Þjóðólfur - 24.05.1864, Blaðsíða 5

109 —
sullunum með meðöium eða últœma þá á ein-
hvern liátt.
Meððl þau, er menn hafa brúkað við sulla-
veikina eru ýmisleg; mest liafa verið viðhöfð kvika-
siifi'smeðöl og það hæði innvortis og útvor.tis. Aðrir
hafa ráðið til að viðhafa joðmeðul og þriði flokkr-
inn heíir þókzt sjá bezta verkan af terbintinu eða
rosmarinolíu. Ymsarsögur finnastum það í lækn-
isritum, að þessi meðöl hafi hjálpað þeim og þeim,
en þó munu flestir læknará þeirri skoðan, að mjög
tvísýnt sé um verkan þessara meðala, ef að menn
hafi með verulega sullaveiki að gjöra, og miklar
líkur eru til þess, að ýmsar tegundir lifrarveikinn-
ar, sem læknazt hafa með þeim, liafi eigi verið
veruleg sullaveiki, heldr lifrarveiki, komin af ein-
faldri bólgu í lifrinni, gallsteinum eða ofvexti í lifr-
inni (Llypetrophie) o. s. frv. f>að er og fyrst ný-
lega, að menn með nokkurnveginn vissu geta að-
greint sullaveikina frá öðrum sjúkdómum í lifrinni
og holinu, og veitir þó ennþá fullörðugt að ná
fullri vissu um það stundum.
J>eir sem hafa læknað sullaveikina með því að
úttæma sullina hafa annaðhvort gjört það með :
1. Sívölu ástúngujárni í silfur skeiðum (Troix-
quart) (ástúnga á vanalegan hátt).
2. eða liníf er þeir hafa opnað sullina með
3. eða ílatri mjórri nál með rennu í »Prichards«-
máti kallaðr, eptir enskum lækni er fyrstr brúkaði
hann, og nefnast allir þessir mátar »opnun sull-
anna með beittum. verlcfœrum«.
Ilinn fjórði mátinn er sá, sem læknir Finsen
hefir við haft og kallast sá recamierski-máti, eptir
frönskum lækni Iiecamier, erfyrstr hafði hann um
hönd árið 1825, eða fyrir rúmum 40 árum síðan;
en þótt lækni þessum tækist vel við eina 4 eða 5,
er hann fyrst reyndi þenna máta á, þókti mörg-
ura þessi læknismáti hans mjög ísjárverðr og eink-
um.var það próf. Eugish sem gjörði gis að hon-
um, og lagði það svo út, sem Eacamier þyrði eigi
að brúka ástúngujárnið eða hnífinn. Aðrir for-
evöruðu Eecamier fyrir þessu álasi, sem víst rnálti,
tví manninum gekk alt annað til en hræðsla, og
Þð ýmsir gjörðust til að fordæma þenna máta, svo
hann eins og gekk úr gildi um tíma, mun það þó
mest hafa dregið úr læknum að brúka hann, að
prófessor Budd í Lundúnum, er hefir ritað ein-
hverja þá merkiiegustu bók, sem við höfum um
allskonar lifrarveiki yfir höfuð, tók eins og dræmt
undir hana og hallaði sér auðsjáanlega að máta
dr. Hawlúns sem er innifalinn í því, að opna
sullina heldr með ástúngujárninu, en þó bætir Budd
því við, að honum virðist dr. Prichards renninái
bezt fallin til að opna sullina með. jþenna síðst-
nefnda máta liefir dr. Jobert í París viðhaft á
seinni tíð og mun hafa verið fremr heppinn með
liann. Eecamiers-máti er aptr á hinum seinustu
árum umtalaðr af dr. Davain, er virðist að ráða
til hans og hefir safnað 12 sjúkdómslýsíngum, hvar
hann var um hönd hafðr. Samt sem áðr hafa
ýmsir læknar aptr gjörzt til að færa mótbárur móti
honum og fundið sér til, 1. að hann væri svo
lángvinnr, 2. að bágt væri að passa svo vel uppá
brunann sem þurfi, 3. að hann geti ollað bólgu
í lífhimnunni, 4. að tilraunirnar að því að láta
sullinn gróa við magálinn, mislukkast opt. Öllum
þessum mótbárum, að undantaldri hinni síðustu,
álít eg að megi hrinda með giidum og góðum á-
stæðum, en að hún geti verið grundvölluð hefi eg
sjálfr reynt, og hefir það nokkuð rírt álit aðferðar
þessarar í mínum augum, en eigi að síðr álit eg,
eins og áðr er sagt, að læknir Finsen hafi gjört
rétt í að innleiða hana hjá oss.
(Framhald siöar).
Dómur yfirdómsins.
I í gjafsóknarmálinu: Erfíngjar íngveldar Guð-
mundsdóttur, gegn settum skiptaráðanda, kam-
merráði þórði Guðmundssyni.
(Uppkveíiinn 5. Oct. 1863. Páll Melsteíi kvaddr sækjandi
fyrir hónd erfíngjanna, er fengn gjafsókn. Bisknpinn yflr
Islandi sem er ætlsti umrátiamaíir prestaekknasjóísins og ab
því leyti orþinn handhafl fjár þess, er íngveldur gaf, var
eigi stefnt fyrir yflrdóm í þessu máli, en þar sem þaí) snerti
svo mjiig hag sjófis þessa og aþ undir úrslitum þess gat
veriþ komií) hvort sjóþrinn mætti halda gjöflnni eþr ekki,
þá gaf herra hiskupinn sig fram og gekk í málií) fyrir yflr-
dóminum óstefndr, sem ,intervenient“, og fekk hanti einnig
veitta gjafsókn til þess hjá stiptafntinn, og kvaddi þaí> Jón
Guþmundsson til þess ah haida uppi þeim sviirum og vörn
af biskups hendi).
„Erfíngjar íngveldar Guþmnndsdóítur, er andaþist aþ Odda
á Rángárvúllum áriþ 1836, hafa áfrýaþ úrskurþi þeim, er hinn
setti skiptaráhandi í dáuarbúi teþrar' Ingveldar, kammerráí) og
sýslumaþr pórþr Guþmundsson feldi ar) Odda 13. Apríl þ. á.
og sem ákvebr, aþ nefndu búi Ingveldar Guhmundsdóttur frá-
vísist skiptaróttinum. Hafa áfrýendrnir, sem úþlazt hafa gef-
ins málsókn, kraflzt aþ skiptaráhandinn verþi skyldaþr til,
aí) taka málií) fyrir at> nýu og dæma þaþ í aíialefuiiiu. Fyrir
yflrdóminum heflr biskupinn yflr islandi, II. G. Thorderseu
sem umsjónaruiaþr meþ hinum svo nefnda prestsokknasjóþi,
er hafl í haldi síriu eigur dánarhúsins, komif) fram, eptir þar
til fenginni gjafsókn, og kraflzt fyrst og freinst, ah málinu yrþi
vísab frá yflrdóminum, og til vara, sib hinn áfrýaþi skipta-
rlttarúrskurþr vorþi staþfestr. Skiptaráhandinn byggir nú
frávísunarúrskurí) sinn á því, aí> þareh dánarbúiþ hafl veriþ
eptir boþi hlutaþeiganda skiptarábanda skrifab upp og virt