Þjóðólfur - 30.06.1874, Blaðsíða 2

— 138
andi en ekki minnkandi, allstaðar þar, sem þorska-
netaveiðin hefir verið upptekin og viðhöfð; því
þess ber að gæta, að í netin veiðist einmitt sá
fiskr sem eltlci fœst á annan hátt, og sá rétti net-
fiskr gengi hér á grunn og færi hér svo fram hjá,
að enginn maðr hefði hið minnsta af honum að
segja ef þorskanet væri eigi lögð. En aptr að
hinu leytinu er það athngavert að viðhafa þorska-
netin svo ótakmarkað, sem nú tíðkast árlega og
fjölga þeim ár frá ári, eða dyngja þeim niðrhundr-
uðum saman á litlu svæði, jafnvel þar sem sfzt skyldi.
Netamergðin, og það að netin eru lögð svo utar-
lega, einsoghver hefir þor og þrek til að fara með
þau, erað vorri hyggju það, sem mestogbezt hefir
eyðilagt aflabrögðin á grunni f Njarðvíkum, Vog-
nm, og á Strönd, síðastl. þrjár vetrarvertíðir.
Eins og getið er um r Víkverja 66. tölbl.
söfnuðu nokkrir bændur f syðri veiðistöðum Faxa-
flóa skýrslum yfir þau þorskanet, sem lögð hafa
verið í sjóinn síðasll. vertíð og urðu það samtals
um eða nál. 2000 þorskanet frá Iveflavfk innað
Keilisnesi (Keflavík ekki meðtalin). Af þessunr
2000 netum voru á 8. hundrað net eða nál. %
með öllu óviðkomandi þeim útvegsbændum, sem
eiga heima á fyr greindu svæði, heldr voru þau
eign utanhéraðsmanna, sem enga hlutdeild taka f
skyldum né sköttum til sveitafélagsþarfa, er hvfla
á bændum og innlendum útvegsmönnum í ný-
nefndu bygðarlagi — syðra hluta Strandarhrepps.
tessir z/s allra þorskaneta, sem á nefndu svæði
eru lögð í sjóinn, er eign hinna svonefndu «inn-
töltumanna«, sem árlega streyma með byrjun
hverrar vetrarvertíðar suðr i þessar syðri veiðistöður
hundruðum saman, sumpart úr ýsmum sveitum
Árnessýslu, sumpart úr Kjósarsýslu, en mestr þorri
þeirra kemr þó af Seltjarnarnesi og úr Reykjavík.
l*að mun oss óhætt að fullyrða að fyrir hér um bil
20 árum, hafi netaútvegr innlendra og utanhér-
aðsmanna til samans, á hinu áðr greinda svæði,
ekki verið meiri en hann er nú eingöngu hjá inn-
lendum mönnum, þvf á þessu tímabili hefir skip-
um fjölgað að minnsta kosti um og netum
meira en um helming hjá innlendum, en hversu
mikið inntökumanna aðsóknin hefir aukist, er ekki
hægt að segja með vissu. Það eitt er vfst, að
inntökumannatala hefir varið vaxandi hin síðustu
ár; en þó að innlökumannatalan væri litlu meiri
nú en-fyrir 20 árum, þá virðist það þó ei að síðr
töluverð viðbót við það sem áðr var lagt í sjóinn
af netum, sem innlendir hafa nú aukið við útveg
sinn; þess vegna er það engin furða þó hlutir
verði nú yfir höfuð rýrari en þeir voru fyrir 20
árum, þó að nú gangi hin sama eðajafnvel meii'
fiskimergð en þá gekk inn í Faxaflóa, enda munu
kaupmenn af verzlunarbóknm sínum geta sjeð,
f þeim vertíðum sem nú ern alinennt álitnar rýraf
að aflabrögðum, kemr þó meiri sjávarvara inn 1
verzlunina heldr en í þeim vertíðum sem fyrir 20
árum voro álitnar ineð betri afiavertíðum. Afþess-
um fjölda, sem árlega notar hér útræði frá hinnm
fyrnefndu syðri veiðistöðum, orsakast það einnig»
að þó færafiskr gangi sem snöggvast á grunn (t.
a. m. í Vogum eða Njarðvikum), þá helzt hann
þar ekki við hálfri viku lengr, og hefir reynslan
sýnt það bezt hinar siðastl. þrjár vetrarvertiðir,
hvernig færaliskrinn hefir verið flæmdr af grunn-
inu, svo að hann helir hrökklast á djúpið, og á
endanum lagst á sviði og gotið þar. Á sviðinu
hefir færafiskr hinar síðustu vertíðir fengist að góð-
um mun og þar hefir hann legið stöðugr fram
yfir vertíðarlok, en að iiann fremr hefir legið þar
stöðugr en á grunninu, kemr efalaust af því, að
þó margir sæki á sviðið þá eru þeir þó góðum
mun færri sem þangað geta sókt heldr en hinir
allir sem stunda fiskiveiðar þegar fiskr gengr á
grunn, þvl optast verða nokkrir eptir, sem ýmist
vegna mannafialeysis eða annara orsaka ekki geta-
afiað nema á grunni; einnig er það venja að leggja
saman af bátunum á skipin þegar róið er til sviðs
og verðr við það skipatalan miklu færri þó mann'
fjöldinn sé líkr, en þar af leiðir að lengra verðr
bilið milli skipanna heldr en á grunni. Hér við
bætist að þegar afli er stundaðr á sviði, þá er al-
drei vegna vegalengdarinnar róið þangað nema
einu sinni á dag, I stað þess að þegar fiskr gengr
á grunn, þá er tvisvar og þrisvar róið þó sárlítið
aflist, og geta flestir sjómenn (myndað sér, hverso
skaðleg sú sífelda «nauð» muni vera á þeim fiski
sem er nýgenginn enda þó hann sé lagstr, og
einmitt vegna þeirra skaðlegu útróðra, sem nu
svo mjög tíðkast á grunni þegar færafiskr
kominn, er það mjög eðlilegt að fiskrinn flæmis1
þaðan og leiti á djúpið, þangað sem hann hefif
öruggari greiðastað á meðan hann erað gjóta; þvl
það er alls ekki næðisamt fyrir Ijsk á grunn*i,
þegar menn eru sífellt á sjó frá þvi kl. 3 á morgO'
ana til kl. 9—10 á kveldum, eius og optast.á sðf
stað nú á tímum þegar veðr leyfir. Að vísu verðr
þetta eigi fremr kennt inntökumöunuin en hiou"1
innlendu, en þó er auðvitað, að væri skipatalu'1
þeim mun færri, sem svaraði inntökumannaútvefc"
úm, þá væri það að ltkindum skaðminna fyrlf