Þjóðólfur - 05.09.1885, Blaðsíða 8

140
Til sjómanna.
Ef svo kynni til að vilja, að einhver hinna
heiðruðu sjðmanna fengi hámeri, ])á er jiað hér
með hæn min aðjeg mætti fá að vita ]>aö áður
en hún yrði skert eða skorin i sundur, eða ]iá
að minnsta kosti að jeg gæti fengið að sjá sporð-
inn og höfuðið. Jeg hef sjeð margar hámerar á
yngri árum minum, en jeg hef aldrei teiknað
neina þeirra; hæði þekki jeg fáar myndir af
þessum fiski—eiginlega ekki nema eina, sem er
víst að eigi að vera eptirmynd af hámeri, hún
er i ferðabók Olafs Olaviusar sekretéra — og svo
eru nöfnin á henni á svo miklu reiki að furðu
gegnir, lýsingarnar sumstaðar rangar og óljðs-
ar, og það er varla nokkur fiskur til, sem hafi
valdið meiri ruglingi en hámerin.
Mig langar þvi til að fá að sjá vel heila há-
meri, svo jeg geti gengið úr skugga um þetta.
Hámerin er einnig merkileg fyrir það, að hún
hefir meiri líkamshita en fiskar yfir höfuð, og
vita þetta allir sjómenn; en þó eru þetta ekki
eins dæmi. Menn kveða raunar svo að orði
að fiskar hafi kalt blóð, það er að segja: blóðið
i þeim er á sama hitastigi og vatnið eða sjór-
inn sem þeir eru í; en þó er þetta ekki ná-
kvæmt, þvi að fiskar hafa meiri líkamshita en
sjórinn, þótt þess ekki gæti með venjulegri at-
hugan; að jafnaði eru þeir til I stigi (C)
heitari en sjórinn eða vatnið sem þeir lifa í.
Hákarlategundir eru tveim stigum heitari en
sjórinn; og túnfiskar (Thynnus), sem mjög eru
veiddir í miðjarðarhafinu og eru yfir 7 álnir á
lengd, eru meir en tíu stigum heitari en sjórinn.
(Yið Noreg hefir fundizt ein tegund þessara fiska,
og einn flæktist hingað til lands fyrir nokkru).
Orsök þessa vita menn eigi gjörla, en án efa
veldur því bygging æðakerfisins og blóðrásin;
á sumum fiskum og sér i lagi á hákarla teg-
undum er einkennileg æðaflækja í tálknunum,
einmitt á þeim fiskum sem heitastir eru, en samt
eru menn enn í vafa um þýðingu þessarar æða-
flækju eða hvernig hún stuðli til lífsins.
Hámerar-myndin hjá Olaviusi er svo illa gerð
að hún verður ekki notuð, og enda ekki vist
að hún sé gerð eptir óskemdu dýri. — Norð-
menn nefna „Haamerr“ og Haabrand11; en hvort
það er okkar „hárneri" veit jeg ekki; Eaber
lýsir hámerinni nokkurn veginn, en hann hefir
engar myndir; hún hefir verið kölluð „Lamna
eornubica“, en Kröyer, mesti fiskafræðingur á
Norðurlöndum á sinni tíð, segir það sé ekki
sama tegund, og gefur svo lýsingu á hámerinni
sjálfri og kallar hana „Galeocerdo arcticus", en
sú lýsing kemur samt ekki heim, að jeg held.
Það getur raunar vel verið að til sé lýsingar
og myndir af hámerinni rjettari og betri, enjeg
þekki þær ekki, og þær eru hér ekki til; en fái
jeg tækifæri til að sjá fiskinn sjálfan, þá er
það nóg.
Keykjavik, 20. ág. 1885.
[*275 Ben. Gröndal.
B. H. Bjarnason
hefir til sölu eftirfylgjandi vörur:
Eúgmjöl Hveiti
Overhead mjöl Mais mjöl
Hafra mjöl B. bygg
Grjón, 4 tegundir
Sago grjón
Klofnar haunir
Kartöplur.
Niöursoöinn matur:
Sauða og nautakjöt Lax, Hummer
Östers
Sardínur
Amerikanskir og enskir Meieri-ostar
Spegipylsa Luxemb. pylsa
Reykt flesk Ágætt smjör
Matarkeks og kaffibrauð af ýrnsum tegundum.
Syltetöi o. fl.:
Appelsin marmelade Stikkelsbærmarmelade
Ribs do Jordbær do
Blomme do Pickles
Fresh Peaches
Kryderi o. fl.:
Pipar, Kanel, Allehaande, Engifer, Carry, Sennep
Cacao. Súkolade Congothe, 3 tegundir
Macaronni Nudler
Corender
Handsápa Grænsápa
Steinolia Kaffi, 3 tegundir
Exportkaffi Melis í topþum og
Púðursykur, 2 tegundir Byóstsykur, fjölda-
margar tegundir.
