Þjóðólfur - 09.06.1864, Blaðsíða 4

samt þessi máti eiga við, nema við minni sulli og
cigi mjög gamla.
Reynsla seinni tímans lieíir fullkomlega sann-
ært mig um, að fjöldi sullaveikra manna eru svo
á sig komnir, að ómögulegt virðist að lækna þá
með ástúngu eða nokkurri annari »Operation«.
f>etta á sér einkum stað hjá þeim, hvar sull-
irnir vaxa á aptari yfirborði lifrarinnar eða aptan-
vert og ofanlil á henni. Líkskurðir, er hér í bæn-
um hafa verið um hönd hafðir á seinni tímum,
liafa nógsamléga santiað þetta, og á þeim hafa
menn og með eigin augum getað séð, hversu ótta-
legr ogíáyiðrítð^nlegr að sjúkdómr þessi getr orðið.
þannig'hefi eg á tveim likttm, er krufin hafa verið
hér í bænttm, fundið afarstóra sulli á aptara lifr-
arborði, sem ,voru alveg búnir að eyðileggja alla
lifrina, svo að eigi var eptir af henni nema þunn
himna með bríxlum að framanverðu, en öll gall-
verkfærin voru gjörspilt og orðin að engtt, og
liggr það hverjttm manni, er nokkurl vit hefir á
byggíngtt mannlegs l/kama í augiim ttppi, að slík
óttaleg tilfelli' eru alveg óviðráðanleg. Að vísu
ftnnasr nokkttr dæmi til, að slíkir sjúklíngar gela
læknaztáþann hátt, að sullrinn annaðhvort spríngi
inn í rnagann' og tæmist þannig út með stríðuin
ogjafnvel hættfileguijn uppköstum, eða þá, að sullr-
inn etr- sig upp í gegnum þindina og inní lúngun,
og úttæmist þannig í gegnttm lúngnapipurnar eptir
mörg harmkvárli, en þó er hitt lángtum almennara,
að við /þesskonar sulli verðr ekkert ráðið, og að
flest þfl|u meðöf, sem við eru höfð við þá eru al-
veg þyðíngarlaos, eða jafnvel skaðleg. f>eir mega
trúa því sem vilja, að homöopathian og annað því-
líkt kátc geti laiknað slíka veiki, en það geta eigi
aðrir" en þeir sem móttækilegir eru fyrir alla hjá-
trú og alskonar bábiljttr, og þykjast hafa eitthvert
gagn eða gaman af að útbreiða slíkt meðal fá-
kunnatíídi manna. f>að eina skynsamlega, sem
verðr f ráðizt, þegar svo erkomið, er að viðhalda
kröptum slikra sjúklínga rneð góðri og léttri fæðu
svo lengi sem unter, ef ske mætti, að þeiráþann
hátt gæti komizt lifandi frá þeirri umbreytíngu,
sem hiýtr að koma þegar slíkir sullir loksins springa.
J>ví miðr, mun allr þorri slikra sjúklínga látast, þeg-
ar svo .er komið, en ómögiiiegt er þó eigi, að þeir
iái staðizt, ef kröptunum verðr við haldið, og því
á öll aðferð læknisins einmitt að miða í þástefnu,
að viðhalda þeim sem bezt og lengst.
J>að er opt mjög örðugt að komast eptir þvf
með nokkurri vissu, hvort sttllir liggi á aptara
borði lifrarinnar eða eigi. Yerkr fyrir brjóstinu
með matarólyst, meltíngarleysi og gnlu gefr jafnan
grun um það, en þó geta þessháttar aðkenníngar
líka komið af öðrutn orsökttm, t. a. m. gallstein-
um, bólgu í gallblöðrunni, lángvinnu hægðaleysi,
o. s. frv.
Fyrir nokkrum árum síðan gat Skúli læknir
Thorarensen þess við mig, að hann áliti lifrarveiki
með gitltt, jafnan mjög hættulega, og hefi eg síð-
an séð mörg dæmi til, að þessi reyndi læknir hafði
þar rétt að mæla. Líkuppskurðirnir hafa nú sýnt
mér, að hér til liggja náttúrlegar orsakir og fylgir
þar með sú sannfæríng, að opt er alveg óhugs-
andi að geta læknað þá grein sullaveikinnar með
nokkrum handatiltektum (Operation), sem eins og
áðrersagt, sjaldan mnn geta orðið að gagni nema
við þá sttlli, er annaðhvort liggja á fremra borði
lifrarinnar eða í netjunni. f>elta hefir vakið hjá
mér þá hugsttn, hvort ómögulegt mundi að finna
nokkurt meðal, scm gæti eylt sullum í lifrinni í
hið minsta meðan þeir væri eigi fullþroskaðir, því
það þykist eg sjá, að sjúkdómr þessi, ýmsra or-
saka vegna, er eg seinna nákvæmar skal frá skýra,
getr með tímanum orðið alveg ólœknandi. Mér
hefir nú í þcssu tilliti dottið í hug eilt meðal, sem
hefir enn þá eigi verið við haft við sullaveikinni,
nema hvað eg nú þegar hefi reynt það á tveimr
sjúklíngum, en sem að líktndum mundi taka öll-
um öðrum meðölum lángt fram á móti þcssum
sjúkdómi. f>að er auðvitað, að þó manni þyki eitt
meðal hafa gjört auðsjáanlega góða verkun á tvo
sjúklínga, þá sannar þetta eigi mikið, en trúin á
verkunum sérhvers meðals styrkist jafnan við það,
þegar læknirinn sér að það Itefir verkað samkvæmt
því, er hann hafði ímyndað sér um það, samkvæmt
náttúru þess, og reyndum verkunum í sjúkdómum
sem eru líkrar tegundar. Eg skal í næsta blaði
skýra Ijósar frá þessu meðali, náttúru og eðli þess,
samt hvers vegna mikil líkindi þykja til, að það
réttilega við haft, mttni gela læknað sullaveikina.
(Niðrlag síðar).
Dómr yfirdómsins,
í sakamálinu: gegn Sigrborgu Jónsdóttur úr
Jnngeyarsýslu.
(Upp kvettimi 17. iuaí 1864).
„Meá dómi gengnum ait Húsavík í þingeyarþíng! 17.
Októberm. í haust er var, er vinnukona Sigrborg Jónsdóttir
dæmd fyrir þjófnaí) á spesíu úr læstri kisln, er stóí) í ólæstu
framhýsi, sem og fyrir linupl á ullu og sikri, er hvorttveggja
numdi litlu vorbi, til 10 vandarhagga hegníngar, og til aí>
borga aptr þoirn, er hón haf&i stolib frá sposíunni, endrgjald
honnar met) 2 rd., samt verjanda sínum í varuarlaun 1 rd. 48