í
sauðnum; en þessi skoðun á máliuu virðist ekkert verulegt
að hafa við að styðjast, því bæði hefði hann gefið prest-
inum frest með borgun á kaupinu, og Ifka hefir hanu orðið
tvisaga í ýmsuin atriðum, eins og hann og sagði mannin-
um, sem tók af honum sauðinn til rekstrs, rángt frá hvern-
ig á honum stæði; það virðist þvi ekki bctr, en að á-
kærða sé að álfta sekan f þjófnaði á sauðnum, þar sem
hann vísvitandi þannig tök og fénýtti sér annars manns
skýlausa eign, en lét i veðri vaka, að hann væri vel að
lionum kominn, og getr það ekki orðið honum til afböt-
unar, þó hann kyoni að hafa borið sig óhönduglega að til
þess að draga fjöðr yfir verknað sínn. — þegar því uæst
skal meta hegnfngu þá, er hinn ákærði liefir bakað sér
með þessum verknaði sinum kemr til greina, að sauðrinn
er ekki tekinn úti i haga, svo ekki getr orðið spursmál
um, að dæma hann, eins og uudirdómarinn hefir gjört,
eptir 6. gr. f tilskipun frá 11. apr. 1840, heldr hlýtr brot-
ið að skoðast, scm einfaldr þjófnaðr, eptir téðrar tilskip-
unar § 1., og virbist ákærða, ineð hliðsjón af hans um-
vitnnðu einfeldniog vanrækta uppeldi hæfilega refsað með
20 vandarhöggum, og ber undirréttarins dómi, þessn sam-
kvæmt, að breyta, hvað hegninguna snertir, en að öðru
leyti ber hann, hvað endrgjald hins stolna og málskostnað
áhrærir, að staðfesta“.
„Málskostnað þann sem leitt hefir af málsns fyrirtekt
i fyrra sinni, bæði fyrir nndir- og yfirréttinum, og þar á
meðal málsfærslulaun til sóknara og verjanda hér við rétt-
inn, exaininatus juris J. Guðmundssonar, og organista P.
Gudjohnsens, sem ákveðast til 4 rd. r. m. til hvors fyrir
sig, ber ákærða að greiða; en sá af málinu f seinna skipti
og áfrýjun þcss leiddi kostnaðr, og þar á ineðal laun til
sóknara og svaramanns hér við réttinn, málsfærslumann-
anna J. Guðmundssonar og H. E. Johnssons, sem ákvarð-
ast til 4 rd. fyrir hvorn þeirra um sig, hlýtr eptir mála-
vöxtunum að greiðast úr opinberum sjóði“.
„Hvað meðferð málsins í héraði snertir, f þetta skipti,
getr landsyfirréttrinn eigi leitt hjá sér að geta þess, að
undirdómarinn hefir, í stað þess einúngis að stefna mál-
inu á lögboðinn hált að nýju til landsyfirréttarins, tekíð
allt málið fyrir aptr, stefnt ákærða fyrir dóm sinn og kveð-
ið aptr upp yfir honuni saina dóin og áðr, sem allt hefir
orðið að leiða af sér óþiirf unisvif og kostnað, en eigi
finst þó algjörleg ástæða til, að láta þelta varða undir-
dómaranum ábyrgðar. — Að öðru leyti hefir ineðferð
mátsins f héraði verið lögmæt. Sókn og vörn hér við
réttinn hefir verið forsvaranleg“.
Bþvf dæinist rétt að vera“.
„Ákærði Olafr Olafsson á að hýðast 20 vandarhögg-
um. Svo borgar hann og endrgjald hins stolna með 3 rd.,
og allan af málinu leiddan kostnað f fyrra sinni, og þar
á meðaf málsfærslulaun, til sóknara eg svarainanns hér
við réttinn, examinatus juris J. Guðmundssonar og organ-
ista P. Gudjohnsens, 4 rd. til hvors nm sig, en sá affyr-
irtekt og áfrýjun málsins í þetta skipti leiddi kostnaðr, og
þar á meðal laun til sóknara ogsvaramanns hér við rétt-
inn, niálaflutaíngsmannanna J. Guðmundssonar og H. E.
Johnssonar, 4 rd. til hvors fyrir sig, greiðist úr opinber-
um sjóði. Hið fdæmda endrgjald ber að greiða innan 8
vikna frá dóms þessa löglegri birtíngu, og honum að öðrn
Ieyti að fullnægja, undir aðför að lögum“.
II. í málinu: Jón fngimundsson (málaflutnfngsmaðr
Jón Guðmundsson), gegn umbobsgózi þykkva-
bæjarklaustrs (málaflutningsmaðr H. E. Johnsson).
(Kveðinn upp 20. desember 1858).
„Undirrót og tilefni þessa máls, scm hér liggr fyrii:
er svo voxið, að umboðsmaðr þykkvabæjar og Kirkju-
bæjarklaustrs heimtaði af sýslumanninuin f Skaptafellssýsl-
um, f bréfi frá 19. sept f. á., að hann seldi á uppboðsþíngi
vogrek nokkur, sem borið höfðu arið 1856 upp á Skarðs-
fjöru, Iínausastúf og Svfnadalsstúf, sem liggja fyrir