Tíminn - 12.07.1873, Blaðsíða 4

68
mjólk í mat» svo skammlaust sje, en að það kunni
að brodera, og búa til sætsúpur o. s. frv., þótt
það sje óneitanlega golt, að kunna það einnig.
Jeg hef að vísu heyrt þau mótmæli gegn þessu,
«að sveitakvennfólkið geti lært ullarvinnu og mjólk-
ur- og kjötmatar tilbúninginn heima í sveitinni»,
en jeg hef líka heyrt einmitt eptir þessum sömu
frúm, að þær kvarti sáran um, «hvað smjörið sje
þrátt, og mjólkin súr, og kæfan úldin», einmitt
þegar þær eru að verzla við sveitamennina. Mundi
kvennfólki því, er í sveit býr, eigi gagnlegra að
kunna að tilbúa þessa mötu skammlaust en að
kunna «flleringuna»?
Jeg fæ eigi betur sjeð, hversu hlutdrægnis-
laust sem jeg leitast við að líta á mál þetta, en
að skóli þessi í Reykjavík með hinu fyrir-
hugaða fyrirkom ulagi, verði að mjög litlum
notum, nema eingöngu fyrir þá kvennmenn, er
ætla að ala allan aldur sinn í kaupstöðum. Fyrir-
komulag það er stungið heflr verið npp á áður,
er alútlenzkt, (helzt danskt, og af dönskum tog-
um spunnið) og mun eingöngu gjöra kvennfólk
hæfilegt til að lifa í kaupstað, eða hafa ofan af
fyrir sjer með skraddarasaum eða handfítli o. fl.
þesskonar, en slikir atvinnnvegir eru fáir á þessu
landi. Jeg verð því að álíta að þessi kvennaskóli
í Reykjavík hljóti að verða gagnslítill fyrir landið
í heild þess. Til þess að almenningur haíi gagn
af skólanum, verða hinar ungu stúlkur að geta lært
að gæta heimilis og stjórna því, þær verða að iðka
sig í stjórnsemi, umhyggjusemi, þrifnaði, matar-
gjörð, helzt þess matar, er landið gefur af sjer.
Til þess þarf skólinn að kaupa stóra jörð (t. a. m.
Yiðey, Elliðavatn, Reykhóla, Reynistað). Þar ælti
að halda stórkostlegt bú, og skyldu skólastúlkur
læra þar ullarvinnu-tilbúning og hirðingu íslenzks
matar, einnig skyldu þær skiptast á um að gegna
húsmóðurstörfum, allt undir umsjón settra kenn-
enda; enn fremur skyldi kenna þar hannyrðir og
fagrar kvennlistir yflr höfuð; þá skyldi og kenna
stúlkunum einhverjar útlenzkar tungur, sem nauð-
synlegar þætti, yfirlit yfir landafræði, almenna sögu,
og einkum og allrahelzt, hið almennasta úr eðlis-
fræði (Physik), samt yfirlit yfir dýrafræði, grasa-
fræði og steinafræði.
Þettaeða þvílíkt fyrirkomulag hygg jeg að ætti
að vera á kvennaskólanum, ef hann á að verða að
verulegum notum; i Reylcjavík verður hann ávalit
óþjóðlegur og gagnslítill, þar eð þar vantar allt
það, er með þarf, nema ef til vill suma af kenn-
endunum; í kennaravalinu er þó bezt að fara var-
lega, því það væri gagnlítið að stofna skólann, ef
kennendurnir misheppnuðust, og hætt er þó við
því, ef ógætilega væru valdar Reykjavíkurfrúrnar,
þótt nokkrar þeirra teljist ágætiskonur. Þær konur
er fyrir þessu fyrirtæki standa eru mjög lofsverðar
fyrir áhuga sinn; en þótt hugmynd sú sje óþjóð-
leg og ópraktisk er fyrirkomulagi skólans á að
ráða, eptir því sem hingað til hefir sýnt sig, er
eðlilegt, þar sem danskar konur, er lílið sem ekk-
ert þekkja til þjóðlífs vors (Tliora Melsteð og
Olufa Finsen) munu ráða miklu í þessu efni, og er
því ólíklegt að þeim takist betur, en ef íslenzkar
sveitakonur ætluðu sjer að stofna kvennaskóla í
Kaupmannahöfu handa dönsku kvennfólki. Hitt
gegnir meiri furðu, að Páll Melsteð, reyndur og
greyndur íslendingur, skuli eigi gefa því betur
gætur, að kvennaskólinn þarf að vera þjóðleg og
praktisk stofnun. Það er dugnaður í verklega
stefnu, sem oss skortir svo afartilfinnanlega, og
úr þessu eiga menn að láta sjer annt um að bæta.
Að þetta, sem vjer höfum sagt um hinn fyrirhug-
aða kvennaskóla, sje álit landsmanna yfir höfuð,
sýnir sig í því, hve örfáir menn á landi hjer vilja
styrkja þelta fyrirtæki. Útlendingum geðjast aptur
á mót betur að stofnuninni, sem vonlegt er, þar
eð hún er áformuð í alútlendu sniði, er hjer á
ekki við, þeir styrkja því fyrirtæki þelta drjúgum.
Jeg vil að síðustu ráða stofnendum skólans til að
bíða heldur, og reyna hið hjer ráðlagða fyrirkomu-
lag, og jeg efast ekki um, að laudsmenn mundu
þá gefa ómælt til þessarar fögru stofnunar. Að
það verði svo miklu dýrara að kaupa jörð og bú,
mun áhugi landsmanna þá bæta upp. Að öðru