Þjóðólfur - 16.09.1867, Síða 3

— 163 —
sá eldinn, tók hann þá <ihæð» eður stefnu eldsins
yfir Portlandshöfðann að sjá, og varð þá eldrinn
þar í norðr af.
Nú er menn bera saman allar þessar stefnur
og draga saman í eina heild, þá hlýtr að bera að
þeirri niðrstöðu að eldr þessi hafi gosið upp ein-
hversstaðar úr hinni vestustu öxl Vatnajökuls eðr
Skaptárjökuls er liggr vestr úr megin jöklinum
milli upptaka Túngnár að suunan og fjallgarðsins
þar fyrir sunnan (milli Túngnár og Skaptár) er
liggr austr af Skælíngnum og Uxatindi fast upp í
jökulinn og er sá fjallgarðrinn allmikill, en Túngna-
fellsjökuls og Kjöldukvíslar að norðan, og Fiski-
vatna að vestan. |>að virðist óefandi, að eldrinn
hafi komið upp í sjálfri jökulöxl þessari en eigi
á öræfunum þar vestr af, eptir því sem ráða er
af hinni miklu jökulfýlu, er lagði svo víðsvegar og
náði yfir slíka fjarlægð, 29. f. mán. Nokkrir kynni
að segja, að þá hefði vatnsflóð sjálfsagt orðið að
hlaupa í Túngná og svo þaðan í þjórsá í bygð;
en það er engan veginn víst að þessi hin nýja
eldgjá hafi spúð vatnsflóði, eins og t. d. að er tíð-
ast um Iíötlu, heldr lýtr að hinu gagnstæða það,
hvað eldrinn sjálfr var bjartr og stöðugr og lagði
hátt á lopt upp, því það mun sjaldan eðr aldrei
með vatns og vikrgosi, heldr einmitt með hraun-
eðju eðr hraunsteypu gos.
Eldstöðvar þessar virðast því að hafa verið
i jökulöxl þeirri, er nú var sýnt, milli 64° 10' og
64° 25' Nbr., og 30° 45' 31 — 10' vestl.l., tal-
ið frá hádegisbaug Katipmannahafnar; eldgjáin virð-
ist og hafa spúð hraunefni en eigi vatnsflóði né
heldr víkrsandi eðr ösku að neinum mun.
Dagana 29.—31. f. mán. og 1. þ. mán. var
aldrei heiðskýrt veðr heldr þykkfengið, svo að
eigi sá til sólar neinn þann dag hér syðra, og
mátti því eigi sjá hvaða áhrif eldrinn hafði á sól-
ina og birtu hennar, en síðan 1. þ. mán. hefir
sólin haft sinn eðlilegan lit og borið eðlilega birtu,
hefir og heiðrikjan þar upp yfir eldstöðvunum ver-
ið hrein og tær síðan og ræðr því að öllum lík-
indum, að gos þetta hafi verið á enda sjálfsagt
2.-3. þ. mán.
EMBÆTTISPRÓF við prestaskólann, 21.—30.
Ágúst 1867.
Jónas Björnsson með 1. einkunn 49 tröppur
Páll Jónsson — 1. — 49 —
Eirílcr Eggcrtsson Briem — l. — 46 —
Eggert Ólafsson Brim — 1. — 43 —
Sigurðr S. Sivertsen með 2. einkunn 41 —
Hinar skriflegu spurningar voru:
í Iliflíuþýðing Gal. 4, 1. —10. v.
í Trúarfræði: að útlista og meta mismuninn á lær-
dómi Lúthers og Calvins um náðarútvalníngu
guðs?
í Siðafræði: að útlista eðli, nauðsyn og siðferðis-
lega þýðíngu hegníngarinnar?
Ræðutexti: Efes. 6, 10.—18. v.
J»úsnn<l-úra minníng'arliútíd nm
Islands byggingn, I8S4.
Alþíngismaðrinn úr Norðr-píngeyarsýslu, kand.
Sv. Slcúlason, baruppfyrir Alþíngi í sumar uppá-
stúngu um, að þjóðþíngið og þjóðfulltrúarnir tæki
að sér forgaungu fyrir því, að árið 1874 verði
lialdin almenn minníngarhátíð um það, að þá eru
liðin 1000 ár frá því er íngólfr Arnarson og það-
an af aðrir Noregshöfðíngjar bygðu land vort, og
að þetta yrði gjört eigi að eins með almennúhá-
tiðarhaldi víðsvegar yfir gjörvaltlandvort,heldr einn-
ig að undirbúníngr og forgánga yrði nú þegar afráðin
til þess að alment verði skotið saman fé svo miklu
að því megi verja til verðugrar minníngar um ís-
lands byggíngu og hinn fyrsta ættföður vorn íng-
ólf Arnarson, eptir nákvæmari ákvörðun Alþíngis.
Uppástúnga þessi er nú útkomin í Alþ.tíð.
1867, 11, 305.—306. bls. píngið setti 3 manna
nefnd í málið (uppástúngumann Sv. Skúlason, P.
Pjetursson og P. Guðjohnsen), og lagði hún til í
álitsskjali sínu 6. f. mán. (Alþ. 1867 II, 392.—
396.) að Alþíngi tæki málið að sér og styddi það
á þann hátt er síðar segir; var málið síðan tví-
rætt á þíngi, og að því búnu afráðið með miklum
atkvæðafjölda á fundi 15. s. mán.:
1. Að skora á . stiptsyflrvöldin og landfógeta
að þeir vildi að sér taka að gánga í nefnd ásamt
2 þíngmönnum er Alþíngi kysi, til forgaungu og
stjórnar fyrirtæki þessu.
2. Að hver þíngmaðr taki að sér, hver í sínu
kjördæmi að senda eyðublöð, er fyrgreind nefnd
átti að gefa út, til sýslumanna, prófasta, presta
og annara merkustu manna í kjördæminu, og skora
á þá að gangast fyrir almennum árlegum samskot-
um um land alt og senda jafnóðum tillögin til
nefndarinnar í Reykjavík.
Hin önnur uppástúnguatriði nefndarinnar, er
þíngið einnig samþykti, eru tekin fram í áskorun
nefndarinnar til Íslcndínga sem hér kemr á eptir.
Sliptsyfirvöldin og landfógeti tóku mannúðlega
þessari áskorun þingsins, og erþeir Jón Pjeturs-