Leirtöi:
Diskar 6 tegundir Kaffibollar 4 teguudir
Thebollar 4 teg.
Könnur og spylkomur á ýmsum stærðum og litum.
Vinföng:
Whisky
Brennivín
Enskt kryddöl
Limonade og Sódavatn.
Tóbak
Rom
Ö1 (Gamle Carlsberg)
Munntóbak
Vindlar.
Reyktóbak 2 tegundir
Járnvörur:
Katlar
Skóflur
Galvaniseraðar fötur
Sláturhnífar
Vasahnífar
Ljáblöð og brýni
Blikkbalar, 2 stærðir
Blikkdiskar
Súpuskeiðar
Theskeiðar
Kasserollur
Pægiskúff'ur
Peningakassar
Fiskihnífar
Skæri
Lóðarönglar, 2 stærðir
Blikkskálar
Blautfiskspaðar
Matskeiðar
Gjarðajárn
Blý, mjög ódýrt.
Segldúkur, margar tegundir
Ensk færi, 1V2 pd., 2 pd. og 3 pd.
Netagarn, 5 tegundir
Ljerept og sirz af mörgum tegundum
Stórar og fallegar olíumyndir m. m.
Enn fremr hefi jeg fengið hinar nýuppfundnu
frönsku Spiritus-maskínur, sem má hita vatn i
á fáum mínútum, og sem sparar helming elds-
neytis við aðrar maskínur; verðið er að eins
4 kr. 75 aura.
Allar þessar ofantöldu vörur eru mjög góðar
og vandaðar, og með samsvarandi lágu verði,
þar að auki gef jeg afslátt ef keypt er fyrir
25 kr. í peningum út í hönd.
Reykjavík 1. septemb. 1885. 276r.]
MYND AF gTRANDAKYRKJU,
þessari nafnfrægu kyrkju, sem almenningr heit-
ir svo oft á og flestum verðr að góðu; enn
fremr myndir af ýmsum öðrum stöðum hér á
landi, fást fyrir 2 Ki\ hver.
277r.] Sigfús Eymundsson.
Carl Franz Siemsen’s verzlun.
Samkvæmt skipun, er jeg fjekk i dag með
póstskipinu Lauru, leyfi jeg mjer að vekja at-
hygli viðskiptamanna minna á þvi að jeg frá
því á
mánudag h. 24. ágúst
sel eingöngu fyrir horgun út f liönd, og
með talsvert lægra verði en áður.
Reykjavik, 22. ágúst 1885.
278r.] G. Emil Unbehagen.
Til almeiinings!
Læknisaðvörun.
Þess hefir verið ðskað, að ég segði álit mitt um
„bitters-essents", sem hr. C. A. Nissen hefir húið
til og nýlega tehið að selja á ísiandi og kallar
Brama-lifs-essents. Eg hefi komizt yflr eitt glas
af vökva pessum. Ég verð að segja, aö nafnið
Brama-lífs-essents er mjög villandi par eð essents
þessi er með öllu ólilcr inum ekta Brama-lifs-elixir
frá hr. Mansfeld-Búllner & Lassen, og því eigi getr
haft þá eiginlegleika, sem ágæta inn ekta. I‘ar eð
ég um mörg ár hefi haft tækifæri til að sjá áhrif
ýmsra bit.tera, en jafnan komizt að raun um, að
Brama-lifs-elixir frá Mansfeld-Búllner & Lassen
er kostábeztr, get eg eklti nógsamlega mælt fram
með honum einum, umfram öll önnr bitterefni,
sem ágætu meltingarlyfi.
Kaupmannahöfn 30. júli 1884.
E. J. Melehior, læknir.
Einkenni ins óekta er nafnið C. A. Nissen á glas-
inu og miðanum.
Einkenniávorum eina elcta Brama-lifs-elixir eru
firmamerki vort á glasinu, og á merki-skildinum á
miðanum sézt blátt ljðn og gullhani, og innsigli
vort MB & L i grænu lakki er á tappanum.
Mansfeld-Búllner & Lassen,
sem einir húatil inn verðlaunaða Brama-hfselixir.
Kaupmannahöfn. [4r.
bsebI
Stofa og svefnherbergi til leigu með góðum
kjörum. Ritstj. ávisar. [280*
Eftirskrift.
— Þilsk. „Clarina“ kom að vestan í tyrra-
dag; sagði ís hafa rekið fyrir vestfirði; skipv.
hjörguðu skipshöfn af þilsk. af önundarf., er
sökk i ísnum. Vart hafði orðið tveggja skipa
í ísnum, er þar voru fóst. „Clarina11 bjarg-
aðist með naumindum undan.
Eigandi og ábyrgðarm.: Jön Ólafsson.
Skrifstofa: á Bakarastíg við hornið á Ingólfsstræti.
Prentari: Sif/m. Guðmiindsson.
)