Þjóðólfur - 30.06.1866, Blaðsíða 2

— 130 —
Hallgrímsdóttur (Jón Guðmundsson), útaf tilkalli
nefndrar ekkju til eptirlauna: Vio af föstum tekj-
um Kirkjubæarbrauðs; bæði þau fengu gjafsókn
veitta fyrir yfirdómi. í héraði var ekkjunni dæmdr
þessi eptirlaunaréttr, en yfirdómrinn dæmdi sira
Magnús frían af þeim kröfum hennar.
S. d. Sýslumaðrinn í Suðrmúlasýslu OUvarius
(Jón Guðmundsson) gegn ritstjóra »Norðanfara«
Birni Jónssyni (Páll Meistcð), útaf mciðyrðagrein
um Olivarius í nefndu blaði, 7. Api'íl 1863; Oli-
varius fékk gjafsókn veitta bæði fyrir héraðsrétti
og yflrdóminum. Undirréttrinn (bæarfógetinn á
Akreyri) dæmdi Björn Jónsson í 10 rd. sekt, og
málskostnað og meiðyrðin ómerk ; yflrdómrinn
dæmdi undirréttarins dóm ómerkan.
S. d. Jákob prestr Guðmundsson (Páll Mel-
steð) gegn Ólafi presti Ólafssyni (enginn hélt svör-
um uppi fyrir hann fyrir yflrdómi). íléraðsdótn
úr Skagafjarðarsýslu hafði dæmt sira Jakob í 20
rd. sekt, samt málskostnað fyrirgrein nokkra sem
hann bafði ritað um sira Ólaf í blaðinu Norðan-
fara. Yfirdómrinn staðfesti undirréttarins dóm.
S. d. Jjögstjórnin í Gullbríngusýslu (P. Mel-
steð) gegn Jens Gíslasyni í Köldukinn í Garða-
hverfi (Jón Guðmundsson), fyrir óleyfllega brenni-
vínssölu. Af undirrétti var Jens dæmdr til 10 rd.
sektar og málskostnaðar. Yfirréttrinn dæmdi bann
í 2 rd. sekt og í málskostnað.
FJÁRHAGSAÐSKILNAÐBINN MILLI DANMERKB
OG ÍSLANDS.
III.
Meðferð málsins og málalolc á Alþíngi
1865.
„Eg skil ekki til hvers nienn ern aí> reyria ab inn-
byrla þínginu þessa trú“. — Eiríkr Kúld-(Alþt.
1865, 159)
í fyrsta og öðrum kaflanum ritgjörðar þess-
arar var bent á kosti og anmarka stjórnarfrum-
varpsins, og hve óhagstæðan byr það fékk fráfor-
setastólnum á Alþíngi. Konúngsfulltrúi lagði það
fyrir þíngið á 1. fundi. J>að er ekkert leyndar-
mál, að meiri hluti hinna þjóðkjörnu þíngmanna
áttu privatfund með sér þáliið sama kveld, til þess
að koma sér niðr á nefndarkosníngum í aðkvæða-
mestu stjórnarmálunum, bve marga skyldi kjósa í
hverja þá nefnd o. s. frv. Mun þá þegar hafa
verið afráðin 7 manna nefnd í fjárskilnaðarmálið,
og þeir allir 7 kosnir í nefndina á aðalfundi dag-
inn eptir sem uppá var stúngið kveldinu fyrir.
það var bvorttveggja, að þíngið kastaði ekki hönd-
unum til að kjósa í nefndina, enda verðr varla
annað sagt en að sú kosníng bafi ráðizt svo vel
sem kostr var á; þar sem í nefndina komu 3
menn lögfróðir: IJergr Tliorberg, Bened. Sveins-
son, Jón Guðmundsson, 2 úr prestastéttinni sira
Arnljótr Olafsson og sira Ilalldór Jónsson prófastr,
og þeir 2 bændrnir Ásgeir Einursson og Jón Sig-
urðsson frá Gautlöndum. Allir þessir menn, nema
amtmaðr Thorberg einn, því liann var nú á þíngi
hið fyrsta sinn, hafa jafnan að undanförnu verið
taldir meðal hinna fremstu þíngmanna.
þó að þíngnefndin hefði málið til meðferðar
og undirbúníngs nm fullar 6 vikur, þá gat eigi
bjá því farið, að það yrði brátt heyrum kunnugt,
einkum meðal allra þíngmanna utan nefndar, að
aliir nefndarmenn urðu skjótt og ágreiningslaust
á eítt sáttir um það, að fella ekkí stjórnarfrum-
varpið heldr halda fram aðalstefnu þess og grund-
vallarreglum. þetta vissu allir þíngmenn víst 3—
4 vikurn áðren nefndarálitið kom inn á þíng.
Dráttrinn sem varð á að fullgjöra ncfndarálitið,
kom alls ekki af ágreiningi millí nefndarmanna
um það, hvort nú skyldi hafa fram fjárhags að-
skilnaðinn milli Islands og konúngsríkisins með
þeim grundvallarskilyrðum fyrir aðskilnaðinum sem
frumvarpið gjörði kost á í 1. — 4. gr., því um það
voru allir nefndarmenn samdóma, — heldr var
það, er einkanlega tafði fyrir nefndinni, þetta:
meiníngamunr nefndarmanna um reikníngshalla
árgjaldið frá Danmörku eptir 7. gr. frumv., um
upphæð árgjaldsins, um orðaskipun greinarinnar
og ástæðurnar fyrir henni. það verðr að vísu eigi
fortekið með öllu, að ýmsir þíngmenn utannefnd-
ar hafl þegar frá upphafi verið á annari skoðun
en nefndin varð, en hafl nokkur þá þegar verið
verulega sannfærðr um, að nefndin tæki ránga
stefnu með þessu móti, þá bafa þeir að vísu farið
vel með þá sannfæríngu sína, og legið á henni eins
og öðru leyndarmáli. Að minsta kosti mun mega
fullyrða, að engum nefndarmanna hafl komið svo
•mikið sem minsli pati af þeirri sannfæríngu nokk-
urs þíngmanns, né heldr nokkrum þíngmönnum
innbyrðis, fyren málið kom til aðalumræðu á þíngi
17. Ágúst.
Meira að segja, sá þíngmannaflokkrinn, er
slysaðist svona á það eptirá, sjálfum sér óafvit-
andi og ósjálfrátt, að verða nefndr meirihluti í
fjárskilnaðarmálinu, hann mun vart hafa verið orð-
inn »hugrmanns« þegarundirbúníngsumræða máls-
ins hófst, auk heldr fyrri. þetta er auðsætt hverj-
um manni af tölum þeirra sárfáu þíngmanna meiri