Þjóðólfur - 24.11.1868, Blaðsíða 5

13
kvaðst hann ætla að fremr mætti verða bót að
biðinni.
3. |>á var því hreift, hve brýna nauðsyn bæri
til, að stofnað fengist sýslulcéknisembœtti í Vestr-
Skaptafellssýslu, og að lækninum yrði jafnframt
gjört að skyldu að taka sér bústað einhverstaðar
»milli sanda» (þ. e. milli Mýrdalssands að vestan
og Skeiðarársands að austan). J>ingmaðrinn kvaðst
vilia gjöra sitt hið ítrasta til, að þetta gæti á unn-
izt; hér væri margt og verulegt, er mætti verða
uppástungu þessari til stuðnings: bygðaskipun,
fjölbýli og fjölmenni um þetta mikla miðsvæði hér-
aðsins, auk þess að Mýrdælingar og Öræfingargæti
og haft góð not læknis, er þannig væri settr; fjar-
lægð sú, er næsti læknir væri í þaðan, hvort heldr
væri að ræða um lækninn, er sæti eins og nú í
miðri Rangávallasýstu, máske utar, eða þá á hinn
bóginn að læknir fengist til að setjast að við Pap-
ós, eins og verið hefði í ráðagerðum á Alþingi
1865, en þessi fjarlægð og vegalengd jafnt ábáð-
ar hendr gjörði það ókl júfandi fyrir livern einn bú-
anda milli sanda, að vitja læknis, einkanlega þegar
mest og bráðast lægi við; — þess vegna kvaðst
þingmaðrinn vona og treysta því, að báðir hinir
ágætu höfðingjar, er hefði mest að segja í þeim
málum, en það væri sliptamtmaðr vor og land-
læknirinn, myndi líta hér á hreina lífsnauðsyn
Vestr-Skaptfellinga og allar aðrar kringumstæður,
er gjöra hana augljósa, og styðja svo að því, að
málefni þetta fái framgang. Hitt væri annað mál,
að bið nokkur gæti orðið á því, að fá lækni
hingað, þóað embættið fengist stofnað, þangað til
læknaefni væri til, er sækti, því æfinlega mundi
mdga búast við því, að þeir sækti fyr um þau
sýslulæknaembættin, á meðan til væri óveitt, þar
sem bæði væri fjölbýlla, þéttbýlla og efnabetri hér-
aðsmenn, nær Reykjavík og margfalt hægara til
allra aðdrátta. (Niðrl. í næsta blaði).
DÓMR YFIRDÓMSINS
í málinu: Jónas H. Jónassen verzlunarstjóri, gegn
(fyrverandi lánardrottnum sínum, eigendum
Glasgow-verzlunarinnar i Reykjavík) Hender-
son, Anderson & Co.
(Niílrlag tri 20. ári þjóíiálfs bls. 191—93).
Meb tilliti til þess, er báíiir máisvibeigendrnir þannig
liafa tekiþ fram (til styrkingar hvor fyrir síunin málstaþ), vertir
réttrinn af> aþhyllast þá skoþun, a'b NL. 3—1—7 eigi vortii
á neinn veg beinlínis heimfært upp á þrætnefnií), sem h^r
iiggr fyrir, heldr verþi úrsllt þess einkanlega at> vera komin
nndir þeirri þýþingti, er lógt) vertir { þaí) atvik, at) at)aláfrý-
andi, eptir reikningskap þeim, er hann gjörtii fyrir verzlnnar-
rátsmensku sinni fyrir árit) 1805, og bréflnu, er þeim reikn-
ingi fylgdi, væri kominn { þan reikningaþrot, er fyr var minzt,
andspæriis fyrnefndu bri'fl gagnáfrýandanna til hans 12. Apríl
1808; því vertír í þessn tilliti at) athnga, bæí)i þaf), at) reikn-
ingaþrotin eru tilfærí) í ársreikningnum (1865), og eins hitt,
at) þetta (sama) er einnig geflt) í skyn af abaláfrýanda { hinu
fyrnefnda brt'fl hans til gagnáfrýandanna, ber at) vísu at)
honum böndin um tvíllausa vitirkennirigu hans fyrir því, aS
honum mundi bera at) svara þeirri npphæf), er reikn-
ingsþrotin npp á hljótiaíii. En at) hinn leytinu verþr at) taka
