Norðanfari - 01.07.1862, Síða 5

53
þab cnn n(i þann dag í dag, og sem jafnframt lýsa kunn-
ugleik hennar og umhyggju fyrir framförum landsins.
Inulendar frjettir. (Úr brjefi ab austan dag-
settu 25. marz 1862 mefet. (júlí). ,Veturinn hefir verið hjer
jarfsæll og velrahægur einkum nærri sjó. A efri sveitum hefir
jafnvel optar verib iilt til jar&ar fyrir ísing og krapastorkur;
þ<5 var regn nærri sjónum og útaf. A Jökuldal var lengi
nærri því jarMaust. Fjena&arhöld hafa veriö meb vesta
rnóti nærri um allar sveitir einkum fjærri sjó. Hefir nú
víba britt á brábafári, lungnaveiki og sótt í fjenabi, þar
sem þess hefir eigi fyrri orbib vart, svo teljandi sje, t. a.
m. í Vopnafirbi og á Jökuldal og hefir sumstabar dáib
margt fje — þó hefir fárib verib skæbast og almennast í
beztu útigangs8veitunum kvistlitlu — og svo hib sama
drepsóttin — menn eru búnir ab missa f Fljótsdal og
Framfellum frá 50 til 140 fjár, margir fjárríkari og sumir
fjárfáir menn þribjung af skepnum sínum. þetta mikla
fjenabarfall sverfur þunglega ab hinum beztu búum, hvab
þá liiuurn minni; og þab því heldur ab víbast átti þar
heima hinn skæbasti fjandi velmegunarinnar munabarlíiib,
langt yfir þörf fram og efni manna. þessi óvinurþrosk-
abist svo í gófárunum, ab hann hamlabi flestum ab draga
nokkub tii muna banda bágari árum eba til þarflegra fyrir-
tækja og gæti jeg skrifab þjer um þetta iangan harmagrát; en
jeg veit af reynslunni ab slikt er ekki til neins. Nokkrir
mundu ab vísu gjöra gó&an róm ab máli mínu, en ganga
svo bnrtu og gjöra þvert á móti, eins og eptir iivorja
prjedikun Menn færa margt í getur um þessi fjenabar-
veikindi, hvab þeim valdi, og hvab mundi liggja til bóta
en komast liilu nær, þvf engir bera hjer fullt skyn á efli
skepnanna hvab þeim hagar bezt og liver ráb mundu liggja
til bóta veikindum þeirra. Eptir því hafa gamlir menn
fekib, ab fjárkynib er breytt frá þvísem þab var á næst-
libinni öld, þá var flest fje stærra og hrykalegra, hold-
skarpara og harbara en mjólkur meira. Nú er þab smærra
og feitlægnara, mjólkur minna og lingerbara. Vaida þessu
bæbi ýmsar kynbreytingar og svo abbúnaburinn, sem er
niiklu betri en ábur og helir gjcirt fjeb kveifarlegra og
sótt hættara. En þegar svo er komib, ætlum vib þó ekki
muni duga ab koma hinni fornu hreysti aptur í fjeb, meb
hörbum vibbúnabi og illri mebferð, heldur muni verba ab
fara enn betur og öbruvísi meb þab en nú er gjört, því
injög er enn áfátt, ab vel sje. Menn hafa tekib eptir þvf,
ab þegar ísingar eru, hjelur og áfrebar á jörbu éba jörb
moldrokin af stormum og fje beitt á slika jörb, þá er hætt-
ast vib veikindurn í því; fári, lungnaveiki og sótt. þó
hafa menn opt tekib eptir því, þar sem veiki liggur í fje,
ab lömb sern inni er gefib bezta hey, fara vest á útmán-
nbum af uppdrætti og sótt.
Brábafárib eba drepib í vinstrinni er jafnan ákafast
fram ab mibjum vetri, en þá tekur vib uppdráttur og sótt.
Minna vir'ist enn vera um veikindi í kvirtlendis sveitum
en hinum, minna f innigjafa sveitum en útigöngu.
Enginn hetír enn fundib ráb vib fárinu, en hitt og
106
bragbs, fórjeg þá ab hugsa mig um og segi vib sjálfann
inig jcg liiýt ab læra einhverja handybn, því þegar jeg
er or&inn fullnuma í henni þá fyrst get jeg stabib strauin
af henni systir minni. Jeg kom mjer því fyrir hjá liursta
bindara. Síban heíi jeg á hverjum degi fært henni helf-
inginn af matnum mínum, og á kvöldin látib hana lanm-
ast upp í svefnherbergib mitt og sofa þar í rúminu mínu,
en sjálfur legib á loptinu og haft blúsuna mína ofan á
mjer. En í gær gat jeg ekki komib matnum til hennar
og hefir hún þá ekkert haft ab borba, því annars helbi
hún ekki bebib sjer matar. Lucile fÓrnabi upp höndunum
og segir grátandi, „Gub minnl enn hvab þú Jacques ert
góbur!“ Dómforsetinn komst vib og segir: Barn mitt
Kegban þín er abdáanleg. Iialtu bví áfram sem þú hefir
byrjab, þá mun þjer vegna veí. Rjetturinn segir þá,
eptir framkomnum málavöxtum getur þú Jacques fengib
aptur systur þína. þá Lucile heyrbi þetfa stekkur hún á
fætur af bekk þeim, sein hún ásamt öbrum ákærbum sat
á, lil þess nú ab fara meb bróbur sínum. En dómsfor-
setinn segir þá brosandi. Barn mitt, þab má ekki sleppa
þetta þykir mönnum lækna sóltina og bregzt þó ailt.
