Íslendingur - 19.06.1861, Blaðsíða 1

Íslendingur - 19.06.1861, Blaðsíða 1
ANNAÐ ÁR. 1; 19. jönf. M 1 Ferðalög; maiina um norðurstreiHlur Ameríku og- inhaííð J>ar íyrir norðan. (Framhald). Nú er þar til máls að taka, er Jón lloss situr heima á Englandi og unir illa sínuin hag. Hann tók nú að eldast, en skorti hvorki hug nje áræði. Hann bauðst að mju að fara í norðurleit, og freista, hvort kom- izt yrði norðan um Ameríku. En stjórnin enska viidi með engu móti taka lilboði hans, því hún gat eigi gleymt missýningum hans í Lankastersundi. Hún hafði áður heitið hverjum þeim manni verðlaunum (20000 pund ster- lings), er fyrstur kœmist sjóveg alla leið norðan um Ame- ríku. Nú var aptur lekið loforðið um þau verðlaun. Eigi ljet Jón letjast fyrir það, og þar kom, að göfugur maður þar í landi Felix Boolh, kaupmaður og vel fjáður, lagði fram 17000 pd. sterl., til þess Jón gæti keypt skip og gjört út til fararinnar. Jón lagði sjálfur til 3000 pd., og var það því nær aleiga hans. Nú kaupir harm skip með gufuvjel, og liefur á matvæli til 2 ára. Skipið hjet Victory. Skipverjar voru alls 24 manns. Jón var sjálfur foringi, en James Ross bróðursonur hans honum næstur. j>eir ljetu í haf frá Englandi á öndverðu sumri 1829; segir eigi af ferðum þeirra, fyr en 6. ág. samsumars, að þeir lögðu inn á Lankastersund; hjeldu þeir vestur eptir því, þar til er Prinsregent-suncl laukst upp á vinstri hönd; lögðu þeir suður eptir því, höfðu land á stjórnborða, og hjeldu svo nærri því, sem þeir gátu fyrir isum. J»eir tóku land við Fury-nes, þar sem annað skip Parrys (Fury) brotn- aði (ár 1825); fundu þeir þar nœgar vistir, er Parry varð að láta þar eptir, eins og áður er sagt; voru þær að mestu leyti óskemmdar. j>að sáu þeir, að þangað höfðu mýs komið, og refar og birnir, en bitt þóttust þeir vita, að Skrceliugjar (Eskimóar) höfðu eigi þangað fœti stigið. [>egar hjer var komið, hætti segulnálin (kompásinn) að duga þeim Jóni, fyrir þá sök, að segulskaut jarðar hið nyrðra (den magnetiske Pol) var þá mjög í nánd; var þá næsta vandrötuð og viðsjál leiðin millum ísanna, og með ókunnri strönd. j>ó bjeldu þeir enn lengi suður með landi. Nokkru fyrir sunnan Fury-nes skarst vík mikil vestur í landið. Ilana nefnduþeir Brentfords-vík; en það duldist þeim Jóni, að þar gengur sund (Bellots-sund) vest- urúrlandinu, og skal þess síðar getið. þá er komið var fram í lok sept.mánaðar, varJónkominn suður á 70. mæli- stig norðurbreiddar. Yarð þá skipið fast í ísum og fraus inni í höfn þeirri,' er hann kallaði Felix-höfn (.Felix-har- hour). þar gekk Jón á land og nam það undir Englands- konung, og kallaði það Boothia felix í höfuð á vin sín- um Felix llooth. Land þetta er mjög gróðurlítið og lítið um dýr og fugla, þó veiða menn þar stundum úlfa, tóur og liirni, hjera og hreindýr. j>ar voruþeir þann vetur (1829—1830). Sjer til skýlis lögðu þeir þak yfir skipið, og hlóðu ísveggi að utan. Frostið var hart, en þó áttu þeir þar allgóða æfi, enda hafði Jóu Ross frábæra stjórn og fvrirhyggju á hverjum hlut. Ilann hjelt skóla á skipi sínu, og kenndu yfirmennirnir hinum ýmsar menntir ádegi hverjum; hjelt hann því á fram á vetrum alla þá stund, sem hann var í útlegð þessari, og urðu hásetar vel að sjer um marga hluti. [>eim hinum sama sið