Þjóðólfur - 23.06.1868, Qupperneq 7

— 131 —
eiuúngis frumvarp til nýrrar stjórnarskipunarlaga á
íslandi eins og líka varð, en eklcert um fjárhags-
sambandið að undanförnu, fjáraðskilnaðinn, og ár-
gjaldið frá Danmörku. Alt um það, þessi 108 bls
ritgjörð hr J. S. höndlar nálega ekkert um stjörn-
arskipunarmálið, stjórnarfyrirkomulagið er þar ekki
Uefnt eða nein höfuðatriði þess, er höf. segir þó
sjálfr »að sé aðalkjarni og aðalundirstaða þessa
máls», heldr er strax frá upphafi snúið sér að
fjárh agsmálinu, fjárhagsaðskilnaðinum, Ríh-
issjóðnum í Danmörku »réttarkröfunum» Is-
lendínga, og árgjaldinu þaðan. þetta er umtals-
efnið í 4 fyrstu köflunum og eigi bygt á neinni
nýrri skoðun eða nýum ástæðum, heldr á þessu
eina og sama sem höf. er búinn að margþvæla
áðr í Félaglagsritunum, og það aptr og aptr. Til-
gángrinn og aðalniðrstaðan kemr fram í 5. kaflan-
um, bls. 145—152. Tilgángrinn er, að fegra og
verja tillögur og réttarkröfur »minstahlutans, (hr.
J. S.) í hinni konúnglegu fjárhagsnefnd í Khöfn.
1861—62, þessar alræmdu réttarkröfur hans og
fjárkröfur til ríkissjóðsins í Danmörku, er þó eng-
inn þeirra 14 þíngmanna sem voru í meira ldut-
anum með höf., í fjárskilnaðarmálinu á Alþíngi
1865, vildi né treystist til að taka að sér oghalda
fram á þíngi; og í annan stað, að halda svörum
uppi fyrir aðferð og atkvæði þeirra 14 (gegn 11)
i fjárskilnaðarmálinu á Alþíngi 1865, og gylla það
á allan veg, rétt eins og þar með liefði áunnizt
frelsun fóstrjarðar vorrar undan landráðum eðr
öðru verra, að Alþíngi vísaði frá stjórnarfrumvarp-
inu um fjárhagsaðskilnaðinn. Yfir þessum »mála-
lokum» klappar höf. lof í lófa, og segir þau »góð
og rétt» í alla staði, þar sem hann (bls. 150)
fer um þau þessum orðum:
„Eg skal fúsloga játa, aíi mér þykja þau (málalokin) „svo
„gií?) og rétt, eptir því sem á stúþ og um var aþ gjöra, at)
„eg vildi geta eignaí) m5r enda meiri þátt í þeim en eg
„á í riittri raun og vera átti, og sama veit eg aí> vora
„muni hugarfar þeirra heibrsmanna sem hafa verií) á sama
máli“.
Höf. lýsir því þar næst yfir, í sínu nafni og
meðritstjórnarrnanna hans, að »þeir þykist hafa verið
"forspáim, að því er þeir sögðu fyrir í Ný. Félr.
XXIII. 63—67, um rétt afdrif fjárhagsmálsins, eptir
Því sem rættist síðar á Alþíngi 1865. Og niðr-
staðan allrar þessarar laungu ritgjörðar verðr þá sú,
að svo sem þíngið 1865 hafl gjört vel og rétt í
Þv> að vísa fjárskilnaðarmálinu frá, af þeim rök-
um sem höf. sjálfr barðist mest fyrir á þíngi, og
þeir 14 heiðrsmenn, er þá »voru á sama máli»,
svo eigi Alþingi að gæta sömu varhygðar og hygg-
inda(l), svo framt stjórnin »legði fyrir Alþíngi» af
nýu cstjórnarskipunarmálið eða fjárhagsmálið s.ér
í lagi». jþað er að skilja, færi svo, þá ætti Al-
þíngi að vísa málinu frá sér jafnharðan, eins
og gjört var við fjárhagsmálið 1865, að «þakka»
i orði kveðnu öll »veruleg tilboð», að halda fram
skýlausmn réttarkröfum af vorri hendi og heimta
svo og svo hátt árgjald (sjálfsagt þessa gömlu
II 9,000 rd.?) úr ríkissjóði, einnig að krefjast þess
í annan stað, að lagt verði fyrir Þjóðfund, —
en aldrei fyrir Álþíngi, frumvarp um stjórnarskip-
unina og fjárhagsmálið sameiginlega og í einu
lagi.
í sömu átt og alveg í sömu stefnu fóru allar
þessar 12 bænarskrúr í stjórnarbótarmálinu, er
komu fram á Alþíngi 1867, víðsvegar að úr landi
voru, allar samhljóða orði til orðs, allar dagsettar
og undirskrifaðar um hvítasunnuleytið s. ár. En
afdrif allra þessara bollaleggínga og bænarskránna
á Alþíngi í fyrra eru nú orðin heyrum kunnari en
svo að um þait þurfl að fjölyrða. Og það er víst,
að naumast þarf herra ,1. S. að hælast um það
í næstu ritgjörð sinni um stjórnarskipunarmálið og
fjárhagsmálið, að hann og aðrir ritstjórnendr Fé-
lagsritanna hafi hér orðið eins »forspáir» um af-
drif stjórnarbótarmálsins 1867, eins og hann segir
þeir nþykist hafa verið« um afdrif fjúrhagsmálsins á
Alþíngi 1865.
Mér heflr virzt nauðsynlegt að skýra svona
sem styzt frá innihaldi og stefnu þessarar síðustu
ritgjörðar herra J. S. um stjórnarbótarmálið og
fjárhagsmalið, bæði til þess að sjma hve aðgengi-
legar og staðgóðar að skoðanirnar og tillögurnar
í henni reyndust, á þínginu í fyrra, hjá sjálfum
þessum «heiðrsmönnum» sem voru höfundinum
«sammála» í öllu á þíngi 1865, og af því að hann
í þessari ritgjörð berá mig þær ásakanir sem bæði
eru tilhæfulausar í sjálfu sér og þeim slett þarna
fram útí bláinn, skýrskotunarlaust og eptir dúk og
disk. (Framh. síðar).
pAKKARÁVAHP.
— Næstliíiií) haust, þegar og fúr kynnisfer?) anstr undlr
Eyafjöll og ví?)ar, nr?iu inargir til a?) rétta mér hjálparhönd
me?) gjöf á litlum fjárstofui og fleiru. pessum hinnm sömu
bi?) og Drottinn a?) umbuna ríkulega og veita alskonar hag-
sæld, mín vegna, eem sjálfr ekki get þa?) nema me?) or?)um
einum. Moshúsnm vi?) Hvalsnes, 1868.
Jakob Jakobsson.
— Árferlbi, aflabrög?) o. fl. — Vorvebráttan heflr ver-
i?) einstaklega gú?) yflr allt land síSan um snmarmál, bagstæfc
fyrir sau?)bur?)inn og gú?r gróbr, svo a? alstabar horflr vi?