Ingólfur - 18.09.1854, Blaðsíða 6

13S
vita aft fiskiafli er beztur og dýraveibi, því
f>afi er abalatvinnuvegur þeirra. tími hafa
þeir ekki öftru vísi enn svo, af> þeir grafa í
jöröu niöur 3. fóta djúpar gryfjur 6 efta 7
skref á breidd; er yfirrisið yfir þeim kringlótt
og strítumyndaft og hlaftið úr steinum og mosa,
skjáglugga hafa þeir á risinu úr selsgörnum.
Á sumrin búa |>eir í skinntjöldum, en um
vetra opt í snjóhúsum, sem þeir kunna aft
búa til meft furftanlegum flýti. $egar þeir
eru búnir aft sjá sjer út snjóhússstæftift, kanna
þeir fyrst fönnina, hvort hún sje bæfti nógu
djúp og hörft. Síftan moka þeir upp kringl-
ótta gröf meft trjeskóflum, en fara ekki neft-
ar enn svo, aft snjóbotninn sje þriggja fóta
þykkur í hift minnsta. Já stinga þeir Qölda
mikinn af klakahnausum, sem eru í lögun
eins og fleygar, hjer um bil 2 fóta langir.
Jaft af hnausunum, sem inn snýr, sljetta
þeir vandlega meft hnifkutum, sem þeir búa
til úr hreindýra beinum efta hornum; og þann-
ig hlafta þeir á minna enn hálfu dægri úr þess-
um klakahnausum 5 til 6 fóta háa uppmjóa
hvelfingu. En áðurennþeir hlafta hana sam-
an aft ofanverftu, moka þeir upp göng innan
frá, og húa til eina smugu á hvelfinguna,
sem þeir hafa fyrir glugga, og setja í skyggn-
an klaka. Meftan karlmennirnir eru aft þess-
um starfa, bera bæfti konur og börn aft
lausa snjó og fylla upp með honum allar
holur. ;þegar nú húsift er búift aft utan, reisa
þeir upp bekk úr klaka meft allri hliftinni aft
innan, breiða svo yfir hann dýrafeldi, sem
þeir hafa til aft sitja á og sofa. Seinast Ijúka
þeir vift göngin, sem er langur og mjór rang-
liali, svo skrífta verftur á Qórum fótum. Göngin
láta þeir æfinlega snúa undan vindi; breytist
áttin, þá snúa þeir líka göngunum. Aldrei
sjest ofn í þessum snjóhúsum, og ekki svo
mikift sem eldstó efta nokkurt eldsneyti, því
þeir hafa þaft alls ekki til. í þess staft hang-
ir í miftju húsinu eins konar lampi, er þeir
svæla i mosa og lýsi; annaft hafa þeir ekki
til aft velgja vift vistir sínar, enda eta þeir
optast nær hrátt.
Eskimóarnir eru litlir vexti, en næstum
eins á alla vegi; andlitslitur þeirra er korg-
rauftur; optmála þeir alls konar myndirfram-
an í sig og á handleggina. íþeir eru mjög
meinleysislegir ásvipinn; andlitslagið erkúp-
aft og nokkuft breitt, nefift lítift og flatt, aug-
un dökk og mjótt á milli, hárift svart og
þykkt, skegg á karlmönnum gisift og hýungs-
legt. Búningur þeirra samsvarar í alla stafti
veftráttufarinu, sen> þeir eiga vift aft búa. Á
veturna, þegar þeir búa sig kuldalega og
fara í hvor fötin utan yfir önnur, sýnast þeir
helmingi digrari, enn þeir eiga aft sjer. Utan-
hafna föt þeirra eru fóftraftar peisur og buxur
úr hreindýra skinni; á nærfötunum snýr loftna
hliftin inn, en á utanhafnafötunum snýr hún
út. Peisu ermarnar ná fram yfir fingur. þeir
eru í tvennum skinnsokkum hvorjum utan
yfir öftrum, og snýr loftnan á báftum inn;
stundum hafa þeir lika skó utan yfir öllu
saman. 5ar aft auki hafa þeir vífta skinn-
buru, sem tekur þeim niftur á mitti, í lögun
eins og stakk, annafthvort úr hreindýraskinni
efta selskinni; áföst vift hana er hetta, sem
þeir draga yfir höfuft sjer, þegar vest er veftur.
Til vopna hafa þeir örvar, boga og skutla
meft broddi úr horni og beini, eru sköptin
á þeim opt haglega sett saman úr smáspítum
og beinum. $ar aft auki hafa þeir stóra og
litla hnífa úr beini og stundum meft járnoddi.
Líka eru sleftar þeirra, þó þeirsjeu hæfti litlir
og lágir, bæfti haglega og sterklega settir
saman úr beinum ogsmáspítum; hátar þeirra
eru súftaftir meft selskinnum ogeru svo Ijettir,
að hægt er aft bera þá úr einum staft í ann-
an. Bátar þeirra eru meft tvennu móti, eru
sumir þeirra lokaftir aft ofan, nema op eitt
er látift autt rjett fyrir einn mann aft sitja
uppi í; hinir allir eru stærri og eru ætlaftir
handa kvennfólkinu; þeir taka 8 menn og
sumir 12.
Hundurinn er hift eina tamda dýr og vinnu-
dýr hjá Eskimóunum. Hundar þeirra eru á-
kaílega loftnir og þola því vel kuldann; af vana
sætta þeir sig vift Ijelegasta vifturværi einkum
á veturna, þegar dýraveifti og fiskiafli bregst
svo, afi varla hrökkur lianda fólkinu. Jeir
eru hvítleitir aft lit, stundum líka svartir; að
sönnu eru þeir ekki eins stórir og vanalegir
veiftihundar, en bæði áræftnari og þolnari; því
þegar þeir eru 3 saman meft einum Eskimóa,
víla þeir ekki fyrir sjer aft fljúga á stærsta
ísbjörn. Jjegar þeir eru látnir draga slefta,
er þeim beitt fyrir hann 8 til 10, og tveir og
t-veir tengslaftir saman. jjaö er furfta hve