þat) fram, aí) þessa vibrkenningu má, eptir því sem hftr stóí)
á, álíta at) eins til bráí)abyrgt)ar etlr svona í þann svipinn,
met) því ati hún, enda þótt þar meti væri kannazt vit) reikn-
ingaþrot (nokkur?) eins og líka var, (virþist at) rátgjöra), af)
þau mnndu verba nitir sett etia jafnvel geta burtfallit) etir
horflt) fyrir þaí), at) reikninga„feii“ kynni at) flnnast atialá-
frýanda í hag, eins og líka svofeld vitrkenning fyrir reikninga-
þrotum afhendi reikningshaldara, getr eigi ortif) því til fyrir-
stötni, aí) reikningaþrotin verti enda meiri ef uppgötvafjist
eptir á „feil1, honum til halla. Grundvallarregla þessi er
einnig undirstatan nndir ákvörfmninni í NL. 3 — 1 — 7. Taki
mat)r nú enn fromr til greina fyrnefnt bréf gagnáfrýandanna
og þati sem þar í segir, þá verBr eigi annat) sýnna, en at)
einnig sjálflr þeir hafl haft hina sömu skotiun á ársreikningi
þessum, ati því er þat) atriíii snertir, sem hér rætiir nm. því
þar sem gagnáfrýondrnir í brefl þessn, jafnframt því ati þeir
gjöra abaláfrýanda abvart um, af> þeir hafl uppgötvat), honum
í hag, „feil“ í reikningnnm, ati npphæí) 1512 rd. 40 sk., er
engan veginn vertir álitit) at) komi fram af þcirra hendi eins
og spnrning eí)r áskornn til atialáfrýandans { þv{ skyni, at)
hann ransaki þat) nákvæmar, heldr vert)r at) álíta, at) hhr í
sh fólgin eiudregin vitrkenning um þat), af> þessa (1512 rd.)
upphæti ætti að draga frá aþalopphæfi reikningaþrotanna [þ.
e. at) hún ætti af) vera 1512 rd. minnij — hafa enn fremr
iýst þv{ yflr um hinar skuldar eptirstöfivarnar (reikuingsþrot-
anna), at> fyrir endrskotmn, er þeir rnyndi gjöra á reikn-
ingnum („ved en af dem foretagende Revision1"), þá
myndi rát)a at) iíkindum, enda væri voriandi, at) þær hyrfl
at) öllu leyti, þá verf)r þetta eigi met) skynsemd („fornuftig-
viis“) öt)rnvísi skilit), en at) gagnáfrýendrnir hafl litit) svo á
reikningaþrot þau, er atlaláfrýandi var kominn í eptir reikn-
ingnm hans, en at> þetta væri reikandi („svævendo") og, eins
og þá væri komif), óákveflin et>r óvís skuldarupphæt) er eigi
væri svo vaxin at) hún yrt)i gert) gildandi, eíia svo at) þeir
ætlubu af) herma hana npp á gagnáfrýanda, nema ef svo rætt-
ist úr, fyrir nákvæmari ransókn reikninganna af hendi sjálfra
þeirra, at) sannarleg tilvera og npphæt) („Existens og Omfang")
reikningsþrotanna yrt)i fastákvetlin. En hhr af viröist þá aptr
óyggjandi verfla af) leitia þat), ab þar sem gagnáfrýendrnir,
eptir því sem fyrir liggr í málinu, hafa ekki tekit) reikning-
inn undirhina áminztu endrskotinn, og hafa þannig eigi heldr
leyst af hendi starfa þann, er þeim var innanhandar (etir á
sjálfs valdi) at) gjöra, þaun or þeir, lánardrottnarnir sjálflr,
höftn þó at) fyrra bragti („proprio motu“) gjört at) skildaga
{ brófl s(nn (frá 12. Apríl 1860) fyrir því, at) þetta yrfii sönn
1) Hkr er ekki af> öllu riitt hermt eptir br&fl gagnáfrýandanna
(Henderson Anderson & Co.) til abaláfrýanda Jónasar H. Jón-
assens 12. Apríl 1860, þv{ af> vísn rátlgjöra þeir at) láta ran-
saka reikninginn, en þeir leggja jafnframt ríkt á vif> hann
(„paa det alvorligste") af) hann ransaki sjálfr at) nýn og
láti ransaka roikninginn.