Þjóðólfur - 05.06.1873, Blaðsíða 6

126 —
gengið af þimgi. — í Vín á að vera gripasýning mikil
í sumar frá öllum þjóðum, og verðr þar þá mikið
um dýrðir og margir gestir. Búa Vínarmenn sig
sem bezt undir, að taka á móti gestunum, og eru
bygðar stórhailir og óteljandi garðar með glerþök-
um o. s. frv., að eins til sýningarinnar; hún á að
bvrja 1. dag Maímán. næstk.
Á Engíandi má helzt telja það til tíðinda, að
Gladstone ráðgjafi lagði niðr völdin um miðjan
fyrra mánuð; var það út af háskólamálinu írska.
Gladstone hafði þá setið að völdum í 4V2 ár; er
hann af oWhigga»-flokki; hafði hann einkum lagt
mikla rækt við að bæta úr rangindum þeim, er ír-
land hefir orðið fyrir af Englendingum; árið 1869
iengu kaþólskir menn á írlandi fullt trúarfrelsi fyrir
tilstilli hans, og er ailr þorri landslýðsins þar þeirrar
trúar; árið 1870 hafði hann fram sveitalögin írsku;
nú ætlaði hann loks að bæta háskólann í Dyflinni
þannig, að kaþólskir menn hefði þar réttindi við I
mótmælendr, en það var það, sem steypti honum;
enginn af flokkunum var alskostar ánægðr með
lögin; mótmælendum þótti oflangt farið, en kaþ-
ólskum ofstutt; féll málið á þinginu með mjög litl-
um atkvæðamun; lagði Gladstone þá niðr völdin,
og áttu þá «tory»menn að taka við; en Disraéli, 1
foringi þeirra, treystist eigi að takast þann vanda
á hendr, og hefir svo Gladstone tekið við aptr. j
Geta má og þess, að hið heimfræga skemtisögu-
skáld Eduard Lytton Bulwer dó í vetr.
Um Svinsaraland má geta þess, að fylkin
(«kantonurnar») þar eru nú fremr að draga ;sig
saman undir eitt þing og eina stjórn, en áðr hefir I
verið; hefir hvert fylki áðr verið þjóðveldi fyrirsig,
en sent að eins fulltrúa til aðalþingsins, til þess
að ræða þar/ hin sameiginlegu mál, en þau mál,
er sérstök hafa verið fyrir hvert fylki, hafa verið
rædd heima. Auk þessa má geta um, að Genfar-
búar hafa tekið «skynsemislrúna nýu», líka því, er
eg gat um við Prússland.
Af Tyrklandi er lítið markvert að segja, nema
að þar eru sífeld ráðgjafaskifti, því að soldán vill
koma syni sínum til rikis eftir sinn dag í stað
bróðursonar síns, en ráðgjafarnir vilja eigi fylgja
honum til þess.
Frá llmúandi, Grikldandi, Hollandi og Belg-
íu er ekkert markvert að frétta, annað en það, er
eg áðr hefi tekið fram. (Niðrl. í næsta bl.).
— N e fc a n vit) LandíhóflingJa-úrBkuríiiin 15. Apr. þ. árs,
(ítúr því sem gjóþist, ab þeir sögþu, i skúlanum á fæþingar-
dag konungsins, er Jijúbúifr 5. f. máu. haffci meþferþis, var
a% vísu ráþgjört farií) yrfii en nm úrsknrí) þenna hér t
blahinu nokkrnm orííum. En þessu heflr verit) slegit) á frest
af ásettu ráþi, og er cnn, þangah til pústskip næsta er kom-
ií>. Hér er sumsé ekkert af sér setih þliat) matlr lumi á þoim
„forsa í bakhöndinni", en aftr er manni hugleikib at) sjá fyrst
og þar sem ráþherrastjárnin sjálf fékk nú Landshöft)ingja-úr-
skurl) þenna svartan á hvítn framaní sig, — hvat) tilhlutnnar-
söm og sterk og staþgút) at> reynist „tilsjún" súersaroa raí-
herrastjúrn, efca inefc öfcrnm orfcum hin danska Constitution,
heflr áskilit) sér í erindisbröð Landshöffcingja 1 gr, met) hans
