Þjóðólfur - 10.09.1860, Side 3

- 139 -
eru þessar nærri því 5,000 rd. fyrníngar, er þafe
niest i sálmabókum og lærdómskverum sem æfinlega
gánga út, eba er það mest í „Kvöldvökunum",
„Snorra-Eddu", íngólfi og Sveinbjarnarhugvekjunum
er settar voru prentsmibjunnni í veí) hér un» árib,
fyrir prentunar- og pappírskostnabinum (— þab sagbi
sira Sveinbjörn mér sjálfr —) en höfundinum þó
lofab ab senda út og selja tálmanalaust svo mikib
af upplaginu sem hann framast inátti, eru svo
pantsettu exeinplörin, er prentsmibjan hefir í iiiind-
um, orbin alveg óútgengileg og einkis virbi nema f
„kramarhús". Um þetta gefa ágripin enga vissu
og als engar upplýsíngar; þar er einúngis sagt, ab
prentsmibjan eigi í bókum meb þeirra söluverbi
hátt á 5. þús. dala, en ef þetta söluverb yrbi ab
dragast niíir í verb á lélegum umbúbapappfr, hvab
margir dalir yrbi þá úr hverri þúsundinni sölu-
verbsins ?
í>ab er alstabar og hefir allajafna verií) áiitin
naubsynja tortryggni og sjálfögb, vib hvern gjald-
heimtumann eba Íéhirbi sem er, eba rábsmann eba
höndlunarfactor, ab hann fyrir eptirlit og vottorb
yflrbobara sinna ebr annara, er þeir til þcss kvebja,
færi sönnur á, ab þab sé til í sjóbi, eba óselt í
vörum, bókum og þessl., sem rábsmabrinn, er gjörir
reikníngskap rábsmennsku sinnar, skýrir frá eba
færir til í reikníngi sínum. ] etta er svo alment
og álitib svo sjálfsagt, ab furbu gegnir ab æbstu
yfirvöld landsins, sem er gjíirt þab meb berum orb-
um ab skyldu: „ab láta gánga á prent nokkurn-
veginn fullkomib ágrip af reikníngum prent-
smibjunnar og yfirlit yfir efnahag hennar", skuli nú
eptir full 6 ár fullnægja svona þessari skipun stjórn-
arinnar, meb þessum ágripum sem eru sannar-
lega svo vibvanfngsleg, ónóg og „Óf ullkomin"
sem framast gelr hugsazt. því hverju er mabr
nær, en ábr, fyrir þessi ágrip, um hinar sönnu ár-
legu tekjur og gjöld prentsmibjunnar, um ágóba
hennar af forlagsbóknnum sér í lagi og af verkum
fyrir abra út áf fyrir sig? hverju er mabr nær fyrir
þessi ágrip um liinn sanna efnahag prentsmibju-
nnnar, þegar svona vantar gjörsamlega „yfirlitib"
yfir iiagi hennar, sem stjórnin hefir þó mcb berum
orbum skipab ab ætti ab fylgja? í þess stab fá menn
nú sögusögn eina um nál. 1500 rd. útistandandi
skuldir og um rúma 4600 rd. fyrníngar í forlags-
bókum „meb þeirra söluverbi", en sem engi
vissa er fyrir ab sé til, né í hvaba bókum þetta
er, svo ab meiri hlutinn af þessum 4600 rd. bókum
má vel vera sá, ab vart sé neins virbi; og væri
svo, þá mundi verba minna úr ölluin þessum mikla
gróba heldren orb er gjört á! en getr nokkur mabr
mn þetta sagt af ebr á, ámeban hvergi kemr fram
þab æbra cplirlit seni réttilega má krefjast meb
stjórn og rábsmensku landsprentsmibjunnar, og á
meban ekkert vottorb fylgir ágripunuin eba stab-
festíng um, ab þessleibis eptirlit eigi sér stab?
þab er því aubvitab, ab hvab eina sem ágrip
þessi skorta á ab vera svo úr garbi gjörb eins og
stjórnin liefir skipab og landsmenn ciga fyllsta rétt
á ab krefjast, þab lendir á yfirstjórnendum lands-
prentsmibjunnar en ckki á rábsmanninum þó ab hann
hafi ágripin samib; þeir áttu ab sjá um þab og
eigaabsjá um þabframvegis, — því til
þeirra er skipun stjórnarinnar stílub, — ab þess-
leibis reikníngs ágrip sé meb vibunanlegum frá-
gángi, sé „nokkurnveginn fullkomin" reikníngs-
ágrip. þeir eiga ab vera eins ríkir yfirmenn Einars
prentara, láta hann eins kenna æbra eptirlits og
abhalds, og halda honum þrem fetum fjær sér,
einsog hann gjörir sjálfr vib undirmenn sína, þvf
þab vita flestir Reykvíkíngar, ab stjórmemi hans,
árvekni og vandvirkni hefir híngab til verib sú, ab
hún er fágæt mebal Islendínga; en hér af Ieibir
ekki, ab Einar sé einfær um ab búa til óyggjandi
reiknínga án alls æbra eptirlits, ab honum sé cin-
trúanda til þess er æfinlega og alstabar er látib
vera eptirliti háb, eba ab honum megi iíbast þab,
livorki í þessu né öbru, ab gánga upp yfir höfubib
á yfirstjórnendum sínum, í þeim efnuin sem þeirra
er einna ab gæta og ábyrgjast.
* * *
Eigi get eg fengib af nvér ab fara f orbasennu
vib herra „e-fó“, út af því sem' hann hefir sagt
núna síbast í 10. bl. „Isi.“, uin þessar athugasemd-
ir mínar, til réttlætíngar ágripunum og athugasemd-
um sínum um þau, í „ísl.“ I. þó ab hann kalli
athugasemdir mínar „hrínglanda" og „þvættíng" og
öbrnm verri nöfnum, má hann hafa sér þab til
gamans, góbi herra, fyrir mér, áineban hann sannar
þau orb sín ab engu. Mér nægir þab, og þó rninna
hefbi verib, ab þessi góbi reikníngsmeistari, herra
„e+ó“, hefir orbib ab beygja af fyrir mér og játa
uppá sig svona opinberlega, ab hann í fyrri skýrsl-
unni sinni um ágripin, sem þó var ekki nema rúmr
dálkr í Isl. L, hafi rángfært samtals fjórar summ-
ur, og ab eg hafi þar orbib til þess ab koma fyrir
hann vitinu.
Ititab í Reykjavík í Júní — ágúst 1860.
Gamcill innanbúðarmaðr.