liafa síðan aðrir norðurfaramenn haldið, er átt hafa vetursetu þar norður í íshöfum. þá er leið frain um vetrarsólstöður, var það einhvern dag, að einum af skipv erjum varð reikað nokkuð frá skipinu. Ivemur sá aptur og kveðst sjeð hafa menn skammt þaðan í burtu. Jón Ross heldur þangað, og getur að líta, hvar 4 Skrælingjar standa undir borgar- jaka einum miklum, og er þeir sjá þá Jón, lilaupa þeir í felur og gægjast fram undan jakanum. Gengur Jón Ross þá einn til móts við þá. Skrælingjar ganga þá frain í móti honum, og eru 10 saman; hefur liver þeirra spjót í annari hendi, en hníf í liinni. Jón nemur staðar, þá er 100 álnir voru í milli; kastar kveðju á þá og segir á þeirra tungu: „tima, tima!“ þeir svara liinu samaámóti. Einn af þeim Skrælingjum sat á sleða; kölluðu hinir til hans; hann stóð upp þegar, og gekk fram fyrir þá. Hann var foringi þeirra. Jón gekk nú nær, kastar byssu sinni á isinn og segir: „aja tima!“ Skrælingjar gjörðu slíkt 81 ]>áttur Crafar-Jóns og Staðar-manna. (Eptir Gísla Konráíisson). (Framhald). En það varð á meðan, að maður sá, er Rrynjólfur hjet Brynjólfsson frá Bjarnastaðahlíð í Skaga- tjarðardölum, bróðurson Tómásar gullsmiðs í Ráðagerði syðra, fann beinin í grasaleit á grjótmel einum, ei all- skammt frá tjaldstað Staðarmanna; því sagt er, að aurmál sjáist hans enn, bæði grjótvarði og bein; hellur og grjót nokkurt var ofan á beinunum, þó sum væri uppblásin; setti Brynjólfur þar merki upp og gat þessa. þá bjó að Sveins- stöðum í Tungusveit Jóhannes bóndi Jóns&on frá Bala- skarði; hafði Jóhannes áður búið víðar í Húnaþingi; liann ijet þau Einar umboðsmann og Ragnheiði konu hans vita um beinafundinn, er þá voru farin að búa á Reynistað, og bauðst að sœkja þau. þau tóku því vel; en sagt er þau bæði hann fyrst hljótt með fara. Jóhannes reið síðan á fjöllin, og fann beinin að tilvísun Brynjólfs; ílutti liann þau í skinnbelgjum norður til Staðar; vantaði sumt af þeim 82 smæstu. þau Einar sendu síðan eptir Jósef lækni Skapta- svni vestur til Ilnausa; kom hann að skoða beinin, og taldi þau af manni um tvítugsaldur og unglingi; þóttust menn þá víst vita, að vera mundu bein Staðarbrœðra. Eptir það ljetu þau Einar smíöa að þeim kistu litla, og buðu til erfis þessa mönnum nokkrum, en fengu til Ilalldór prófast í Glaumbœ, að syngja vfir þeim; alls voru þar 1G manns að boöi þessu: Jón þjóðhagi Samsonsson, Jón hreppstjóri Bjarnason frá Eyhildarholti, Magnússynir frá Glaumbœ, þeir Halldór i Geldingaholti, Stefán, Einar frá Húsabökkum og Nikulás. þar var og Gísli Konráðsson, og Jóhannes, er beinin sótti; söng prófastur yfir þeim og rœddi eptir þau snillilega, sem honum var lagið. þá kvað eptir þau einn gestanna að bón þeirra Ragnheiðar og Einars þannig: Hátííllegt sjest ug heyrist hjer, í blóma dánir aldiirs síus, hending hvort eíja forlög er, afsprengi lögmanns Vídalíns. tveggja brau)ra því bein úr jiirt) Eptir sextíu ár og sex blessast mí undir helgum svörl). vflr þeim jarþar haddur vex. Bjarni’ og Einar eru þaí), Dárlegt var þeirra aþ dylja hel, arfar llalldórs á Ueyuistaþ, dysjalíir lyrri’ á eyþi-mel. 41

x

Íslendingur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Íslendingur
https://timarit.is/publication/86

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.