Þjóðólfur - 18.03.1868, Blaðsíða 2

— 66
unnar eptir gæðum. Já, það er eigi ofhermt, þótt
þeir segi að þeir hafi eigi gjört muninn til full-
nustu; því að vér vitum alls eigi til, að þeir næst-
Jiðið ár hafi gjört nokkurn mun t. a. m. á salt-
fiskinum, að minsta kosti eigi eptir neinum stöð-
ugum og skynsamlegum reglum; þvert á móti
þykjumst vér gela fullyrt að það hafi fyrir komið,
að þeir hafi gefið meira fyrir þann fiskinn, sem
verri var, en hinn betri. J>eir hafa því orðið að
gjöra þenna mun á einhverri þeirri vörutegund,
sem oss er ókunnugt um er þetta ritum.
þarsern hinum heiðruðu kaupmönnum í um-
önnun sinni fyrir velferð og sóma landa sinna,
hefir hugsazt hið djúpsetta ráð, að kjósa menn til
að segja álit sitt um vöru vora og skera úr, ef
kaupanda og seljanda eigi semr um gæði vörunn-
ar, þá vildum vér nú leyfa oss, að spyrja þá að
nokkrum spurníngum: J. Eigum vér, sem vöruna
leggjum inn, að vera skyldir að leggja oss undir
dóm þeirra manna, sem kaupmenn sjálfir kjósa?
— 2. Hver á að ábyrgjast, að þessir menn hafi
fullt vit á að meta gæði vöru þeirrar sem vér
leggjum inn? — 3. Eiga sömu mennirnir að meta
allar vörur, hvort heldr það er fiskr, lýsi, ull, tólg
eð'a æðardún, o. 6. frv.? — 4. Er það hið sama,
hvort kaupmenn nefna til þessa menn eða yfir-
valdið? Yér spyrjum að því vegna þess, að vér
höfum aldrei heyrt, að valdalausir menn nefni til
slíka menn, nema ef það skyldi vera eptir sam-
komulagi beggja málsparta? 5. Hver hinna heiðruðu
Reykjavíkr-kaupmanna ætlar að taka eiðinn af þeim?
6. Hver á dð borga þessum mönnnm fyrirhöfn
þeirra? þessa er einkis getið í ritgjörðinni, og
væri þó fróðlegt að vita það. 4>essir menn eða
aðrir jafnáreiðanlegir eiðsvarar — að því göngum
vér vísu — eiga sjálfsagt og að meta gæði vöru
þeirrar, sem kaupmenn flytja oss; en þess er þó
eigi getið; en vér verðum þó að telja það sjálf-
sagt, úr því vörumatsmenn eiga sér stað; f>ví að
hin heiðraða kaupmannasamkunda veit það næsta
vel, að hinar útlendu vörur kaupmanna eru hvergi
nærri æfinlega eins og þær ætti að vera, t. a. m.
kornvörur, sem margopt eru meira eða minna
skemdar, og j>ó seldar fullu verði eins fvrir það;
rúgrinn er opt mjög léttr, og bánkabyggið, sem
hérna hefir verið selt fullu verði, hefir opt verið
rnyglað og í kökkum, þótt allt hafi gengið út á
endanum. Hvernig er kaílið sumt, sem þeir selja
oss við dýru verði? Hefir eigi hamprinn opt að
undanförnu verið lítt nýtr sökum fúa, þótt menn
hafi neyðzt til að kaupa hann? og enn mætti fleira
telja, sem vér varla ætlum kaupmönnum sjálfum
að segja að sé óaðfinnanlegar vörur. J>etta er þá
annað atriðið, þar sem kaupmenn ætti að gjöra
hreint fyrir sínum dyrum, áðren þeirfara að bregða
öðrum nm óvandvirkni. Vér fáum eigi betr séð,
en að kaupmönnum beri allt eins að vanda varn-
íng sinn, eins og oss vora vöru. f>egar útlenda
varan hjá kaupmanninum er góð, þá er eðlilegt,
að hann heimti góða vöru á móti; en þar sem
þeir að vorri ætlun gjöra sig jafnvel sekari en vér
í óvandsemi, er þeir bæði spilla hinni íslenzku
vöru í meðferðinni, og eru alls eigi svo vandir
sem skyldi að vörunni, sem þeir kaupa og selja
oss, þá furðar oss á, að svo mentaðir og nær-
gætnir menn sem Reykjavíkr-kaupmennirnir, skuli
að eins líta á aðra hlið málsins og geta ætlazt til,
að aðrir gjöri það sem þeir sjálfir eigi gjöra, þar
sem þeir eiga þó lángtum hægra aðstöðu en vér,
og geta eigi að eins vandað sína vöru, heldr og
mjög svo stutt að umvöndun Íslendínga. En það
lítr svo' út, sem þeim sé nóg, að líta á flísina í
auga bróður sins, en gæti alls eigi að vaglimt t
sjálfs síns auga.
Sýníngu þá, sem þeir segjast í greininni ætla
að stofna hér í Reykjavík, ætlum vér eigi að tala
um í þetta skiptí; hún er ofvaxin vorum skilníngi
enn sem komið er.
Noltlcrir fislcimenn við Faxaflóa.
(Aðsent).
Það verðr eJcki varið, að gestrisnin er í sjálfu
sér fögr og sæmileg. Íslendíngar hafa opt feng-
ið maklegt hrós fyrir hana hjá útlendum ferða-
mönnum, enda mun hún hafa átt heima hjá þjóð
vorri frá elztu tímum. Hinir göfugu bændríforn-
öld, forfeðr vorir, voru engir »Bárðr á Búrfelli;»
í þeim droltnaði ekki yfir höfuð að tala nirfils eða
kotúngsandi í eiginlegum skilníngi; þó þeir væri
stórbokkar í skapi, voru þeir þó ei að síðr veg-
lyndir menn, og leituðust við með gestrisni og
ýmsu göfuglyndi að gjöra sér til sóma. En vand-
farið er með vænan grip, segja menn ; þó gestrisn-
in sé fögr, og íslendingura eiginleg, má þó ei að
síðr vanbrúka hana og misbjóða eða nýðast á
henni. Vér segjum að hún sé vanbrúkuð, þegar
menn hafa gestrisni yfir efni fram, þegar menn
veita góðgjörðir svo reglulaust í mat, kaffi og ðl-
föngtim, að þeir sjálfir fara á vonarvöl, og er þetta
þó ekki dæmalaust í landi voru. Nokkrir þeir
menn eru og til, sem verða fyrir mjög mikid'
aðsókn af ferðamönnum ár eptir ár, og þó þe'r