Þjóðólfur - 10.09.1860, Blaðsíða 5

- 141 -
því liann haTði mfkla mannþckkfngu. Ilann var ör ílund
og því bcrmæltr, og enda bitryrtr ef svo bar undir, en
engi gat verió fúsari en hann til að viðrkenna það, cf
citthvað þótti ofinælt, og geta þeir borið uin það, sem
nutu hans tilsagnar eða böfðu að öðru leyti kynniafhon-
um, að þetta er ckki ofherint.
Mann var ástríkr faðir og hiísfaðir, skemtinn heim að
sækja, ræðinn og viðtalsgóðr, vinTastr og hollr þeim er
hann kafði fest trygð við, og kom það opt fram á niðjuni
þeirra, ef þeir þurftu aðstoðar við. Ilófsniaðr var hann
um hvern hlut, og frábitinn allri fordyld og því aö tildra
sér fram til vegs og virðíngar, hann dró sig öllu fremr í
hlé, og lét í óllu htið yfir sér, eins og þeim er opt tamt,
sem mestir eru mennirnir. Við ineðkennara sína lifði liann
i mestu eindrægni, samlyndi og vináttu, og það má full-
yrða, að ástiiðlegri samvinna og samfélag, en var milli
milli kennaranna við skólann á Bessastöðuin, hafi eigi átt
sér slað við nokkurn sköla; það voru iika þvínær alll af
sömu kennararnir, liver um sig liinir ágætustu menn; áttu
lærisveinar skólans því einnig f þessu atriði fyrirmynd í
kcnnurum sínum, eins og þessi eindrægni andans hafði á
hinn bóginn heillarík ábrif á kensluna í skólanum, er
hver kennaranna studdi annan f öllu þvf, er laut að þeirra
sameiginlega ætlunarverki.
Að þessu leyti átti lector sálugi Jónsson einnig mfklu
láni að fagna, og yfir höl'uð að tala hafði hann alia æfi
verið mikill gæfumaðr. Honiim auðnaðist, að sjá. báða
syni sina koinna i hciðarlega embættisstöðu, honum hlotn-
uðust góð efni, svo hann gat fullnægt góðgfrni sinni við
bágstadda og hjálparþnrfandi, liann hafði vináttu og virð-
fngu þeirra, sem f>lblega þeklu hann, hylli yfirboöara
sinna, og góðan orðstýr nær og fjær. Heilsngóðr mátti
hann beita til dauðadags. Seinustu árin, sem liann lifði,
hafði hann fyrir elliburða sakir litla ferlivist, og sálar-
kraptar, einkum minni, fóru óðum þverrandi, og það sann-
aðist þvf á lionnm, „að tvisvar verðr gnmall maðr barn“,
en þegar lionuin þaunig lá mest á, átti hann einnig þvf
' láni að fagna, að gela notið aðlilynnfngar og aðhjúkrun-
ar hins ástrika sonar og sonarkonu, sem ekki heldr létu
sitt eptir liggja, að veita honum alla þá aðlijúkrun og
aðbúnað, sem unt var, þvf vili og efni til þess voru
samfara.
þannig liðti elliár þessa merkismanns f þeirri ró og
þcim friði, sem hanu liafði unnið til, því hann liafði lengi
og trúlcga borið hita og þúnga dngsins, og hann hvíldist
því f eigiiileguiii skilnfngi af sínu erfiði, Lifið fjaraði út
hægt og hægt og þjáníngnrlítið. Sonr hans og sonarkona
lokuðu auguin lians, og hans jarðnesku leifar hvíla nú í
Odda kirkjugarði, þar sem sonr hans séra Markús er
lagðr.
Lector Jónsson var meðalmaðr vexti og þó tæplega,
grannvaxinn, en þó limaðr vel, kringluleitr f andliti, augna-
ráðið fjörugt, sviprinn hreinn og góðmannlegr, limaburðr
og framgánga fjörug og viðinótið blitt og tilgjörðalaust,
og málti glögt sjá, að honum f æskunni og á ýngri ár-
unum hafði gefizt kostr á að nema og temja sér þa réttu
og sönnu hátlprýði.
