Þjóðólfur - 29.08.1864, Blaðsíða 4

Þjóðólfur - 29.08.1864, Blaðsíða 4
— 168 — þessa lands, Reykjavíkr, gemlýsír hínni djúpn og sírn hrygí), sem fregnin am fráfall Yhar Ronúnglegn Hátignar hásæla sorgarfregnina nm fráfall Vors Hásæla Konúngs Friíiriks hins 7. fyrirrennara Yhar Hátignar, og aí) votta Y%r, Vor mildi Konúngr, þegnlega trú vora og hollustu og lotníngarfylstu árnaíarúskir vorar, þær er ver hisrmeÍ) biijum YÍiar Hátign náíiarsamlegast ai) þiggja. Sárt snart alla Islendínga sorgarfregnin um fráfall Hins Hásæla fyrirrennara YÍlar. Friirikr Konúngr 7. og Kristján konúngr 8. faiir hans gjóriu mest allra Danakonúnga, til þess ai) endrroisa Island og viirhtta hag þess á margan veg, þeir viiirkendn fremr þeim óllnm shrstakan landsrétt vorn Islend- ínga, sérstakt þjóierni vort og rétt og ágæti túngu vorrar, þetta viirkondu þeir bæii mei ýmsnm lagasetníngum og mei séretaklegum ráistófunum og stofnunum, er þeir lógiu snm- part undirstóinna til, en létu snmpart framgengt veria um tíma konúngsdúms síns. Oss veri þai leyft þegnsamlegast’ ai taka fram: 6tofnnn Alþíngis og hinnar ísleozku stjúrnar- deildar í Kanpmannahófn, undirbúníng fjárbagsaiskilnaiarins milliDanmerkrogíslands, er til þess var kvódd 5 manna nefud mei konúngsbréfi 20. Sept. 1861, mikilvæga umbóthins læria skúla, hii almenna verzlunarfrelsi eptir meira en 400 ára ein- okun verzlnnarinnar hér á landi, stofnnn prestaskúlans, og undirbúníng þann, sem er oriinn til æiri kenslustofnana einnig í læknisfræii og lógvísi, undirskript konúngs nndir hinn íslenzka texta laganna, og konúngsúrskuriirnir 8. Apr. 1844 og 27. Maí 1857. Geta Islendíngar eigi dulizt vii mikilvægi þessara stjúrnargjórnínga fyrir land vort og þjúi, þú ai nokkrir þeirra eigi enn únái því framkvæmdar og full- komnunar takmarki, ersamsvari yflrlýstri tilætiun hins Hásæla lionúngs, ítrekuium bænum Alþíngis og úskum og þórfum landslýÍsins. En þessara og margrn annara stjúrnarathafna til þessa lands á næst umliinu 20 ára bili, hljúta allir Islend- íngar ai geyma í þakklátri endrminníngu, og er FriÍriki kon- úngi 7., eins og fóiur hans, þar mei reistr sá minnisvarii í hjórtum allra Íslendíriga og í sógu lands vors, aÍ hann mun aldrei fyrnast né afmást. En jafnframt barst oss Islendíngum sá gleiiboiskapr, ai Drottinn heflr kallai og kjórii Yir, vor allramildasti konúngrl til þess ai fylla hii auia skarÍ og setjast í hii forna hásæti Danakonúngauna, Yir herra, sein áir vorui þjúikunnr oriinn ai vísdúmi, ai konúnglegn veglyndi og ljúfmensku, ai auinu og stjúrnsemi. Hafa nú einnig Íslendíngar þegii úrækan vott um þessa koiÆnglegu yttrbnrii Yiar Hátignar og um lands- fóiurlegan áhuga Yiar fyrir velfarnan þessa lands, þarsem fyret er í allra hæstu bréfl Yiar Ilátignar 23. Febr. þessa árs mildilegast yflrlýst, ai allir þegnar í ríkjura og löndum Yiar Hátignar skuli eiga víst sama réttlæti og sama velvilja, og aptr er mei allrahæstu bréfl Yiar 8. Júlí er næst Jeii, sem eins og auivitai er, er auglýst hér fyrir fáum dögum, Yiar konúng- legt ori boiai oss og birt um þai, ai heill Islands liggi Yiar Konúnglegu Hátign sérílagi á hjarta og ai landsföiurlegri viileitni Yiar skuli beint ai því ai veita fullnaÍ gagni ís- lands, einkum mei því ai 6kipa svo fljútt sem fremst er auiii stjúrnarhag landsins, eptir því sem hinn Hásæli fyrirrennari Yiar hafii uudirbúníng ai. þietta konúnglega ori Yiar Hátignar og landsföiurlega yflrlýsíng til vor Islendínga heflr fyllt oss innilegri þakklátsemi og lothíngarfullu trausti mei þeirri djörfúng ai færa fyrir hástúl Yivarn af fjariægi lands vors, þetta allra þegnsam- fyrirrennara, Friiriks konúngshinssjónnda, Iaosthjórtu