Norðri - 30.11.1861, Blaðsíða 3

Norðri - 30.11.1861, Blaðsíða 3
99 hiiimi f skrpnunn! er ætíMrnn sarr.i, iiversu kalt eha lieiit sein loptib í kring er. f>egar nienn rann- saka innvorlis liita f nauti meh Reaunmrs hit— mæli kenmr [iaö því frain, ab h:.nn ætíb er hi m sami um- liinn kaldasla vetur eius og Iieitasta stinrar, og er hjerumbil 30 mælistig, þó siundum sje 8—10 mælistiira frost og stundum 16—20 mælistiga hiti; þab liggur því f aiigutn uppi af langtum meira fdbur, þurfi til ab vibhaida jöfnum inm ortis hita þegar sterkur vetrarkuldi er en í Iiinu blíbasta suniarve&ri, rjett eins og mcira eldsneyti þarf (il ab halda herbergi heitu á veturna en f jnlímánubi. Jrab verfiur því Ifka aubsatt, ab vjer nreb ab halda pke]inununi heituni vinnum hib sama ab nokkru ieyti og meb því ab gcfa þcim meira fóbur. Meb góbum og hlýjum fjósum, þar sem ekki gufar jafnmikill iiiti út af líkamanum, er aptur j arf ab bætast upp ab innan, sparast því nokk- ub af því fóbri, sem annars þarf til ab vibhalda innvortis hita inátulegum. þessum tiltrangi ná- uin vjer og á liestimi meb því ab breiba yfirþá itliarvobir, og ætti iub sama cinn'g ab gjöra vib kýr cinknm á vorin þegar þær eru látnar út, en þær þttnnhærbar og hú&in viikvam, og á iiaust- ín, því kalsaieg vebrátta getur þá 0|it valdib sjúk- dóuium. j>ab eru nú ekki einungis húslilýindin, sem spara fóbur meb ab auka innvortis liita, þab er líka iiitinn á sjálfu fó'rinu. j>egar t. a m hest- ar eba kýr drekka ískait vamib úr lindinni þá hitnar þotta vatn í maganutn og eybir því inri- vortis hitanum sem aptur vevfur ab brctast upp. meb fóbri. fætta sjest opt og einatt, af því, ab skept.urnar skjálfa þngar þær hafa drukkib eins og þær væri köldusjúkar, og rífa því ákafarísig fóbiib þegar inn kemur. En ef skepnunum er gefib fjdsstabib eba fvoigt vatn tekur þab ekki burtu jafnmikinn hita í skepnunni. f>ess vegna getum vjer rneb rjettu ályktab, ab hiýtt fólur gjöri þab ab vcrkum, ab minna þnrli af því. Enn er annar hlutur sem gjörir, ab dýr þurfa meira fóbur, og þab er iíkamahreifing, Ef ab vjer höidum kyrru fyrir, eybist smárn saman nokkub af fæbunni tii viburhalds innvortis hita; en ef vjer hlaupnm hart eba höfum abra þreytandi hreifingu útstreymir meiri liiti út af líkamanum gegtium munn- inn og svitaholurnar, og þenna hitamissir ven'ur ab bæta upp nreb faibu. Kálfar þurfa meiri ný- mjólk til ab vcrba feitir, efþeir fá ab hiaupa laus- ir en ef þeir eru bundnir. Hestar sem opt incga hlaupa langan veg þurfa meira kjarngott fdbur en þeir sem farib cr meb fót fyrir fdt. þess vegna er hvíld og kyrrb iíka til fóburdrýginda. Jrab er aikunnugt ab svín vilja ekki þrffast iive gott og nærandi fóbur scrn þau iiafa, þegar þau eru mjög ólirein; en ef þau eru þvegin svo >ab inn- og útdömpiin sje regluleg gegninn iiúb- iua fara þau aptur ab litna, ef þau erti heiibrigð og önnur aíbúb eins og vera á. Eins er me& abrar skepuur t. a. m. kýr og iiesta; þær þrílast ekki jafnvei meb bezta fóbri, þegar ab hárib klepr- ar saman af óhreinindum af því þær eru ekki þiifabar. þæss vegna er kembing og burstun vig ætlabi ab halda nema ab komast þangab sem minnst j væri mannabyggb. Jeg átti ættingja í Lexington l og annarstabar þar sem fjöibyggt var, fcm jeg bjóst vib, ab fabir niinn mundi skrifa tii um mig og forbafist ,þá stabi því eins og heitau eldinn, svo raikill inanndómur var í mjer og svo sjálf æb- isgjarn var jeg, a& brjótast fram í beiminum hjálp- arlaust og minn eiginn herra. Jeg héf nú göngu mína, og skaut fyrsta dag- inn kalkúnskan hana, og snarabi honum um öxl mjer í nesti, Skógurinn var greibfær og ekkert smávibi til hindrunar. Jeg sá nóg af bjöytum,en þeir voru æ á liarba þlaupi, svo jeg hugsabi ab þau mundu aldrei standa kyrr. Seint um daginn kom jeg þar ab sem fjöldi afsoltnuin úlfum voru a& rífa sundur hjört, er þeir höfbu elt til dau&s, þeir urru&u cins og hnndar og gleppsubu hver í anr.an. þieir voru svo soltnir og ákafir, a& jeg hafbi nógan tíma til a& gæta ab atferli þeirra án þess þeir tæki eptir mjer. Einu aem vár stærri I og griinmari en lnnir virtist fá meira en liinir og I balda þeim iirædduni. þegsr einiivtr jieirra kom of nærri honum greip banh f hnakkat.n í lionum og skók bannog fórsíban í hjörttnn. *.þei!a er víst fyrirltbinn“, iiugsati jeg, Tgeti j>g diep fciiann [>á rek jeg altt lifcifc á flótt**. Jttí niifcai’i á liai n og skaut, og karl'ugiinn fjeil. þafc gat nó verifc, ab hann vseri ekki alvef da*fcur ; jvg hlófc því apt- nr by8suna og skaut anuari k*h» gegntini hann. Ulfurinn hreiffci sig ekki, en htnir hktpn allir sína leifc, svo jeg liaffci *l\eg signr unnib. þa& er varU htegt afc iýs* þtí hve gófcur jcg þóttist eptir þetta frægfcarterk. Jeg hjelt áfram mefc nýjum hug eg þóttist einvakior yiir öllum skóginum. þegar tók afc dimtíia hjóstjeg til næt- urinnar. fiifc fyrsta, er jeg tók tnjer fyrir henóuv var afc safna þumim sprekum og kveitja rænt bál til ab steikja vib mat pjinn, sofa vtfc og f*ia burt úifana, birni og pantherdýrin. Sro tók jeg ab reyta kaikúneka itanann. Jeg hafbi þegar í byrjun fer&-

x

Norðri

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Norðri
https://timarit.is/publication/78

Tengja á þetta tölublað: 25.-26. tölublað (30.11.1861)
https://timarit.is/issue/138481

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.

25.-26. tölublað (30.11.1861)

Aðgerðir: