Þjóðólfur - 13.11.1866, Page 2

þar sem Tiíngiifljót fellr í ITvítí. Gubmnndr heitirin var 55
ára aí) aldri, góþr drerigr og vel a?) sér, fræbi- og bóknáms-
maíir flestnm samtt'þamönnnin fremr í bændasthtt. — Af
sorglegum viíiskilnaíii merkisbóndans Heiga Jónssonar í
Stafholtstúngum heflr oss veriþ skýrt meí) eptirfylgjandi grein
eptir knnnirgan mann:
„þrann 9. Aug. gekk bóndinn Helgi Jónssoní Neþra-
nesi í Stafholtstóngum sníir nndir Hvítá. þegar hanu fór af
staí) ætlaíii fólkib ab leggja sig fyrir um mibjan daginn, og
sagbi hann því ab hann ætlabi ab skoba slæur og koma strax
aptr, og helt hann á orftiiu sínu. (Nebranesland iiggr ab
Hvítá). J>eg»r fólkib vaknabi var Helgiekki kominn. Hngs-
abi þab ab hann væri faririn ab slá subr vib ána, og gokk
sonr haus, sem Asmuridr heitir, strax subr ab ánni. Hann
sá þá föþr sinn hvergi á engjnnum; gekk hann þá fram meb
Hvítá upp fyrir Lángholtsvaf) og þángaþ sem heita Hörbu-
hólar. þar er hylr í Hvítá og hríngiba í hylnum. J>ar ser
hann orf föbr síns í áimi og hafbi orfhællinn eba ljárinn fezt
sig Vib stein, en föbur sinn sá hann hvergi. Telja menn víst
ab hann hafl í þenna hyl farib, en hvernig þab lieflr atvikast
vita menn ekki1. I vor var hann á ferb sjóveg af Iirákarpolli,
kom þá svo hastarlega ofan jflr hnfiibib á honum ab hann
iell í sjóinn, nábist þó aptr, en var mjög abþrengdr, svo
menn heldu ab hann hafl ekki verib jafngóbr síban. Nó halda
menn ab sama hafl ai'.bnriþ, og ab hann hafl annabhvort fallib
í ána þegar hann gekk meb henni, eba ab honum hað komib
einhver ráblejsa. Ekki vita menn af) hanu haft sett neitt
fyrir sig, enda voru heimilisástaibr hans í öllu tilliti hinar
æskilegustn, og þann 28. Jólí giptist hann í seinna sinn og
var þá glabr og kátr. Mclgi sál. var mabr skjnsamr og ráV
settr og stiltr vei, nokkub dulr og þóngbóinn í skapi, helzt
hversdagslega, en gat þó verib glabr og skemtinn. Hann var
dugnabar mabr, og var orþinn meb efnubustu biendum í Staf-
holtstóngum, jafnvel þó hann hafl verib mesti tjölskyldumabr.
Hann mnn hafa verib um flmtugsaldr. Hann var hár mabr
vexti, vel limabr og hinn gjörfulegasti. Hann var einhver
hinn mesti atgjörflsmabr, og svo mikib karlmcuni og svo glím-
inn og snar, ab þab er vafalanst ab hann heflr ckki átt sinn
jafníngja í Borgarflrbi og of til vill ekki á subrlandi. Hvaf)
sem mabr sá hann abhafast er snerti afl og ftmleik var hann
afbragb annara manna. Er þab til merkis af) hann eitt sinn
svo margir meiin sáu, liijóp alvotr eba gagndrepa yflr gróf þá
sem er af) vestanverfm viu Keflavík. Jiótti þab svo vel gjört
aí> hlaupib var mælt og voru réttar tíu álnir. þaf) er sorg-
legt þegar jafn vinsæiir, vandabir og dugandis menn, sem Helgi
sál. var, burtkallast svona vofeiilega".
_ h 0.
(Aftsent).
HÆTT ER EINU AUGANU NEMA VEL FARÍ.
ísland liggr svo norðarlega á jarðarlinettinum,
það er svo afskekt og fjterri öðrum löndum, og
þar að auki svo lirjóstugt og ófrjósamt, að það er
ekki tiltökumál, þótt vér stöndum lángt á baki
1) l>ar nálægt fanst og lík hans ebr var slætt upp eptir
ítrekaba loit og abrar tilraunir; kiínniigum mönnum þykja og
engi líkindi til ab hanri hafl farizt þarna fyrir slys, heldr
fargab sör á þenna hátt í gebveiki þeirri eba þúnglyndi er á
homim merktist þegar fram á sumarií) kom.
annara mentaðra þjóða bæði að auðlegð, íþróttum
og kunnáttu í ýmsum greinum. En þó eru það
sumir hlutir, sem vér höfum staðið öðrtim þjóð-
um jafnfætis í, og eru það einkum sagnafræði, lat-
ínuþekkíng, trúrækni og kristileg barnauppfræðíng.
þetta eru þeir fjársjóðir, sem þrátt fyrir aðra fá-
fræði og fátækt vora, hafa viðhaldið, ekki einungis
áliti voru í hinum mentaða heimi, heldr og þjóð-
lífi sjálfra vor á hinum liðnu öldum, og þeir hafa
veitt oss lnig og dug á mörgum hörmunga og
mæðustundum. þetta hafa verið þeir máttarviðir
sem hafa haldið oss uppi þegar vér ætluðum að
vanmegnast og aptrað oss frá að komast í tölu
þeirra þjóða, sem viltar kallast. J>etta sýnir saga
vor Ijóslega og hið sama vottar reynsla hvcrs ein-
staks manns. Vér ættum því ekki að meta lítils
þessi einu auðæfi vor og það væri sorglcgt teikn
tímanna, ef svo reyndist. Sögu vora getum vér
ekki yfirgeflð án þess að yflrgefa sjálfa oss, lienni
getum vér ekki glcymt án þess að gleyma hinni
íslenzku túngu. þekkíng hinna fornu mála, latínu
og grísku, hefir jafnan verið talið eitthvert hið
bezta mentunarmeðal, og ef vér skoðum sögu vora
sjáum vér, að þeir Íslendíngar, sem hafa unnið
sér álit hjá öðrum þjóðum hafa allir verið mæta
vel að sér í þessum málum; byggíng þeirra er svo
fögur og fjölbreitt og svo mörg snildarverk á þau
rituð, að þau hljóta að hvessa skilnínginn og auðga
andann að mörgum háleitum hugmyndum. Ætt-
um vér þá að yfirgefa kristilega trú og hætta að
veita börnum vorum kristilega uppfræðíngu? Iírist-
indómrinn er lífsafl og undirstaða allrar æðri ment-
unar í heiminum; þar sem Ijós hans ekki lieíir
skynið þar sitja þjóðirnar í andlegu myrkri, já án
hans geta þær ekki einu sinni tekið framförum í
hinni veraldlegu mentun, eins og sjá má af sögu
Kínverja, Tyrkja og annara heiðinna þjóða. Á
miðöldunnm þegar Ijós kristilegrar trúar depraðist
af hjátrú og klerkavaldi, þegar kristilegir trúar-
lærdómar voru afbakaðir og aflagaðir af manna-
setningum, þá varð svo dimt í heiminum, að þjóð-
irnar sáu ekki fótum sínum lorráð, og rötuðu í
hina megnustu villu. En það yrði oflángt blaða-
mál og ætli hér ekki við, að tala um ágæti hinna
kristilegu trúarbragða, það er heldr ekki nokkrum
manni auðið að lýsa því til fulls, því að það er
ótæmandi og óendanlegt, með því þau eru kraplr
guðs til sáluhjálpar hverjum sem trúir. J>au full-
nægja hinum æðstu þörfum mannlegs anda og
hvergi annarstaðar (innr sálin livíld og frið, þau
eru himnesk svölunar- og huggunarlind fyrir hinn