Sízt hefir mjer brugbist tóbakib, ab gefa Bkepunni 1| kvartil,
svo sem 2 dngum eptir afe iiún fær sóttina, ef ab skepnan
er ekki upp dregin abur.
Veikindi hafa verib hjer um Austurland miklu minni
á mönnum en í vetu í fyrra, og þó í meira lagi kvillasamt,
barnaveikin hefir stungibsjerniburogeins hálsveiki í eldri ;
heimakemu kvillar og fluggigtar veiki eba jeg veit eigi
hvað jeg á ab kalla þab, því jeg cr fávís í sjúkdóma
nöfnum.
Hagur manna er almennt erfibur og mikill sultur í
vænduin í sumum sveituin, því nú eru kaupstabir korn-
lausir en haía enzt hingab til.
Kýr bafa gjört lítib gagn því töbur reyndust Ijettar,
fyrir þab taban var snemmvaxin og ofseint felld, enda
óþurrkar um þab leyti. Svo hefir og allt úthey verib
ineb ljettara móti, Ifklega af sömii orsökum. Jörb var
sláandi hjer í mýrasveiium í S. og 9. viku sumars, en
sölnub í liaust 3 eba 4 vikum fyrri en venjulegt er.
Fiskafli var meb betra móti vfbast fyrir Austfjörbum í sumri
var, ab minnsta kosti frá Fáskrúbsfirbi til Borgarfjarbar
og lmustafii kom töluverbur.
Afli er hjer ætíb kvikull eba nærri engin á suinrum
meban duggufjöldin liggur úti fyrir, en hleypur inn opt á
haustuin cptir ab þær eru farnar.
þab er nú á árum ortib allt öbruvísi en var um og
fyrir næstu aldamót, me'an duggur voru nærri engar.
þegar afii kom þá, var hann mikill og stöbugur; nú er
iiann æiíb á flugi, jafnan lítill eba enginn allt sumarib.
þetta er sönn saga og enginn efi ab útlendu fiskidugg-
urnar draga sjóargagnib frá okkur út í djúpib, þur sem
vib höfiirn ekki þrek eba efni til ab ná þvf, Ilákarlsafli
var í mesta lagi á þilskipum frá Djúpavogi í sumri var,
en lítiil á setubátum hjer annarstabar. En þess cr ab geta
ab hvergi eru lijer setubátar nema smábollar hinir sömu
og róib er til liskjar, og fara eigi lengra út en á fiski-
ínibin innan vib tanga eba skammt út frá þeim, svo varla
er ab vænta mikils hákarlsafla meb því faldalagi, nema
cndur og sinnuin þegar hákarlinn gengur grynnst. Engin
á hjer setubát eba þiljubát frá Djúpavogi til LanganesS,
nema einn ljelegur var í Norbfirbi í sumar og aflabi lítib.
þab mundi eigi heldur verba ti! mikils í bráb þó einhverjir
vildu kaupa lijer þilskip. því fáir kunna hjer meb þau ab
fara og fáir þora út á slærri ferjur en 4 manna för. Hin
stærri þykja críib undir árum og vobalegt ab fara á þeim
í hafib. |>ó er nú mælt ab einhverjir í Seibisfirbi hafi
keypt | hluti í stórri hákarlaskútu, sem eigi ab koma
hingab í vor. En fjórba partinn kvab eiga danskur mabtir
og svo verba nú efalaust Danir nærri því cinir ab halda
farinu út. Aniiais mun tranblega kostur lijerhjáoss. Jeg
óska af hcilum liuga ab þettta fyrirtæki .heppnabist vel;
þá mundi fleira koma á eptir, Og þab eru varla önnur
sjáanleg úrræ'i fyrir okkur til fljótrar vibrjettingar á
þessum dögum, þeear óhóf, sjáifræbi, Itarbindi og fjárdaubi
sækir ab til ab sálga okkur, enn ab taka í sig mannleg-
an metnab ab nota sjóinn betur enn liingab til. Reynslan
sýnir, ab hann er fuliur af nægtagæbum og aubugri en
þjer fyrri enn á inorgun. f>á segir Jacques vertu róleg
og ókvíbinn jeg skai snemma í fyrramálib sækja þig,
og í því er hann snjeri sjer vi& ab dóiriforsetanum segir
hann, jeg má þó kyssa hana Systir mína ábur enn vib
skiljum núna, og ábur enn hann hafbi fengib svarib,
kysstust systkyninn meb tárin í augunum. Ab því búnu
fer hann leibar sinnar og segir í hálfum hijóbum vib sjálfan
sig: 0, hvab Gub er góbur, ab hann hefir gefib mjer
Iiana sy3tir mína aptur. þeir er heyrbu og sáu atburb
þenna urbu rnjög brifnir af faonum, og sem í virbingar-
skyni vib Jaques þá er hann fór út, þokubu sjer til beggja
hliba svo I;víar uibu í gegnum maniiþröngina, og sem
öll vottabi honum hluttekning sína, og nokkrir er hjetu
systkinunum abstobar sinnar ab því leyii þyrftu.
iTStsráít fer ilöruvísú eu ætiað er.
I Berlín, sem er höfnbborg í Prenssen, hafbi sá at-
burbur orbib í vor, ab kennari nokkur á stórbúi einu og
sem heimuglega var trúlofabur saumastúlku þar, sem hjet