Þjóðólfur - 24.01.1863, Blaðsíða 6

50 —
stað, eins og áðr hefir verið ástimdum, eink-
um undir Yogastapa, er ekki hefir mátt heita
samboðin siðuðum mönnum, er leita vilja bjarg-
ar sinnar á kristilegan hátt.
5. ísulóð aftekst með öllu frá vetrarbyrjun að lok-
um vetrarvertíðar, og væri vonandi, að fleiri en
vér tæki sömu stefnu, því ekki er uggandi,
nema órói eðr óhægð verði af, ef nágrannar
halda brúkTin hennar áfram, sem vér köllum
að óþörfu um þenna tíma.
6. Ilúsbændr og lóðarráðendr sjái um, að allir
útlenclir sem innlendir breyti eptir því sem
hér er sagt, og verða hafðar gætr á því. Gjörð
þessi verðr auglýst í »|>jóðó!fi«, svo útlendíng-
ar viti, hvað þeim gjöra ber, áðr suðr koma.
Á stað og degi sem ofar sagt.
Svb. Ólafsson.
Ilúsbændr og lóðarráðendr í Njarðvíkum allir
og i Keflavík, undirskrifaðir 36.
Athgr. Margir fleiri ætluðu að sækja fund þenna,
einkum innan Stapa, en það hamlaðist
af illviðri þann dag.
Húsdkynni og liúsabyggingar á íslandi.
þessi öld og kynslóðin sem á henni hefir
verið uppi, hefir að vísu tekið fram hinum undan-
förnu öldum, í því að brýna fyrir landsbúum fram-
farir, að þeír hlyti að taka sér fram í ýinsum og
mörgum efnum; ef þeir ætti að ná nokkurri þýð-
íngu meðal þjóðanna, geta orðið sjálfbjarga og
færir um að ráða sér sjálfir, en iosast smámsam-
an undan fjárbaldi því og aðkreppandi yfirstjórn,
er hefir gjört oss jafn hugsunarlausa um hagi og
sóma sjálfra vor eins og viijalausa og aflvana til
þess að reyna að rétta oss við.
Aldirnar sem á eptir koma, — það skulum
vér vona og við það skulum vér huglireysta oss,
— munu finna margar heilráðar bendíngar um
þetta frá 19. öldinni, þóað þeir kunni að meta
íramkvæmdir vorar bæði fáar og smáar. Ef það
er órækt, að hið fyrsta stig til verulegra framfara,
eigi síðr hjá þjóðunum heldren hjá hverjum ein-
stökum manni, sé einkanlega þarí fólgið, að þekkja
grant vankvæði sín og í hverjum efnum manni sé
áfátt og þurfi að taka sér fram, þS. mtin því aldrei
verða neitað, að einmitt eptir 19. öldina liggi mörg
stig til verulegra framfara þessa lands í ýmsum
greinum, þóað lílilsverð kunni að þykja frækorn
þau er liún hefir niðrsáð til framfaranna sjálfra,
að framkvæmdunum til.
Vð'r eigum ekki kost á að ráðast í nein þess-
leiðis framfara fyrirtæki, er einkenna hinar voldugti
og auðugu suðr-þjóðir og hafa gjört þær víðfræg-
ar um heiminn, til þess skortir oss svo margt,
fyrst auðlegð náttúrunnar, því hún er hjá oss bæði
geld og snauð og næsta kaldlynd og mislynd;
í annan stað skortir oss mannafla og mannfjölda
er samsvari landstærð vorri, og í þriðja lagi næg-
an fjárafla, eðr afl þeirra hlutanna sem gjöra skal.
En tvent er það sem oss er í lófa lagið eigi síðr
en öðrum þjóðum víðsvegar um heim, en það er
hinn kostulegi timi og hyggileg og rétt brúkun hans,
og alúð og vandvirkni í öllu því sem vér getum
gjört og oss er eins óumflýanlega nauðsynlegt að
leysa af hendi, einsog fæðan, klæðnaðrinn og
lífið sjálft.
Ein af þessum fyrstu nauðsynjum lifsins, eigi
síðr hjá oss Islendíngum en öðrum þjóðum, eru
húsin og húsaskjólið yfir sjálfa oss, fénað vorn,
vetrarforða og aðra lífsbjörg vora, áhöld vor og
búsgögn, og heyafla. Engi getr varið það, að vér
Íslendíngar byggjum milcið, þóað byggíngar vorar
og húsakynni sé síðr en ekki rnikii og því síðr
mikils virði; vér verjttm til byggínga vorra afarfé
árlega, ómetanlegum vinnukröptum1 og tíma frá öðr-
um nattðsynjaverkum og arðsömum verkum, — því
»tíminn erpeníngar«, segirmálsháttr Breta, en þeir
kttnnamtanna bezt að meta bæði tíma og auð og verja
hvorutveggja sér og öðrum til gagns. Vér verjum
miklumeiri tíma'og fleiri dagsverkum, og þá jafnframt
meira fé og meiri tilkostnaði til húsabyggínga vorra,
að tiltölu við fólksfjölda og fénaðarfjölda og annan
afla og eigur, sem í húsum þarf að geyma, heldren
nokkur önnur þjóð í heirni, af því vér erum alltaf
að bvggja sama húsið svoað segja árs árlega; eitt
árið hefir vatn hlaupið í einhvern vegginn eðr gafl-
aðið eða frostið klofið og sprengt inn, annað árið
er þaktróðið orðið ónýlt og fúið svo að þaktorfið liggr
inná viðttm, og þarf að rífa þakið og leggja nýtt
tróð á húsið, fjórða árið brotinn sperrttkjáiki eða
1—2 lángbönd eða mæniás og þarf enn að rífa þakið
fyrir þá sök, fimta árið er ytri þekjan rofin og þarf
að tyrfa allt husið að nýu o. s. frv. f>etta er
vanlalegi gángrinní húsabyggíngum hérálandiyfir
höfuð að tala, og svo, að ef búandi fer frá jörðunni
eðr deyr, þá eru öll hin ótölulegu dagsverk, jarð-
rask og annar tilkostnaðr, er hann hefir lagt í söl-
urnar til útihúsa og annara sinna húsa, metinn og
talinn einkisvirði, þóað húsin öll sé þá í góðu
lagi, bæði að veggjum og þekju og ölium moldar-
verkum, og það eina er hann eða hans bera upp
úr öllum þessum tilkostnaði er það, að ef hann á