Þjóðólfur - 11.12.1866, Síða 5

— 29 —
nefndan samm'ng, a?> hvorki hann nk þeir, sem nndir hann
hafa ritaí), hafl lofaí) áfrýandamim óílru eí)r meira lýsi en
helmíngnnm af óllii því hákallslýsi, sem þeir ejálflr fengi í
sinn eiginu hlnt voriþ og sumariþ 1662, þar sem þaþ só al-
knnnugt, aí> hásetarnir ebr húsbændr þeirra, hafl sjálflr ráí)
yflr hlutum sínum, og því hafl hann eigi geta?) sknldbnndiþ
nema sjálfan sig í hinu umrædda efui, en ekki þá, sem róru
á skipum hans, og samkvæmt þessu þykist hann hafa fylli-
lega staþiþ í skilum viþ áfrýandann, þarsem hann hafl látib
hann fá meira en helrnínginn af hákallslýsi því, er fallib hað
í hlnti sína á fyrnefudu tímabili. En þá þetta síþarnefnda
væri rétt hermt, þá eru orílin í samníngnum of yflrgripsmikil
til þess aí> slíkr skilníngr verþi lagtsr í þau, þareb þau hljóba
um helmínginn af Ollu þvi hákallslýsi er aflabist á skip þeirra
vorib og sumarib 1862, og ná því aubsjáanlega eiunig til
helmíngsins af lýsisafla hásetanna á liinum tilgreinda tíma, sem
hinn stefndi og þeir, sem meb honuin skrifubu undir samn-
inginn verða því a% álitast ab hafa hngsab sér, aí> geta feng-
ib umráb yflr eins og sínum eigin afla“.
„í annau stab beflr hinn stefndi borií) fyrir sig, ab á-
frýandinn hafl í verulegum atribum roflb sjálfr samiiingiiiu,
og meí) því fyrirgjórt rétti þeim, er honum annars eptir hon-
um hefbi knnnaí) aí> bera gegn sér (hiuum stefnda) og hinum
Obrum hliitabeigendum yflrhófub, og í þessu skyni heflr haun
tekib þab einknm fram, ab áfiýandinn hvorki hafl látib sig
og hina 17 er ritubu undir samnínginn, fá í ákvebinn tíma
sem sé haustib 1861 og meb fyrstu skipum vorib 1862 tuun-
ur nndir lýsiþ, né heldr eins margar og svarabi hinu rábgerba
lýsismagni, ab hann hafl ekki heldr komib meb hinar áskildu
vórur fyr en venjulegri kanptib hafl verib iokib, ebr eptir
15. Agúst, svo hlntabeigendr hafl því ekki þorab ab eiga á
hættu, eba iáta þaí> dragast, ab byrgja sig upp af naubsynja-
vörum af útta fyrir, a?> þær kynni ab gánga upp, og þeir svo,
ef til vildi, koinast í vandræbi, og loksins, ab áfrýandiun,
þegar hann svo um síbir hafl komib, ekki hafl verib svo út-
búinn eba byrgr af þeim naubsynjavörum, sem þeir höfbu á-
skilib ab hann færbi þoim fyrir lýsib, ab hann hefbi uærri
því getab fullnægt þórfum þeirra og kröfum. En hvab atribi
þessi snertir þá ber þess ab gæta, ab hinn stefudi heflr undir
málsfærslunni, til ab únýta abalkröfu áfrýandaus, einlægt neit-
ab því, ab hanu og þeir 17 er meb honum skrifubu undir
samnínginn 11. Sept. 1861, haft myndab nokknrt félng, heldr
hafl hver út af fyrir sig samib vib áfrýandann, og lofab hon-
nm fyrir sitt leyti vissnm hluta af lýsi sínu. En af þessu
leibir þá aptr boinlínis þab, ab úr því hinn stefndi og tébir
17 menn, ekki stúbu í neirin felagi saman hvab samnínginn
snertir, þá var þab hinnm stefnda úvibkomandi, hvort áfrý-
andinn helt samninginn vib hina ebr ekki, ef hann ekki
rauf hann vib hinn stefnda sjálfan, en ab áfrýandinn hafl
gjórt þetta heflr hinn stofndi ekki sannab. þannig er þab
8vo lángt frá því, ab þab sé sannnab ab hinn stcfndi
ei8i hafl í tæka tíb fengib hjá áfrýandannm nægar tuunur
undir helmínginn af því hákallslýsi, er aflabist á skip hans
vorib og snmarib 1862, ab þab miklu fremr er npplýst undir
málinn, ab áfrýandinn skildi aptir á Akreyri haustib 1861
lángtum fleiri tunnnr, on sera þessu numdi’, og ab þessar
1) Af samníugnuui 11. Sept 1861 seni hér kemr neban-
má’.s orbréttr strax á eptir, má sjá, ab áfrýandi (Hendersou
eba Jacobsen) var skuldbundinn til ab láta af hendi nægar
túmar tunnur uudir lýsib, þá þegar um haustib, eba
tunnur stúbu til nmrába hins stefnda; eins er þab heldr eigi
sannab, ab áfrýandiun hafl neitab hinum 6tefnda um nokkrar
af þeira naubsynjavörum sem til eru teknar í samningnnm
1861, því þú hann oigi hefbi komib meb nægon trjávib handa
honum, sem þú eigi er sannab til hlítar, ebr svo gúban sem
hinn stefndi hefbi á kosib, þá er slíkt engin rof á samm'ngn-
um, þar trjávibr eigi er í honum nefndr1 2, og þab
meb fyrstn skipum hib uæsta vor. — fvab má sjá af bréfl
Th. D. til Jacobsens 20. Febr. 1862, ab Jacobsen skildi eptir
á Akreyri liib sama haust nokkrar („et Kvantum") túmar lýs-
istunnnr, og Th. D. kvabst þegar (20. Eebr. 1862) vera bú-
inn ab skipta þeim upp rnilli þeirra, er undirskrifubu samn-
(nginn („Interessenterne"). Af bréfl Jacobsens 9. Júlí s. á.