Lff mcrkismanna endar þrávalt eins og f miðju kafi,
bæði vegna þess, að það ekki cr búið að ná þcim þroska
og þeirri fullkomnun, sem það leitaði eptir, og líka af
þvf, að það á inargt eptir, scm ekki er fullbúið, þegar
kallið kemr, en þetta átti sér ekki stað hjá lector sáluga
Jónssyni, hann var búinn að Ijúka sfnu ætlunarverki, og
það þannig, að þuð má fullyrða, að nafn lians muni verða
lengi uppi f landi voru í verðskulduðum heiðri og þakk-
látri endrininníngu.
Th. J.
Saknmál fyrir yfirdómi.
Ilin thessiersku liláðameðöl og önnur kláðalyf voru
alincnt viðhöfð í ðllum sveitum Bángárvallasýslu anstr að
Affalli og Markarfljóti, um sumarið 1858, til þess að lækna
þnr fjárkláðann og útrýma honuin, en uin haustið þókti
árángrinn þnr af hvorgi nærri góðr, og réðu menn þvf af,
að gjörfella saiiðfcnaðinn hið saniahnust; og stóð til mcð
fyrsla, að gjöra það í öllutn sveitnnum, hið efra anstr að
Markai fljoti, en hið syðra austr að Affiilli, en varð þó eigi
úr algjörlegum niðrskurði nema i Landmannahreppi, Báng-
árvallalireppi, Hvolhreppi og Fljótshlíð, og um npp-Holtin,
en að cins á suimun bæjum f Útlandeyjahreppi. Út af
þessu rcis nú inatníngr og ágreinfngr með bændum i þess-
um bygðarlögum, er sumir vildu gjöreyða hinum fyrra
stofni, en aðrir vildn láta lifa og þreyta lækningarnar.
Svona var um vetrinn 1858—1859 á bænum Ey, f Breiða-
bólstaðarsókn, og á (leiri bæjunum þar f grcnd. Á Ey er
margbýli, búa þar bræðr tveir Jón ýngri og Atli Jóns-
synir, og annar Jón Jónsson som nefndr var f máli þessu
Jón eldri. þeir bræðr höfðu nú gjöreytt fjárstofni sínum
öndverðan þenna vctr, og leiddust megnar líkr að þvf, er
Jón eldri hratt eigi af sér, að liann hefði heitið þcim
bræðrum og öðruin þari nágrcnninu, að hann skyldi einnig
gjöreyða sfnu fé; ýtti og mjög undir niðrskurðinn sú fregn
úr SkaplaTellssýslu, að þaðan mundi engi kind fást keypt
til Bángárvallasýslu, nema því að eins að öllum hinum
eldra fjárstofni væri gjörsamlega lógað.
þegar kom fram í marzmán. f. á., kom það upp einn
morgun, að kindr fuudust dauðar f fjárhúsi á bænnin Strönd,
þar nálægt Ey, og þókti sjá merki þess, að þær helði verið
kæfðar eða kyrktar til bana1. þegar þetta spurðist heim
að Ey, sagði Jón ýngri við Atla bróður sinn á þá leið,
að réttast væri að kindr Jóns cldra færi sömu leið; fóru
þeir bræðr þá, að kveldi 23. inarz f. á., innf fjárhús Jóns
eldra, á laun bæði við liann og aðra, tóku þar lukiim sín-
um fyrir nasir 9 kindum hans, og kæfðu þær þanni<>- til
dauða; varð Jón ýngri þannig 5 kinduiiiiiii að bana, en
Alli 4, og fóru þcir að þvf búnu á burt, en létu skrokk-
ana liggja dauða eptir, og höfðu ekkcrt á burt með sér,
hvorki af þeim né öðru. þessu játuðu þeir á sig innan-
dóms, báðir liinir ákærðu, og dæmdi héraðsdómrinn í
Bángárþfngi, 2. maf f. árs: Jón til 30 vandarhagga en Atla
til 20 vandarhagga refsíngar; skyldu þeir báðir greiða i
sameinfngu Jóni eldra verð kindanna, eptir þvf sem það
var með innandóins virðfngu ákveðið: 20 rd. 60 sk., og 3
rd. talsinanni þeirra f héraði, auk annars málskostnaðar.
En þeir skutu báðir dómi þessum fyrir yfirdóin.
Ylirdómrinn varð nú héraðsdómarnnum samdóma f þvf,
að þetta tiltæki binna ákærðu „að fara svona leynilega
inní fjárhús annars manns, til þcss að drepa kindr hans,
og spilla bjargræðisstofni hons, væri hegníngarvert“, og
1) Aldrei uppgötvaðist siðar, liver það verk hafði
unnið. Ábm.