Norðri - 28.02.1859, Blaðsíða 2

Norðri - 28.02.1859, Blaðsíða 2
18 því aVselja feríir sínar lil þess aí) geta Iifafe. En ekki ælla jeg nú, ab fer&ir Iæknanna sjeu dýr- ari en annara embættismanna, til af> mvnda amt- manna, þegar þeir eru á embættisferbum; en sá cr munurinn, að sá sem sa;kir læknirinn, geldur honum, en dagpeninga hinna borgai^ landifc eba amtssjófmr, svo þa& kemur þá líka ni&ur á al- þý&u. Læknar í Danmörku hafa einnig mjög I til íöst laun í samanburði vif) afcra embættismcnn ; en þar eru svo margir sem viija þeirra og sækja þá til sjnklinga og borga vel fyrir, ab miklu minni þörf er á því þar, og flestir fæknar hafa þar vifunanlegan atvinnuveg. Ekki hefi jeg nú heldur neitt á móti því, ab svo góbir skottulækn- ar sjeu til, ab þeir geti mörgum bjargab og gjört mikib gagn, en þab er þó ætíb fskyggilegt ab leita til þeirra manna, sem menn hafa enga vissu fyrir, ab neitt kunni er til lækninga heyrir. þú varst nú cinn af þeim, sem bábu mig fyrir alla muni ab hafa smásögur og æfintýri í Norbra, enda þakkar þú mjer fyrir þær, en þó einkum smásögurnar sem byrja og enda í einu blabi, því þú segist vera óþolinmóbur ab bíba eptir framhaidi, af því ab Norbri komi svo seint til þín, og þú kunnir illa vib ab taka smáSögur inn í smáskömtum. því þú sjert vanur ab iesa Grettlu á tveimur kvöldvökum, fara fljótt yfir en lesa heldur optar. þctta er nú ekki svo rangt í sjálfu sjer, en þú verbur ab gæta ab blabstærb- inni, og ab bágt er ab fá ætíb mátulega langa sögu í þrifjung arkar, einkum þar sem svo lítib bókaval er eins og á Norburiandi. Svo segir þú nú ab tvíburarnir sjeu leibinlegir, Aufdalur of- langur, þó góbur sje, og Brigitta oflöng og ofhá- fleyg fyrir almenning. þú segist ekki vita livab sögur þessar eigi ab þýba, og þab sje skylda fnín ab sýna vib Iok liverrar sögu, hvab þær hafi ab þýba, og draga út úr þeim sibferbisreglurnar eba abra þá lærdóma, er í þeira felast. þetta er jeg nú sannfærbur um ab er óþarft, enda muna'flest- ir skilja þær, nema þú Sölmundur minn. Tvíbur- arnir eiga ab lýsa systkyna ástinni, eins og hún má fegurst verba; þar sem systirin gleymir öllum glabværbum heimsins, gleymir ástadraumunum, sem ungar meyjar liafa opt í fyrirrúmi, til þess ab leita bróbur sínum bjargar. þessi saga lýsir einnig trausti veikrar manneskju til forsjónarinn- ar, og sýnir hvílíkan styrk og þrek þeíta traus^ veilir henni.f^Auf dalur er nú líkur en þó á ann- an hátt. Ásvaldur kemur heim eptir ab hafa reynt margt og lært margt, og hann tckur sjer fyrir hendur ab bæta ástand bæjarbúa sinna. Sagan er upprunalega þjóbversk, og jeg veik hcnni vib til þess, ab vjer gætnm betnr sjeb hvab í henni liggur. Lærdómurinrt hinn helzti. senr af henni má draga er þessi: I hverju mannfjelagi sem maburinn er, og hverrar stjettar sem tiann er, getur hann í sínum verkahring gjört margt og mikib gott. Til þess þurfa ekki Völd og virbingar eba neina sprenglærba menn, heldur einungis gott vit og þrek og góban vilja, ibni og ástundun. Viblfka sögur eru Fraukiíns saga og Oberlíns. þetta vona jeg þjer skiljist. Öbru- vísi er nú Brigittu háttab, og nrig furbar síburá því, þó ab þú skiljir hana ekki; þab er nú f sjálfu sjer skáldsaga, og í þess konar sögnum liggur lær- dómurinn ekki eins utan á, heldur hulinn af skálda- blæ sögunnar. Mjer finnst nú samt Brigitta vera gób til ab sýna, hversu lítib varib er í fegurb líkamans í samanburbi vib fegurb sálarinnar ; lík- aminn eldist og hrörnar en sálin er hin sama. Brigitta sýnir líka hvílíkur nrunur er á hinni sterku og hreinu hjónabandsást fram yfir skjóta stund- arást, og ab cndingu, hvílíkt sterkt og óslítandi band barnib er og á vera milli föbur og móbur. Jeg sleppi því nú í þetta sinn ab tala meira um abfinningar þínar vib Norbra, því mjer þótti fullt eins mikib varib í athugasemdir þínar um blabakaup og bóka, þó mjer á annan bóginn finn- ist þær þurfa svars vib; því þó ab þú haíir nokk- ub satt ab mæla um þab, þá hefbirbu þó átt ab sjá, ab fengir þú vilja þínnm framkomib í því efni, væri þab fyrsti vcgur og beinasti til ab drepa hjer nibur allri bókasölu og þess vegna um leib öllum bókmennlum. jui scgir neínilega ab nú sjeu gefnar út íslenzkar bækur á ári liverju ut- anlands.og innan fyrir bjer um bil 20 rd., og eins og satt er sjeu fæstir bændur færir um ab kaupa svo nrikib á ári. þú segir ab þig furbi á því, hvab margir bændur gangi í hókmennta- fjelagib, þar sem þeir þó þurfi ab gefa 3 rd. ár- lega, og eins sje um blöbin og aírar bækur þjer þykir yænt um ab bændur nokkrir í þinni sveit tóku sig saman í hitt hib fyrra og keyptu Noríra í sameiningu 4 og 4 eitt exemplar, og enn vænna þykir þjer um, ab þeir liafa nú geng- ib í fjelag og kaupa einungis eitt exemplar af öllu sem út kemur; og finnst þjer þetta megi vel fara. En sjerbu nú ekki góburinn minn afleibingarnar af þessu? Á öllu Islandi eru hjerumbil 300

x

Norðri

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Norðri
https://timarit.is/publication/78

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.