Þjóðólfur - 11.06.1870, Blaðsíða 5

— 129 —
hvar á tnáíi málsfærslnmaíir hinna stefndn heflr gjórt þá rött-
arkrófn, afe bæarþingsdámrinn yrhi staíifestr, og áfrýandinn
dæmdr til afe borga allan málskostnaf) me?) einhverju nægilegu".
„Eins og skjól málsins bera meí) shr, ták þáverandi for-
stö?)umaí>r hinnar svo kölluþu ensku verzlunar hér í bænnm,
er tilheyríi verzlnnarhásinu Hertderson, Anderson & Oo., Ján-
as Jánassen, þann 10. Octáber 1866, lán handa tábri verzlnn
úr hinnm íslenzka læknasjáíii, aí) upphæf) 1000 rd. rikismynt-
ar, og löf)i áfrýandinn, áhalsbándi Magnús Jánsson á Bráþ-
ræfii, lánstakanda vef) fyrir láninn í eignarjörf) sinni Seli vif>
Ueykjavík, þá mef) nndantekningn af hjáleigonni Bráfræfi,
nm 1 árs tíma, og þetta vefleyfl lengdi hann 3. Oktáber 1867
aptr nm 1 ár, og loks þanu 16. September 1868 aptr um á-
bundinn tíma“.
„Höfufstállinn, ef)a þeir úr læknasjáfinnm lánufm 1000
rd. ern endrborgafir fyrir milligöngn áfrýandans, en þar á
máti heflr hann (áfrýandinn) færzt nndau af> borga lækna-
sjáfínnm leigurnar, sem á vorn fallnar fyrir árif) til 11. Júní
1869, og höffutiu því forstöfximenn læknasjáfisins, íslands
stiptsyflrviild, mál gegn honum til lúkningar af leigunum vif)
Reykjavíkr bæarþingsrett, 6em mef) dámi frá 13. Janúar, er
næst leif, skyldati áfrýandann til af) borga leigornar mef) 40
rd. r. m., og þar ab auki til sækjandanua skipafa málsfærsln-
manns 10 rd. í málafliitningslaun".
„Áfrýandirin byggir undanfærsln sína og fríflnniiign fyr-
ir borgun leignanua, sem bftr ræfir um, fyrst og fremst á
þeirri ástæfm, af) hann mef) vebleyfl því, sem hann hafl geflf)
lántakanda þann 10. Oktáber 1866, ekki hafl gengizt uudir
neina persánnlega skyldu vif) læknasjáfjinn, heldr af) eins
geflf) hluttryggingu í eignarjörf) sinni Seli, en þar ef) skulda-
brftf þaf), sem lántakandi, faktor Jánas Jánassen, gaf út fyrir
láninu þaun 10. Octábr. 1866, tekr þaf) fram mefi berum
orf)um, af) borgun megi taka í vetinu, ef á þnrft af> halda,
mefi þeim hætti, sem ákvefiti er í tilskipun 18. Febrtíar 1847,
alt svo án þess persánnleg lögsáku só hafln gegn lántakanda,
getr þessi ástæfia áfrýaudnus ekki tekizt til greiria".
Afrýandinn heflr þar næst farif) því fram, af) vefleyfl þafi,
sem hann hafl geflfi lántakanda, faktori Jánasi 'Jánassen, okki
hafl geflf) honum heimild til, af leggja slíkt vetband, og
hann heflr gjört, á eiguarjörf) hans Sel, og enn fremr at) hann
mef tryggirigu þeirri, sem hann hafl sett fyrir láninu tír lækna-
sjáfinum, af) eins hafl undirgengizt, af) ábyrgjast sjálmnm
endrborgnn höfufstálsins, en þar á máti ekki leigurnar af
honnm; en hfer vif) athugast, at) f vefleyfl áfrýandaris segir,
afi hann gefl lántakandannm Jánassen faktor fyrir hönd verzl-
nnarhússins Hendersons, Andersons & Co., um eins árs tíma-
bil fullkomif) leyfl til af) vefesetja eignarjört) hans Sel, af) nnd-
antekinni hjáleignnni Bráferæfei, máti peningaláni, sem hann
átti afe útvega lianda tfefeu verzlnnarhúsi, og fær landsflrráttr-
inn eigi betr sefe, en af) í þessu vefeleyfl sfe fólginn sá skiln-
iugr, afe lántakandi hafl ábundnar hendr til þess afe leggja á
vefeií) allar venjulegar skuldbindingar til tryggingar fyrir lán-
inu og leigum af því (og annaf) heflr lántakandiun hér eigi
gjört), því afe þafe er almenn regla, afe trygging sú, sem sett
er fyrir láni úr opinbernm sjáfeum, sem og fyrir láni af á-
myndugra fó, og fyrir vefelántim yflr höfufe afe taia, nái einnig
tíl leigunnar af lánino, og þar sem áfrýandanum hlaut afe
vera þetta knnnngt, þegar hann lófei vefeife, og vissi afe lánife
var efea átti afe taka úr opiubernm sjáfei, getr sú takmörkun,
sem áfrýandinn vill leggja í vefeleyflfe, ekki komizt afe, því
skuldbinding sú, sem áfrýandinn haffei gengizt undir og lof-