æfcstum framkvæmdarvalds-afcgjörfcum hér á landi, og meí)
því, hvort afc því er stefnt afc halda landslögunum vií) heffc og
í fnlln gildi, eins fyrir þafc þóafc hin önnur yflrvöldin, sem
undir tilsjún Landshöffcingja eiga afc vera, réfcist í at) vilja
setja lögin til sifcn mefc einhverjum fljútfærnis-úrskurfci sln-
nm,— e fc a þá þvert í múti: ef at) Landshöffcingi ræfcst í at)
stafcfesta slíkan yflrvalda-úrsknrfc og afc legvja svo þar
met) æfcsta smifcshöggifc á afc iógin sft brotin og þrifci mafcr
sviftr lögákvefcnnm réttindum afc úsekju, þeim er sá hinn sami
er búinn afc vera afcnjútandi um langan aldr, fyrir lagaveit-
ingn árs áriega — liu þess má og geta, at) í öfcru málefni
eigi alveg fjærskildn þessn hér næst á undan, liaffci áskorun
stiftsyflrvaldanna eigi ört eius gúfcan mefchalds cfcr samþykk-
is byr hjá Landshöffcingja. pafc er einsog getifc er nú í
„Göngu-Hrúlfl“ 29. f. m. (á 89.—90 dálki), afc þegar útgef-
andi „Göngo-Hrúlfs“ gekk ekki afc liafa fram prentunarsamn-
ing vifc lands-prentsmifcjuna mefc neinnm öfcrum kostnm eu
þeim, afc hanu skyldi borga prentunarkostnafcinn allan fyri-
f r a m, efca þá afc minsta kosti helming haus útí hönd fyrir
livert numer áfcren tekifc væri til setningar, en þá útvega á-
reifcanlegan borgnnarmann fyrir greifcslu hins helmiugsins, er
áfallinn yrfci 1. Júlí og 31. Desember næst eftir. pessa á-
byrgt) fyrir '/a prentunarkostnafci blafcsins túku afc sér fyrir
útgefaudann þeir 2 skúlakennararnir, Gísii Magnússon og
Halldúr Gnfcmundsson, en afceins fyrir missiristíroann frá 1.
Jan. til 30. Júiií þ. árs. Túk þá prentsmifcjustjúrnin, stifts-
yflrvöldin: Hllmar Finsen og P. bisknp Pjeturssou þá ábyrgfc
þeirragilda, skilyrfcalanst og afcvörunarlaust, og gengu þannig
út 9 fyrstu númerin af „Göngn-Hrúlfl" fram til Marzloka þ’
árs (í stafc 12 númera eftir loforfcum blafcsins til kanpend-
anna), og allt látifc únmtalafc og úkært á alla vegu — eins á-
byrgfcin sem annafc. En svo birtist nú 10. númer „G.-Hrs.“ 26.
Apríl þ. ár, og vildi þá koma aunafc hljúfc í strokkinn. Stifts-
yflrvöldin túku sig þá til og ritufcu 29. d. s. mán. báfcum á-
byrgfcarmönnuniim, sitt bréflfc hvornm þeirra, og skorofcu i
þá, afc afsala sér nú þegar „alla ábyrgfc af útgáfu þess (blafcs-
ins „Göngu-Hrúlfs") framvegis“ — mefc því afc eigi verfcí
„þafc álitifc afc geta sameinazt vifc embættisstöfcn þeirra, afc
„halda áfram afc styrkja téfc blafc“; — var þeim Jafnfram*
uppálagt („ber yfcr“) afc tilkynna St.y.völdunum hvafc „þa*f
gerfci" efcr afréfci „innan 4. Maf næstkoinanda“. — H. G. »6®
menn afc hafl tekifc þá þegar til greina þessa áskornn háyflf'
valdanna, sagt 6ig þegar frá ábyrgfcii ni og ritafc þeim þafc'
Gfsli Magnússon þar í múti svarar skúla- og prentsmifcj0'
stjúrnendunum aftr 3. f. mán., var þafc afc sögn all-!a°á*
mál: afc vart yrfci sér gefln sök á því sem úsæmilegt væri
meifcandi í 10. númeri „G.-Hrs.“, f því ætti bann (G. 8^
enga hlntdeild, og afc eigi muni únnnr ábyrgfc verfca ú SÍÚ
lögfc en peninga-ábyrgfcin, fengi hann þessvegna eigi séfc
sér væri skyldugt afc rjúfa ábyrgfcarsamning þenna, og afc'rarT
\í