Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1896, Page 1

Rannsóknir
byggðaleifa upp frá Hrunamannahreppi sumarið 1895.
Eptir
Brynjúlf Jónsson.
---5K---
í jarðabók Árna Magnússonar og í jarðatali Johnsens er
getið eigi allfárra eyðijarða upp frá Hrunamannahreppi, sem
sagt er að byggðar hafi verið áður, og sem munnmæli segja
að eyðilagst hafi f Svartadauða. Bæjarnöfnin haldast enn, sem
örnefni.
í sumar (1895) skoðaði jeg þessa staði fyrir fornleifafjelag-
ið, og fjekk mjer til fylgdar Snorra Jónsson 1 Skrautási, fróðan
mann og hinn kunnugasta á þeim stöðum. Stóð sú skoðun yfir
í 11 daga samtals, því svæðið er víðlent og liggur sumpart á
Flóamanna-afrjetti, sumpart á Hrunamanna afrjetti; og auk þess
eru á tveim stöðum bæjarleifar á Biskupstungna-afrjetti í Hvít-
árnesi, sem jeg skoðaði líka. Eftir þessu skipti jeg lýsingu stað-
anna í þrjá kafla.
1. kafli. Rannsókn á Flóamanna-afrjetti.
Sú byggð, sem hjer er um að ræða, hefir legið inn með
Stóru Laxá austanmegin, inn frá Laxárdal — sem er eini bær-
inn í Hrunamannahreppi er liggur austan Laxár — verður þar
dalur inn með ánni, og eru Hörgshoits- Kaldbaks- og Hruna-
krókslönd í honum vestanmegin hennar, en Laxárdalsland aust-
anmegin og eyðijarðalöndinyínn frá því.
Borg heflr heitið sá bærinn, sem næstur var Laxárdal, og
liggur það land nú undir þá jörð. Eru þar fjárhús, og því eigi