af), heimilafei lántakanda, afe skuldbinda vefeif), eins og hann
heflr gjört þafe í því sknldabrfefl, sem hann heflr geflf) út
fyrir láninn. Af þessn leifeir enn fremr, afe sú mátbára á-
frýandaus, afe hann mefe vefeleyfl sínn einnngis hafl tekife af)
ser ábyrgfe fyrir höfufestálnum, ekki getr komife til greina, þvf
þafe atrifei, afe hann skiidyrfealanst gaf lántakanda fnllkomife
leyfl til afe vefesetja jörfeina Sel máti, láninu, sem Jánassen
ætlafei afe fá handa verzlun Hendersons, Andersons & Co., úti-
lykr þossa takinörkun á vefeleyflnu, því mefe henni gat vefe-
leyflfe eigi heitif) fullkomife, og ekki geflfe þá venjulegu og
iianfesynlegu tryggingu fyrir láninu, og forstöfenmenn lækna-
sjófesins heffei sjálfsagt ekki heldr veitt lánife, ef þeir heffeu
lagt, efea eptir kringnmstæfennum getafe lagt þenna þrönga
skilning í vefeleyfl áfrýandans; og þafe atrifei, afe lánife var
veitt, er því ljás vottr þess, af) yflrstjárnendr læknasjáfesins
hafa skilif), og urfeu afe skilja ■vefeleyflfe, eins og orfe þess
hljáfenfen, samkvæmt þeirri almennu reglu, þegar einhver tekr
afe sór ábyrgfe fyrir peningaláni fyrir annan mann, mefe vefei
f fasteign sinni“.
„Afe áfrýandinn í hinnm seinni vefeleyfnm hafl mefe því,
afe orfea þan á þá leife, afe hann standi inni fyrir þvf eitt
þúsund ríkisdala láni, sem Jónassen hafl fengife til láns úr
læknasjáfenum, hafl lagt þrengri skilning £ vefeleyflfe, efea þann,
afe skuldbindiug hans ekki skyldi ná nema til höfufestálsins,
getr laridsyflrréttrinn ekki afehyllzt, af þeirri ástæfen, afe þessi
hans vefeleyfl hlntu afe skiljast f sambandi vi& hife upphaflega
vefeleyfl, sem þau binda sig vife, en þetta vefeleyfl var, eins
og tekife heflr verife fram, ábnndife, enda virfeist þafe aufesætt,
afe áfrýandinn, ef hann lieffei haft þann tilgang, afe leggja f
sín seinni vefeleyfi annan og þrongri skilning í tilliti til vaxt-
auna, en í hans fyrsta vefeleyfl, mnndi hann hafa tekife þafe
fram mefe berum orfeum, til þess afe taka af öll tvímæli, og
þafe því fremr, sem hann vissi, afe ábyrgfe fyrir liöfufestöl og
leigum lá f vefeinu, eptir skoldabréfl lántakanda.
„Samkvæmt því, sem þannig heflr verife tilgreint, hlýtr
landsyflrrfettrinn afe komast til þeirrar sömu niferstöfeu í afe-
alefninn, sem undirdámarinn heflr komizt afe, afe áfrýandinn
sem eigatidi jarfearinnar Sels, eigi afe skyldast til, afe borga
læknasjáfennm þær af skuldabréfl faktors Jónassens frá 10.
Oktáber 1866 vantandi leigur, fyrir árife til 11. Júnf 1869,
og ber undirréttarins dám því afe þessu leyti afe stafefesta.
J>ar á máti virfeist ástæfea til afe láta málskostnafe falla nifer
fyrir báfeum réttum, og afe laun til hinna skipnfen málaflutn-
ingsmanna vife undir- og yflrréttinn, 10 rd. og 12 rd. til
hvors nm sig, borgist úr opinberum sjáfei, Afe þvf leyti sem
málife er gjafsáknarmál, heflr þafe vife undir- og yflrrfettinn
verife flntt forsvaranlega“.
„fjvf dæmist rfett afe vera“:
„Áfrýandinn, áfealsbándi Magnús Jánsson á Bráferæfei, á,
sem eigandi jarfearinnar Sels vife Reykjavík, afe borga til ís-
lands stiptsyflrvalda, sem forstöfeumanna hin9 íslenzka lækna-
sjáfes, máti tilhlýfeilegri kvittnn, leignr fyrir árife til 11. Júní
1869, af skuldabrfefl faktors Jánasar Jánassens, dags. 10. Oktá-
ber 1866, mefe 40 — fjörntín — ríkisdölum rikismyntar. —
Málskostnafer vife báfea rfetti falli nifer, — Organista P. Gufe-
johnsen og málaflntuingsmanni P. Melstefe bera, þeim fyr-
nefnda (10 rd.) tín, en þeim sífearnefnda (12 rd.) tálf ríkis-
dalir r. m. í málaflntningslaun, sem borgist þoim úr opin-
bernm sjófei. þær ídæmdu fjörntín ríkisdala leignr ber afe
greifea innan 8 vikna frá dám9 þessa löglegri birtingu, undir
afeför afe lögutn.