Norðri - 20.12.1859, Blaðsíða 5

125
um, hvflílc naufesyn bcri til þcss, aí> þessar fconur ;
sjen f sem flestum hreppum, enda hafa sumir hrepp-
Btjórar og aferir forstjórar sveita látib sjer þetta
að kenringu verba, og fengib þær til aS setjast
ah á hentugum stöbum í hreppunum meb því |ab
veita þeim laun af sveitarsjófci efca önnurhlunn-
indi. I bænarskrám frá alþingi 1857, og 1859
til stjórnarinnar um læknaskipunarmálifc heflr því
og verifc farifc á fiot sem einu afcalatrifci í bæn
þingsins, afc stjómin hlutafcist til um þafc, afc
svo margar Ijósmæfcur gæti fengifc kennslu, afc
ein yrfci sett í hvern hrepp á landinu, og ætlast
þingifc til, afc hver hreppur launi sinni Ijósmófcur
afc svo miklu leyti sem ekki fást laun til þess
úr opiriberum sjófci.
þafc er nú alkunnugt, afc ekki er lagt fram
af hendi stjórnarinnar í þessar þarfir hjer á landi
meira fje en 200 rdlir, og er helming þess efca
100 rdi. skipt milii tveggja Ijósmæfcra í Reykja-
víkur lögsagnarumdæmi, en hinum hundrafc ríkis-
dölunum á afc skipta afc jöfnufci mefca! allraljós-
mæfcra hjer á landi, er löglesjt próf hafa tekifc í
inennt sinni. þiafc ligaur nú í augtim uppi, afc
þessi laun eru svo afc segja engin, einkuin nú
eptir afc ljósinæfcrum telcur afc fjölga hjá oss;
enda er ekki svo mikifc um, afc þær fái þá hjerum-
bil 3 rdli, sem þær hafa átt afc liafa undanfarin
ár, eba þafc vitum vjer.mefc visstt tmi sumar þeirra
hvort sem þafc er nú skeytingarleysi hlutafceigandi
valdstjórnar efca landlæknisins afc kenna. En
skylda er þafc, rnefcan þessir peningar eru veittir í
fjárhagslögunum til styrktar Ijósmæfcrum, afc láta
ekki þetta litla fraralag ganga undan þeim, og Ijeíta
þannig undir fyrir þeim og hreppuuum sem ann-
ars ætti afc launa þeim.
Vjer höl'um áfctir getifc þess, afc ýmsir hrepp-
stjórar hafi gjört sjer far utn afc styrkja afc því,
afc fá lærfcar ljósmæfcur í lireppa síua og fá
breppsbúa til annafchvort afc launa þeim afsveit-
arsjófcum efca veita þeirn önnur hlunnindi til þess
afc fá þær til ab vera þar heldur en annarstafc-
ar, en þetta er því mifcur ekki orfcifc nærri al-
mennt. Vjer þekkjum enn þá hreppa, sem ekki
hafa viljafc leggja neitt í sölurnar til þess afc fá
duglega og reynda yíirsetukonu, og afc læknir
Finsen hefir stundum átt erfitt mefc afc útvega
vel hæfum stúlkum, sem próf bafa tekiö hjá
honum, hentuga stafci, og þafc jafnvei þó afc þess-
ar Jærfcu Ijósmæfcur sjeu enn svo fáar hjer norfc- !
anlands; vjer þekkjum þá sveitarstjóra og hrepps- }
| búa, sem holdur vilja eiga líf kvenna sinna og
barna undir höndum þeirra sem ólærfcar eru og
vankunnandi ett afc Ieggja fram lítinn styrk handa
Ijósmæfcrum í launaskyni. Dæmi, sem nýlega hefir
komifc fram hjer á Akurevri, sýnir berlega, hversu
lítinn áhuga fólk hefir á þessu máii, sem þó get-
ur verifc svo fjarska árífcandi; og vjer viljum taka
þafc hjer frarn til þess afc sýiia', hver þörf er á afc
nýtt fyrirkomtilag komist á þetta mál eins og al-
þingi hefir stungifc upp á, Máli þessu til skýr-
ingar vilium vjer þó geta þess hjer fyrst, afc þó
afc hinar tvær Ijósmæfcur í Reykjavík hafi, eins og
áfcur er ávikifc, 50 rdli hvor af ríkissjófci tii launa,
fá þær þó eirinig • töluverfc íöst laun af bæjar-
stjórninni í Reykjavfk, efca hjernmbi! annafceins;
auk þess, sem þar er komin sú venja á mefcal fólks,
afc gjalda Ijósmæfcrum miklu betur, þegar þær
sitja yfir, en hjer tífckast.
A fundi, er bæjarmenn hjer á Akureyri
áttu mefc sjer í næstlifcnum ntánufci, kom nú fr&m
skrifleg beifcni frá ljó^mó&urinni hjer í bænum,
Helgu Egilsdóttur, til bæjarmanna, um afc fá ein-
iiverja þóknun í lattnaskyni, ef hún ætti afc stafc-
aldri afc vera hjer í bærium og annast um ijós-
mófcurstörf hjer. þar efc nú enarin bæjarstjórn er
hjer enn á koinin, og bærinn ekki einu sinni hefir
hreppstjorn út af fyrir sig, vi^ru nú enginn ráfc
til afc fá þessu jafnafc nifcur á bæjarbúa, og ekki
annafc hægt en afc fá bæjarmenn til afc skjóta sam-
an af frjálsum vilja þessari þóknun. En jió afc
nú ljósmófcir þessi heffci bæfci hezta vitnisburfc frá
kennendum sínum erlendis, og læknirinn hjer heffci
gefifc skriflegt álit sitt um beibni hennar Og mælt
þar fastlega fram mefc því vifc bæarbúa, þar efc
hann áliti öldungis naufcsynlegt og ómissandi,afc
Ijósmófcir væri hjer í bænum, og þessi umtalafca
Ijósmófcir væri afc cllu leyti þess makleg, afc bæj-
armenn styrkti hana, urfcu þó ekki nema einir 6
af bæjarmönnum til afc skjóta saman, og sumir
hinir efnufcustu tóku jafnvel engan þátt í því; og
eins og oss virfcist þetta dæmi gófc bending um
þafc, hve mikil þörf er á reglulegri bæjarstjórn
hjer á Akureyri, eins finnst oss þafc og sýna, hver
naufcsyn sje á því, afc hagur Ijósmæfcra sje svo
bættur hjer á landi, ab nokkur hvöt sje fyrir
efnilega kvennmenn til þess afc stunda mennt
þessa, og gjöra gagn mefc henni.