er ab rába, ab þessar túmn tiinniir hafl verib 225 ab tölu.
Ab öbru leyti sést þab af þossu bréfl Jacobsens ogöbrudags.
3. s. mán., ab þab heflr verib orbib ab samoiginlegu
8amkomulagi og tilmiblun hans megin, ab félagsmenn allir
til samans, skyldi ekki þurfa ab láta meira en 500 tnnnur
lýsis samtals; í nibrlagi bréfsins 3. Júlí segir nefnil. Ja-
cobsen : „Jeg har ieveret 50 Tönder (túmar) op i Fljúten, i
„Grenivík tii Eiuar 100, hvilket er det Antal, som udgjör
„det ved sidste Proposition, faststillede 500 Tön-
„der“. Og í bréflnu 9. Júlí segir enn fremr: „Jeg er enda
„gaaet til den yderlige Eftergivenhed at ville afslaae skri-
„ver Halvdelen af Contracten imod at Compagniet le-
„verer mig 500 Tonder god lys, blank Havkaltran, iinod 3/4
„i Varer og v/4 i Penge". í aiinan stab er aubsætt af
þessum og öbrum bréfum Jacobsens, ab hann færbi félags-
mönnum engar túmar tunnur meb fyrstu vorskipum, og eigi
fyr en komib var fram í Júní og Júlí, og ab haun færbi
aldrei félagsmönuum eba gjörbi þeim kost á fleiri tunnum
túmum heldren 500 alls og ails, eba máske 525 í mesta lagt,
hafl þær tiinnur verib 225 ab tölu, er voru eptir skildar á
Akreyri haustinu fyrir.
Talsmabr Th. D. fyrir yflrdúminum beitti því vórn sinni
og málsútlistun sterklega ab þessu atribi, þú ab þab sé næst
ab rába af dúmsástæbunum ab talsmabriim hafl ekki nefnt
þab á nafu í vörn siuni. J. tí.
2) Samníngr þeirra 18, dags. Akreyri 11. Sept. 1861,
sem er abal undirstaba þessa máls, hljúbar eptir hérabsdúms-
gjörbunum orbrétt þannig:
„Vib undirskrifabir gjöruiu hér meb þanu samin'ug vib
„herra kaupinann P. L. Henderson í Glasgow eba hans full-
„megtugaun herra Svb. Jacobsen, ab vib skuldbindum oss til
„ab selja honum holfíng af öllu því hákarlslýsi, sem aflast á
„skip vor næstkomandi vor og sumar 1862 (sem, ef vel afiast
„kann ab verba 800 — 1000 tnnnur eba rneira). hverja tunnu
„(120 potta) fyrir 25 (tuttugu og flmm) ríkisdali, hvert sem
„verbib á lýsiuu kann þá ab verba meira ebr minna hjá öbr-
„um, þar á múti áskiljum vér ab fá borgnn í peníngum eba
„öbrum naubsynjavörum (svo sem matvöru, fœrum, trássum,
„járni, kolum, trjávib, salti, kaffe, sikri, túbaki. biennivíni,
„sauie, stál, og fl.) og sömnleibis ab fá túmar tunnur
„undir lýsib, nokkrar þegar í haust, og þær sem þá kanu
„ab vanta meb fyrstu skipum ab vori. Verbib á hiuui
„útlendu vöru áskiljum vér ab ekki verbi hærra eu þá verbc
„almenut hjá öbrum kaupmönnum hér“.
„Staddir á Akreyri 11. September 1861.
(UndirBkriptir: 18 nöfn).
Héraf sézt, hvort þab er rétt sem hér segir í yflrréttar