Þjóðólfur - 02.06.1868, Blaðsíða 5

stjórnar herra á Spáni; hann hafði tíu sinnum
orðið að víkja úr ráðherrasætinu, og tíu sinnum
^omst hann tii valda aptr. Margir menn eru þeir,
er eigi harma dauða hans, því að hann var hinn
ttesti blóðhundr og grimdarseggr, en mikill vin
'er hann klerka og páfans, enda sendi páíinn
honum rétt undir andlátið blessun sína og synda-
kvittun með hraðfréttaþræðinum, og hefir honum
líklega þótt þess við þurfa, ef eigi ætti hreinsunar-
eldrinn að verða honum ofheitr.
j»að barst híngað fyrir fáum dögum að krón-
prins Danmerkr hefði leitað ráðahags við Lovísu
öæst ýngstu dóltur Victoríu drotníngar, en það er
nú borið til baka aptr, að það sé orðið enn, en
von er á honum híngað bráðum.
— Svar upp á áskorun hreppstjóranna í Vatns-
leysustrandarhreppi í j»jóðó 1 fi 23. f. mán. 106 bls.
í téðu bréfi hafið þér, virðulegu hreppstjór-
ar í nafni aukafundar eins er búendrnir í Vatns-
leysustrandarhreppi áttu með sér 14. þ. m. skor-
að á mig um »að leiða amtinu sem fyrst fyrir
'isjónir annaðhvort í blaði mínu (þjóðólfi) eða
nmunnlega, að það (háyfirvaldið) vildi hlutast til
»um, að engi sauðkind sumarlángt, undir sektir og
»missir kindarinnar, yrði látin sleppa úr Gríms-
nnessveit í aðrar sveitir eða á afrétti, og að ör-
»uggr vörðr verði sem fyrst, á kostnað eigenda
»hins sýkta eða grunaða fjár, samkvæmt gildandi
»lögum, settr milli Grímsneshrepps annarsvegar og
»í>íngvallasveitar og Biskupstúngna hins vegar« o.
s. frv., eins og bréf yðar gjörr sýnir.
j>að var reyndar staðráðið, að j»jóðólfr færði
leiðbeinandi grein nokkra um Grímsnes kláðann
og um það hvað mundi verða tiltækilegast til að
varna útbreiðslu hans til heilbrigðu héraðanna
víðsvegar um kríng, fyrir samgaungurnar í sumar.
lvláðinn í Grímsnesinu hefir verið að endrvakna í
allan vetr hér og hvar og víðsvegar um sveitina þó
að víðast hafi verið að eins um «lítilfjörlegan vott»
að ræða, eptir áliti sveitarmanna sjálfra; en þeir
hafa ekki, Grímsnesíngarnir, með neinu móti getað
hreinsað sig af, að það hafi verið augljós vottr
kláðasýkinnar sem hafi verið að gjöra vart við sig
og koma i ljós, þar í sveitinni allt fram til páska;
dýralæknirinn Nielsen hefir ekki þókzt vera í nein-
um vafa um að svo væri, og þaraf virðist þá aptr
heinlínis að leiða, eptir alkunnu aðalreglunni hinna
konúnglegu erindsreka í kláðamálinu 1859: »það
skal álíta sjúkt fé og grunað sem kláða hefir haft
ó þessu ári«, að Grímsnesféð allt geti nú með
engu móti álitizt öðruvísi en sjúkt fé og grunað;
og þóað menn nú vildi líta hér á enn vægilegar,
þá verðr þó aldrei annað vægara álit upp á heldr
en einsog fjárkláðalöggjöfin segir, »að líkindi se
til« að »kláðasýkin dylistenn« í Grímsnesfénu þar
víðsvegar ,um alla sveitina. En aptr er það tví-
mælalaust eptir 4. gr. kláðalaganna, að valdstjórn-
in «sku1u sjá um« að «hið sjúka fé sé stranglega
aðskilið frá heilbrigðu fé«, og að eins »skuli halda
pví fé s é r, sem líkindi eru til að «veiki (kláða-
sýkin) kunni að dyljast í, unz grunlaust er«.
Ef að liér eða annarstaðar í kláðalöggjöfinni find-
ist nokkurt spor tll þess, að skipun yfirvaldsins
um að baða allt fé grunað og sjúkt tvisvar, áðren
því væri slept á fjall, mætti koma í staðinn fyrir
þann »stránga aðskilnað« sem lagákvörðunin tekr
svo eindregið fram, eða ef oss yrði sýnt fram á
að þessi hin eindregna lagaákvörðun um stráng-
an aðskilnað á sjúku fé frá heilsrigðu, væri þýð-
íngarlaus, að valdstjórn og lögreglustjórn mætti
gánga á snið við hana, — þá hefði oss eigi furð-
að svo mjög á úrlausn þeirri, er kosnir menn af
fundi í þíngvallasveit fengu hjá amtmanni vorum
þegar þeir fóru rakleiðis híngað suðr á lians fund
9. eða 10. þ. m., til þess að ávinna skipun há-
yfirvaldsins: um að Grímsnesíngum yrði uppálagt
að hafa heimavöktun á öllu fe sínu sumarlángt.
Stiptamtið gjörði þá úrlausn á þetta mál: að slík
heimavöktun yrði eigi skipuð. En jafnframt gekk
sú skipun út frá stiptamtinu til lögreglustjörans í
Árnessýslu, að uppáleggja skyldi öllum búendum
í Grímsneshreppi að tvíbaða hverja sína kind áðr-
en nú væri slept fénu á fjall.
f>að var einmitt þessi úrlausn háyfirvaldsins,
er snéri við blaðinu með fyrirætlun f>jóðólfs, úr
því hann gat eigi orðið fyrri til. Amtsúrlausn
þessi og ráðstöfun stóð þar eins óraskanleg vald-
stjórnargjörð, og úr því svo var komið, lá engi
leið að því, að henni fengist verulega breytt. Ur-
skurðir og ráðstafanir stiptamtsins um að »heima-
vöktun« væri óhafandi yfir höfuð að tala, á að
vísu nokkra stoð í almenníngsálitinu. Ámtsfundr-
inn 1857 og 1859, sem stiptamtmaðr kvaddi þá
til hér syðra, fordæmdu heimavöktun þá, er stipt-
amtmaðr hafði farið fram á, en þá var líka um
þær einu sveitir að ræða, sem eru iandkreppu-
sveitir og beitilandslausar heimafyrir nema fyrir
málnytufénað. f>á var og að ræða um heimavökt-
un á heilbrigðu fé, svo að það næði ekki sumar-
samgaungum við sjúka féð, úr kláðugu sveitunum.
Hér, þar sem Grímsnesið er, er aptr að ræða um