Norðri - 30.11.1857, Síða 4

124
fijóo f lieimi, veita sjcrliverri, jafnvel Irnni amn-
ustil, íiýlemlii sinui fjárforráíi í lienilur, ng tiorga
}>ó sjállir embættisiiiötinum stjórnariuriar í ný-
lemlunúm, auk þcss sem þcir sjáll'sagt kosta' all-
au 'lier og tlota, sein þeir hafa þar til ab verja
og gmta hagsmima nýioiúlaiiua; nijer liefur þótt
[iaö .umlarlegt, ab stjórnin svarar oss í |iessu niáli
jafnan á tvo vegu, því cf vjer bjóbumst til ab
bcra oss sjálfa otr bjóíuni framlag, þá segir hún:
_j>aí> er ekki til ncins ab veita ykkur fjárliagsráb,
þib getib ekki borib ykkur sjáltir“; en ef vjer
liifjiim uiii fje til þrss, scm vjer þurfum ineb
lijá þessum (jáiliaklsiraitni .vorum, stjórninni, [iá
segir iiiín: -koniib meb fjebl þib fáib þab ekki,
því þib halib ekki vísab á fjcb tll þesg*. [>etta
sjá nú a'lir ab er h\ab á inoti öbru; liún leyiir
oss ekki ab bera o-s sjálfa, þegar vjer viljum,
en sejiir oss ab vísa á fje, sein liúti hcfur í sín-
liin hömlum, en ekki vjcr. Sama ósaiiikvaiiii
kemur fram vib Island í öbrum greinum ; þab er
ekki tekib inn í konungsiíkib og licldur ekkiínl-
ríkib, og ekki, er þab heldur beiub'nis nýlenda.
]>ó tr aubvilab, ab þab verblir anr.ai'lirort ab vcra
sjerstakur laiulsliluti, e'a ríkislduti, e'ur þá ný-
Iviula. En nú eru JJanir sjálílr, þeir sem eru
IVr-ir litaii stj-óniina, fainir ab sjá, ab svo má eigi
lengi stanila; þeir fá ab sjá á Itverju ári, ab ejitir
reikniuguniim á ab vera skotib til Islaiul* 20,000
rd., eba stnndiim 2íM>0Q rd., og jafnvel er farib
ab hreg'a fyrir 30,000 rd. á ári; því þetta er allt
af ab liækka. [>á er von. þóft þeir spyrji: „er
I-ktnd raunarlega svo bágstatt, ab þab þurli þessa
styrksvib, og geti ekkí borib sig ,U(jiuru?. og þeg-
ar þeir nú enn fremnr sjá, ab tillagiö er einiægt
ab vaxa, þá linfa þeir ijáb sig fii-a ab legg.ja tii
mn finn, en ekki framar. IMki-þingib lieíur mí
tvisvar sinnum linft fjármál Islands til mebferbar,
]85(> og 1857. I'yrra , skiptib stakk Ijárhags-
nefndin upp á því, ab Island fengi fjárliagsráb
fiín, en gat þcss utn lcib, ab þab vaui sanngjarnt
ab íslendingar taiki meiri þátt í alinciuuim ríkis-
þörfum, t. a. ni. scm lekib var til d.emis, ab leggja
nokkra menn til ílotans, og lirehbi nefndin þá
j uni leib, ab Danrnöik kynni ab skjóta tiltekinni
í upphæb til styrktar vib Island á ári, aíi miniista
kosti fyrst tim sinn. líábgiafmn kvabst skyldu
j liugsa eptir þcssu og taka þab til gieina. Nú
koin rf.kisþingiö aptur sair.au, og cnn iýsti fjár—
! hagsnefiídin, ab sjer þætti naubsynlegf, ab Islund
fengi fjárbagsráb sín, og ab skjóla a'iti lieldur fje
til iirn liríb, el' þvrfti, en gat þá alls ekki imi
nokkurt lillag af Islands liálíu til aliiieiinra ríkis-
þarfa, livorki til flotans eba nokkurs annars; síb-
ari skortibu meiui á rábgjafann ab segja, hvab
gjört liefbi verib í þessu frá þ\ í ( fyrra. Káb-
gjaf.iui svarabi þá hjer um bil á þessa Ieib : „al-
þingi hefur ekki verib hakiib í sinnar, en jeg
liefi skrifast á um þet'a niál vib embætti-menn á
Islandi; en alþing verbur ab siirnri, og er jeg mí
ab seinja frumvarp inn þclta til alþin:iá“. En
nú er ekkert frumvarp komib til alþingis, heldur
er mál þetta higt fyrir scm álitsuiál, og þab meb
útbobsmálimi knýitu þar vib. j>ctta þykir nijer
því undarlegra, ab rábgjáfinn skuli hafa ráiib
koiuingi til, ab spyrja ab eins, sem liann
sjálfur liefur lofab fru-mvarpi, og sagt ríkisr
þinginu frá. ab bann virri ab búa þab tij. Meb
þessu múti er tnáífb drcgib í tvö ár ab naub-
synjalatisu og á móti vilja ríkisþiegsins: óg af
því ab sjeriiver dráttur ,á jjessu iiiúU er ilr.íttur á
ub veita oss Islendinguin náttúrleg rjcttindi vo",
þá er mjer óskiLjanlegt, livemig stlóniin eju g.eti
fcliglb af sjer ab veita þessu niáii slíka mótsibcn,
eþtir ab svo lítúr út sem llestir a'rir sje ovbnir
samifærbir iiin, livernig þ\í sje rjetti'ega hagnb.
