Þjóðólfur - 11.06.1870, Blaðsíða 3

— 127 —
tom). Brennivín 16 sk., rjól 56— 60 sk., rnlla 80
sk. Til samanbnrðar við þetta verðlag og alt
verzlunarútlit lijá oss hér syðra hnýtum vér hér
aptan við kafla úr bréíl frá Yestmanneyum dags. 22.
f. mán. um þetta sama efni:
„Engar frfettir get eg Bkrifaíi y?)r hðíian; vöru\er?i hjii
kaupniomiura hér í ár er: B hygg 10 rd., baunir 9 id., rúgr
8 rd., kaffl 30 — 32 sk. eptir gæbum, hvítasykr og kandissykr
24 sk. pd., ráltóbak 56—64 sk., munntóbak 80 sk , brenni-
víu 16 sk pt ; einnig hofum vér heldr góbar vonir um, ab
saltflskr verbi ab minnsta kosti í 20 rd , hvít nll verbr varla
meir en 28 sk., má ske 30 sk., en alt er þab órá'bi'b enua.
SPÍTALAGJALDIÐ.
í 29. blaði pjóðólfs þ. á. var skýrt frá fundi
þeim, sem bæarfógetinn hafði kvatt til alla for-
menn skipa og báta í umdæmi Reykjavíkr 14. dag
f. m., til þess að þeir teldi þar fram afla sinn af
þorski, fsu, ste.inbít, lráfl og lýsi á árshringnum
12. dag Maím. 1869 til jafnlengdar 1870, og frá
undirtektum bæarmanna um framtölu þessa; en
oss gleymdist að geta þess, að bæarmenn buðust
þá þegar á fundinum til, að gjalda spítalahlut á
sama hátt og áðr eptir tilsk. 27. Maí 1746, eins
og þeir áðr höfðu boðið stiptsyflrvöldunum, (sjá
fjóðólf þ. á., nr. 12.—13. bls. 49, slrr. bls. 81);
þeir kváðust allir hafa skipt »kerlingunni hlut*
nú í vor, eptir eldri lögum, og hafa á reiðum
höndum, og ætluðu þeir, að sá hlutr, afdráttar-
laust goldinn og svo drjúgr sem hann varð nú
fremr en í meðallagi, mundi höggva töluvert skarð
í gjald það, sem tilsk. 10. Ágústm. 1868 legði
þeim á herðar, og að minsta kosti verða talsvert
drýgri fyrir læknasjóðinn en að undanförnu ; en ef
það yrði eigi þáð, þá buðust þeir til að gjalda
samkvæmt tilskipuninni af vetrarvertíðarajla sín-
um núna í vetr.
f>ar næst er nú að hverfa til þess, sem gjörzt
hefir í öðrum lögsagnarumdæmum um þetta mál,
þar sem veiðistöður ern, og er mælt, að þegar
sýslumaðrinn í Borgarfjarðarsýslu fór um daginn
að heimta framtal formanna þar á afla sínum frá
krossmessu 1869 til jafnlengdar 1870, hafi þeir
allir svarað honurn því, að þeir með engu móti
gæti sagt tölu á honum, hvorki hina síðustu vetr-
arvertíð, né heldr hinar vertiðirnar, því að þeim
hefði eigi auðið verið að hafa tölu á honum, en
þeir buðust aptr á móti til, að gjalda spítalahlut
sem að undanförnu, eptir tilsk. 27. Maí 1746, og
við því væru þeir búnir, eða þá, ef yfirvöldin kysi
það heldr, að gjalda gjald það, sem stjórnarfrum-
varpið 1867 stakk upp á, 10 fiska af bátum og fjögra-
manna-förum, en 15 fiska af stærri skipum; og
við það stóð þar. í Gullbringusýslu er sýslumaðr
enn eigi farinn að þinga, og hefir því eigi enn
heimtað framtal formanna þar á afla sínum; en
það ræðr að líkindum, að þeir treysti sér eigi betr
til þess en hinir, að gjöra þá grein fyrir ársafla
sínum, sem hér er heimtað svo einstrengingslega,
að gjöra þá grein fyrir öllum afla sínum, hverri
fisk-kind yfir allan árshringinn, hvort heldr aðeru
einhlutungar eða einhlutungsformenn eða þá hinir
meiri útvegsbændr, fyrir öllum afla síns útveg3,
hversu sem formenn þeirra skiptast um og breyt-
ast, dauðum hlutum og lifandi, eins sjálfra þeirra
eins og hinna skipráðnu og þeirra, er aðvífandi
koma, og «fá að fljóta« svona róðr og róðr eða
dag og dag, að gjöra þá grein fyrir öllu þessu,
að þeir geti svarið þess eið að rétt sé talið.
Vér höfum og áðr getið þess, að sjóarbændr
hér í Reykjavík rituðu í vetr stiptsyfirvöldunum,
og báðu þau, að bera boð sín um spítalagjaldið
! undir stjórnina, þau, að þeir mætti gjalda spítala-
I hlutinn sem að undanförnu eptir tilsk. 27. Maí
1746, en að þeir hirti sjálfir hlutinn, og borgaði
hann afdráttarlaust læknasjóðnum. Stiptsyfirvöldin
gjörðu þetta, svo sem sjálfsagt var, og kom svar
stjórnarinnar aptr nieð nú sfðustu póstskipsferð,
og er það þannig, að tilskipun 10. Ágúst 1868
geíi ekki stjórninni neinn myndugleika til að
veita undanþágn frá ákvörðunum hennar, og verði
því beiðni Reykjavíkrbúa ekki tekin til greina. Af
þessu geta gjaldendr séð, að þeir engrar eptir-
gjafar geta vænzt í spítalagjaldinu, og mega því
taka sér í munn orð Ásgríms Elliðagrímssonar:
«Förum héðan, eigi er hér von liðveizlu». En hitt
er eptir að vita, hvort innheimta þessa gjalds, eins
og hún er undirbúin i hendr sýslumönnum, eigi
bakar þeim þá örðugleika, að tvísýnt sé, hvort þar
muni eigi standast á kostnaðr og ábati, hvort eigi
hefði verið nær fyrir stjórnina að hugsa betrþetta
mál, eða þá að reyna að greiða götu þess fremr
en gjört er, heldr en að rasa svo eins og gjört
var að þessari löggjöf, sem svo tvískiptar voru
skoðanir um á Alþingi, og í annan stað að taka
ekkert tillit til röksamlegra mótmæla landsmanna,
heldr afstinga svona alla tilmiðlun og tilslökun.
Af svari stjórnarinnar má og sjá, — og það
er ekki einskisvert, — hverjar tíllögur stiptsyfir-
valdanna liafa verið með beiðni Reykjavíkrbúa,
og hafa tillögur þessar verið, að fiskimenn í
Reykjavík, í Gullbringu- Kjósar- og Borgarfjarðar-
sýslu, sem rétt segði til þorskafla síns frá 12.