Norðri - 25.12.1860, Blaðsíða 3

131
' urfars og vegalengdar, aí) þaB er í flestum til-
fellum ffágaisgssiik aMtafa nokkur veruleg not af
spítula í Reykjavfk nema fyrir næstu sýsiur; en
jafnbrvn nau&syn er á spítölum í hinmn fjóib-
nngum landsins, þcgar sá spítali sem er í Reykju-
vík ekki vet&ur notafctir. þingmcnn flestir vib-
urkenndu nú reyndar þessa natibsyn til af> koma
upp sjúkraliúsum á a&alverzlunarstöfuin lands-
iti8, cn álitu þó rjettara af) draga allt fjefe til þess
eína ab koma upp spítala og skóla í Reykjavík.
j>eir vildu reyndar gjarna lofa gó&u um af)
styrkja til a& sjúkrahús kæmist seinna upp í hin-
um fjórfungtim landsins; en hvafan á af> taka
fje til þess, ef spítalafjeb á allt ab ganga ti! hins,
því þar verf.ttr sannarlega enginn afgangur. Ef
af) þvf spítalafjenu er, varif) eptir uppásttingum
alþingi* er, af> oss virfist, öll Ton úti meb ab
sjúkrahús fáist annarstafar.
p6 af> fjé spítalanna sje nú af> voru áliti
rjettast varif) til þesa af> koma upp sjúkrahúsum
í Reykjavfk og á öbrum ahalverzlunarstöbum lands-
ins, sveigM þó ini»ni hluti alþingisneftidarinnar á
hinn síbasta þingi svo mikif) til, ab hann fór þvi
frani, ab helming spítnlafjárins skyldi hafa til ab
koma upp læknaskóla og spítala í Reykjuvík. Oss
virbist þa' nú nokkub hart, er margir þingmenn
sögbu, ab slíkt væri einungis til ab ónýta rnál-
ib. fiingib hclir haldib 'þvf fram, ab ekki skyldi
hafa spítalafjeii til ab launa læknum, og finnst
oss því þab væri í sjílfu sjer samkvæinara, ab
þab færi því líka fram, ab stjórnin launabi kenn-
urum vib læknaskólann. Ekki ern laun presta-
skólakennaranna tekin af neinmn sjerstökum sjóbi
og ekki heftr þingib farib öbru fram en stjórnin
kostabi lagaskólann, enda finnst oss þab rjettast
eins og ábur er sagt, ab öll laun embættismanna
greibist úr sama sjúbi. En til þes» ab koma upp
hæfdegu spítala - og skólahúsi í Reykjavík ætl-
um vjer, ab helmingur af spítaiatckjunum og spít-
alasjóbsleigunum mundi hrökkva, einkum þar eb
vjer áiítum sanngjarnt, ab Reykjavíkurbær og
kriegumliggjandi sveitir, *em mest not hafa af
spítalasetningu þar, styrki til ab koma þessari
stofnun á fót. Minn heimingur spftalafjárins mundi
eflaust nægja til þess ab koma smámsuman upp
sjúkrahúsum á hinum ai>,alTerzlunarstöbum lands-
ins, þvf bæbi mætti fyrst letgja hentug húsnæbj
til þess í stab þess ab byggja hús, og sto yrbi
þau fyrst ekki sett nema á þeim stöbum þar sem
læknar cru búscttir, enda finnst oss jafnlíkiegt ab
hlutabeigandi verzlnnarstaMr og kringumliggjandi
hjeriib styikti til þess ab kotna upp þess konar
stofnunnin cins og í ReykjaTÍk.
Htjómin íiefir nú, eins og kunnngt er, veitt
200 ríkisdala aukastyrk á ári þeina Idendingum,
er stimda lækniefræM crlendis, og mætti því vera,
ab þeir fjölgnbu nokkub, er próf tæki í lækpis-
fræbi vib háskólann, en þó ætlum vjer þingib haft
rjett ab mæla, er þab a'tlar slfkt alveg ónógt til
ab fá svo mörg læknaefni ,sem landib þarf nú,
auk heldur ef lækna-eiubættnnum yrbi fjölgaí. En
þab scm einkum stendur í vegi fyrir þvf, ab lækna-
skipttnin geti komizt í bærilegt horf, eru laun
handa lækntim. Ef ab stjórnin faist ekki til ab
leiígja laun til þeirra lækna-embætta, sem stofnub
yrbi,i livaba gagn verbur þá ab þvf, þó margir
taki próf erlendis eba læknaskóli verbi stofnabur
✓
og margir sæki þann skóla? þ>ab er jafnlítib gagn
ab því ab hafa lækna-efni, þegar lanttin handa þeim
vanta, cins og ab hafa lækna-emhætti ea cngan
til' ab setja í þau. j>vf ekki er ab búast vib því
hjer hjá oss í svo fátæku og strjálbyggbu landi,
ab lækimr geii fengib uppheldi meb lækningun-
uni eiiumgis, launahtusir. Abur en njenn fara því
ab verja ærnti fje til ab koma upp lækna-efnum,
hvort setn stjórnin gjörjr þab, eba landstnenn verja
til þess sjerstakjearl eign landsiris, sem ómiss-
andi ert.il annarar landsþurftar, þyrfti menn fyrst
ab vita, hvort lækna-efnin hefbi nokkra vibunan-
lega lffsstöbu f vændum ab læknaprófi af ioknu,
þvf annars geta menn ekki búizt vib, ab menn
ieggi stund á þessa fiæbi.
Ef ab nú stjórnin eins og aft undan förnu
neitar ab taka tillngur alþingis lil greina, hvab á
þá ab gjöra? Fáii eba engu er hjei á landi jafn-
ábótavant og læknaskipunmni. Fjöldi sjúklinea í
öllum fjórbungum landsins verbtir árlega ab deyja
drottni (SÍnum, af því ab þeir geta enga læknis-
hjálp fengib. Læknisdæmiu eru svo stór og ört-
ug yfirsóknar, ab enginn læknir. hvab diiglegur
sem liann er, getur annab því ab gjöra nokkub
verulegt gagn, nema f næstu hjerubum vib bústab
sinn. þ>angab senr læknar búa safnast sjúkiing-
arnir, og þó er lækiúim víbast hvar ómöguiegt ab
útvega þeim þá staíi, ab nokkur rjeft læknisa?-
hjúkrun geti átt sjer stab. f>ab er mjög satt, ab
læknararnir án sjúkrahúss eru sem vopnlausir
menn, eins og hjer hagar til á iandi. Mundi nú
ekki vera ráblegt, ef stjórnín situr vib sinn keip,
ab alþingi færi því fram í næsta skipti, ab iand-