I Mjer sýnist, ab stjóriiiinii sjálfri megi vera þab
skiljanlegt, eins og öbruin, ab þaö sje iiagualnr
eigi miniii fyrir Ðanmörk en oss, cf iandib hclbi
sjálft fjárráb sín.
j>ab cr nú ekki nanbsyn á, ab fara út í skulda-
og tók börnnnum blí<lega. Sum voru «'hrein um fæturna ,
vg iagtil hann þeim a£ þurrka vandlega af njer áEiir þau genpju
ínn í fckólaherhfrgií) »cm var hroint.ng netti Ilann klappali
á kolliiin á þeim böriiuuum, sein aöiu hrein og þrif»leg,en
jiau, sem komu ngreitt hár og ekki höfcu þvegií) sjer,
sendi hann heim aptur til a?) þvo sjer og grei£a hár sitt.
liörnin urtu forvita, þau voru þvj óvön al) s\ona vel vjtri
fafib aí) þeim, feura lilóu og sum grjetu*. ^largir foreldrar
kvörtatu iindan þegsnm þrifiiaLarc.eglum.og sögtust ekki vita
livaca gagn va*ri .a(j slíku, en As'aldur krafíist þe<s, og
innan skamms tfma sást árangurinn, ab öll börnin voru nú
dag hvern hrvin og þri/aleg, og breytiiigin sein ortin var á
börnunum á hálfu missiri var svo-aijikil, at) foreldrarnír undr-
uíust. Gaml<ir kerliugar nokkrar sögíu þetta væri ekki
einleikií), og mundi hann kuiina eitthýgi) fyrir sjer. Atrir
sögtu {jojnla sögu uui flökkukaj-1, seu^ helxi ginnfc mörg börik
til at fylgja sjer, ug heíti Uoríií) suögglega meb þau
i öll saman, og vari betur aí) hjer fjeri ekki svo Kn mesfc
j orí) fór þó af því, at Asyaldur mundi kenna börnuiiuin
einhverja triiarviliu , og koiust þetta svo á lopt, t\eir
la-rtfcir uienn vorn scndir til ab rannsaka hvaT) fram fari.
Ovinir As>alds í bieniim urín tiú mjög glaíirvib þessi
tíibindi og vonuí'u nú fastlega, a<) hann nmndi verta af gett-
nr, Sk«)£unarmenuiniir kouiu ac) óvörum oiun morgun, en
I Asvaldur Ijet sjcr ekki bilt vit verí:a, þvf hann þurfti engu
j ab leyna. J>egar þeir höftu sagt honmn erindi sitt, gattu
í þeir a'b börnmium, er voru aí) koma og gengu hvert til sætis
i síns meT) kyrrí) og spekt. J»egar þau v«)ru öll komin í sati
sín tala£i Asvaldur til þeirra eius og hann var vanur.
„llöriiin gót“, sagí;i hanri, „látum oss. fyrst af öllu snúa
huga vorum til gu£s og ílytja honunk bænir vorar og þakkar-
gjorí),,. í>egar hann hafti sagt þetta fjellu öll börnin, 44 aí)
tölu, á knje. Asvaldur kratip þá oinnig og ranmísknarmeuuirn-
ir, sem tircu funi£a, gjörlu þat iíLa at lians dæmi. Asvakiur