Þjóðólfur - 10.07.1869, Blaðsíða 5

— 149 —
ara horf heldr en þau ern nd, enda þótt nú kunni mörgnm
a& virþa6t a& fnllilt s6.
— VERZLUN og verðlag á vörum í Reykjavíh
í Júlí 1 869.
Nálægt miðjum fyrra mánuði kom verzlunar-
samkundan hér í Reykjavík sér saman um verðlag
það á vörum, sem nú skal greina:
Útlendar vörur:
llúgr, tunn. llrd. Rúgmjöl í sekkjum llrd.
auk sekksins. Grjón 14— 15rd. eptir gæðum.
Ertur 12 rd. Hálfgrjón, sekkrinn 14—16 rd. eptir
gæðum. Brennivín, pottrinn 24 sk. Kaffi, pundið
32 sk. (ef mikið er tekið: 30 sk). Iíandissykr 24
sk. (í kössum 22 sk). Hvítasykr 24 sk. Rjól 60—
64 sk. eptir gæðum. Munntóbak 80—88 sk.
Aptr á móti er verðið á
íslenzkum vörum:
Lýsi 22 rd.—27 rd. tunnan. Söltuð hrogn,
tunnan með trénu 10 rd. Saitfiskur, skippundið
15—21 rd. eptir gæðum. Harðr fiskr, skipp. 27
rd. Söltuð ísa, skipp. 15 rd. IJll hvít, pundið á
26—28 sk. eptir gæðum. UII, mislit og svört 20
sk. Æðardún ð’/a rcf.
Verðlag þetta komst á 18. d. fyrra mánaðar,
en eigi mun ákveðið, hversu lengi það skuli standa.
Vér skulum nú fúslega játa, að það er næsta ill-
girnislega talað um Reykjavíkr-kaupmennina í síð-
asta blaði «Baldurs», þar sem sagt er, að þeir hafi
átt að hafa ritað Thorgrimsen áEyrarbakka í vor,
«að nú væri einmitt tími kominn til fyrir kaup-
menn hérálandi að hafa sig upp á verzlun sinni».
Vér verðum að ætla þessi orð svona löguð og út
af fyrir sig spunnin upp af tómri iilgirni; og að
kaupmenn hér í Reykjavík sé þó skynsamari menn
en svo, að þeir ímyndi sér slíkt, meðan neyðin
vofir yfir, og þeir mega þakka fyrir, að skuldir
landsmanna eigi aukist hjá þeim. Vér getum sann-
lega eigi ætlað það verzlunarsamkundunni hér í
Reykjavík, að þeir vilji nota sér neyð manna, og
reyna til að kúga fátæklingana sem mest, og það
einmitt á þessum árunum, enda færi þeir þá mjög
óhyggilega að, því þar með mundi þeir alveg eyði-
leggja verzlun sína. þegar vér nú lítum á verð-
lag það, sem hér að framan er frá skýrt, þá má
Það þó telja til bóta, að fieir segja hreint og beint
nú þegar, hvað þeir gefa, og íslendingar þurfa
eigi að bíða nýársins til að vita, hvað þeir fá fyrir
vörur sínar; en á hinn bóginn verðum vér aðjáta
Það hreinskilnislega, að það eru næsta harðir kostir
tyfir íslendinga, að verðaað sæta slíkum kaupum.
það er næsta hart fyrir þá, að verða að kaupa
hina/útlendu vöru eins dýrt og hér er sett, og þó
fá eigi meira fyrir hina innlendu. þegar kaup-
menn setja það verð á hina útlendu vöru, að þeir
sé íhaldnir, þótt ábatinn verði enginn á hinni rnn-
lendu, þá er verðið á henni næsta lágt. Reynd-
ar höfum vér heyrt að sumir kaupmenn seli korn
við nokkru vægara verði, ef peningar koma í gegn
út í hönd; en allt um það viljum vér ráða kaup-
mönnum vorum, að spenna eigi bogann of fast,
hann kann þó að bresta. Vér viljum og ráða
verzlunarsamkundunni eitt heilræði, og það er þetta:
að treysta eigi of mjög á samtökin sín á milli um
verðið ; því að eins og slík samtök er sú ókaup-
mannlegasta og lúalegasta aðferð, sem hugsuð
verðr, því þar með er öll eðlileg og sjálfsögð verzl-
unarkeppni kyrkt og niðrdrepin, en hrein og bein
«taxtaverzlun» og einokun í öllum viðskiptunum
grundvölluð, eins mun hún og sjálfum þeim í koll
koma; og oss mun eigi skjátla mikið, er vér segj-
um, að þeir hafi misst af eða spilað úr hendi sér
eigi alllitlum vöruafla nú þegar í sumar fyrir þessa
aðferð sína, því að hvað sem líðr öðrum samtök-
um ýmsra betri sjóarbænda, er þeir nú neyðasttil,
til að hafa meiri og betri kaup upp úr sínum vöru-
afla, þá munu margir austanmenn hafa hætt við
suðrför sína, er þeir heyrðu verðlagið hérna, og
þeir sáu, að þeir með minna kostnaði gátu feng-
ið betra verð á nauðsynjavörunum, bæði á Eyrar-
bakka og í Vestmannaeyjum, þar sem rúgtunnan
er almennt seld á 10Va rd., enda gjöra Reykja-
víkr-kaupmenn sig mjög óvinsæla með þessari
verzlunaraðferð sinni, færa óorð yfir verzlunina hér,
og fæla frá sér æ rneir og meir hina fjarlægari
sveitarbúa, sem eiga nokkurn kost á að leita til
kaupstefnu annarstaðar.
(A&seut).
«Fátt er of vandlega hugað».
Vér, sem ritum línnr þessar, sjáum þa& og, a$ Alþingi
1867 hefir eigi nógu vandlega íhugab, lnernig bezt yrbi rú&in
bót á því, aþ aukn tekjnr 1 æ kn asj ó&sins, er þaþ beiddi
um reglngjörbina 10. Ágúst f. á. þab er sjáanlegt af Al-
þingistíísindunum 1867, aí> þa& voru mestmegnis bændr og
embættismenn úr sveitum, sem bjnggn þetta reglngjör&ar-
skrímsli til, því at> þeir hafa séb þaþ fljótt, aí> þeir gátu
met) atkvæbafjólda kæft þá ni&r, sem á móti mæltn, enda
mælti eigi þingmabr Gullbringnsýslu mikib í því máli; hann
mátti þó, sem naubaknnnngr mabr í Gullbringusýslu, sjá,
hva&a skattr vofbi yflr kjiirdæmi haris, og var þaí> því undar-
iegt af svo greindum manni, ar) vara eigi þingii) alvarlega
vií>, aí> búa til slíkt axarskapt sjálfusjer til úvir&ingar. pab
kann ab þykja óþarfl aí> taka upp aptr, hversu úsanngjörn og