íslend- ínga, og sem jafnframt vottaii hina yflrgnæfandi og fölskva- legasta ávarp í nafni sjálfra vor fundarmanna, er bér rítum nófn vor og allra Islendínga. Allramildasti konúngrl Jafnframt og vér fnlltreystum ú- bifanlega þessum allrahæstnm fyrirheitnm, og vottnm Yiar Hátigu lotníngarfylstar þakkir fyrir þau, dirfumst vér allra- þegnsamlegast ai bera fram fyrir Yiar Hátign úskir vorar og nauisynjar í sem fæstum orium; því mei þeirrf fjarlægi, sem ísland er frá veldisstúl Yiar Hátignar, og þekkíngarskorti hinrtar æistn stjúrnar meginríkisins á frábruginum högum vorum og kjörum, á öllum vanhag vorum og nauÍsynjum, þá dirfumst vér ai vera þess fuUörnggir, ai Hátign Yivarri veril þailjúft og kært ai álíta í nái bænir og þarflr, ersjálfböra Jandsins leyfa sér þegnsamlegast ai hreifa. I allrahæstu bréfl Yiru 8. fyrra mánuÍar heflr Yiar Há- tign gefli Íslendíngiim konúnglegt fyrirheiti um, ai skipa niir stjúrnarhag lands vors svo fljútt sem fremst er aniii. þetta er óllum Islendíngum úmetanlegr gleiiboiskapr, því þetta alsherjar mál heflr jafnan legii Islendíngum næsta mjóg á hjarta, eins og hinar 'ítrekuÍu allraþegnsamlegustu bænarskrár Alþíngis í stjúrnarbútar og fjárhagsmálinu Ijúslega votta, eink- anlega síian hin konúnglegu fyrirheiti, er þar lutn a& í allra- hæstu konúngsbr. 23. Sept. 1848, voru boiui oss, en þan heityrii auinaiist ekki Yiar Hásæla fyrirrennara ai fá fulln- ustu fyrir engadægr sitt. þarsem Alþíngi Islendínga var reist 1844, þá var þar mei sú undirstaia lögi undir viireisn þessa lands og undir þjúilegar framfarir vorar, er aldrei verir núgsamlega metin, eg Islandi var, eins og þástúÍí Danmörku, þarmei veitt jafnrétti vii aira bluta ríkisins, því vald og verkahríngr Alþíngis í málum þessa lands var allr hinn samí eins og standaþínganna, er þá voru ( Danmörku. því var þai, ai þegar hin frjálsari stjúrnarbreytíng komst á í Danmörku 1848, standaþíngin voru niir lögi, en ríkisþíng sett mei á- lyktaratkvæii í óllum löggjafnrmálum, þá vonniu Íslendíngar og treystn og beiddn þess þegnsamlegast, aÍ vald og verka- hríngr Alþíngis yrii rýmkair eptir sama hlutfalli í öllum málum þessa lands; kgsbr. 23. Sept. 1848, er hii konúnglega svar upp í þær bænarskrár, og veria fyrirheiti þess til Íslendínga um þetta alsherjar mál eigi misskílin né vefengd. Eigf ai síir, 16 ár eru síian liiin, þessi hin konúnglegu heityrii eru ú- efnd enu í dag af ráihorrastjúrnimii í Danmörku, þeirri er híngai til heflr verii, og verir þú eigi Alþíngi né Islendíng- um gefln sök á því. þannig heflr island um þessi sörnu 16 ár átt ai búa vii einvalda kúugsstjúrn, er ekki var þá framar til í Danmörku; ráiherrastjúrnin, er heflr alia ábyrgi 6tjúrnarat- hafna sinna fyrir ríkisþínginu í Danmörku, en enga fyrir Alþíugi og Islendíngum, heflr í rann og sanni haft alla em- bættaskipan og framkvæmdarstjúrn landsins í sinni bendi og úrlansn þeirra mála, er hii ráigefandi þíng vort heflr fengii til meiferiar. Nefnd sú sem sett var meÍ kgsbr. (Commissario) 20 Sept. 1861, og ætlaÍ var aÍ gjöra uppástúngur til ai ráÍa úr þess- um vankvæium, lauk þeim ætlunarverkum sínuum sumarii eptir. Eigi ai síir átti ráiherrastjúrnin mál þetta svo úleyst af hendiS af sinni hálfu vorii 1863, ai þai vari enn eigi lagt undir álit Alþíngis í fyrra. • Yar því eigi annai sýnna, en ai ráiherrastjúrn hins Hásæla Friiriks konúrigs legii ekki jafnmikinn hug á ai fá fulluai þessum heityrium hans, eins og hann hafii sjálfr mildilegast til ætlai. Og verir ekki vii

x

Þjóðólfur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðólfur
https://timarit.is/publication/72

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.