Víkverji - 26.06.1873, Page 1

Afgreiðsluslofa «Vík-'
verja» er í húsi Gísla |
skólakennara Magn-
ússonar fyrir sunn- ^
an sjúkrahúsið.

' Víkverji» ketnr út á
liverjum virkum
fmitudegi. Borgun
fyrir auglýsingar
4 fi fyrir smáletrs-
línu eðr viðUktrúm.
lsta dag innar IOd|‘viku sumars,|T7í7;'a guðs, oss og vorri þjóð
v 26. dag júnímánaðar. \vinnum, á meðan hrcerist blóð.
1. ár,
4.—5. tölublað.
tað er ið fagra ætlunarverk blaðamanna
að skýra þau mál, er mest varða almenning
Allir eru samdóma í því, að in síðustu árin hafl
þau mál verið rædd hér á landi, er mest er
um vert fyrir land og lýð, alda og óborna
Tilrætt lieflr orðið um að setja þau lög, er
standa skyldu um aldr og æfl, að endrnýa
þann sáltmála, er forfeðr vorir sóru Noregs-
konungi fyrir meira en 600 árum. En höf-
um vér nú getað fræðst af blöðum vorum
um ið alvarlega starf líma þess, er vér lifum
á? hafa þau reynt að leiðbeina alþýðu um,
bvernig hlutdrægnislaust ætti og með rétt
læti að dæma um þau in mikilvægu þjóðmál,
er vér nú nefndum? Vér höfum fundið lítil
merki þessa. Dagblöð vor hafa bingað til
optast reynt að rangfæra það, er gjört liefir
verið. t’au hafa starfað að því, að fá þjóð-
ina til að mistrúa þá menn, er hafa unnið
að stjórnarmálum vorum; þau hafa borið
þeim á brýn, að þeir ynnu eigi fóstrjörð
vorri, og að þeim gengi annað til í tillögum
sínum, en hreinskilni, hyggni og forsjá
Blöðin hafa ráðið á mennina en ekki á mál-
tn, um þau hefir lítið sem ekkert ritað verið.
Menn muna, hvernig blöð vorfóru með Jón
Sigurðsson alþingisforseta fyrir frammistöðu
hans á alþingi 1865, og nú er inni sömu
aðferð beitt gegn konungsfulltrúanum á al-
þingi Hilmari Finsen, er áðr þótli vera ein-
hver inn mesti og besli hvatamaðr stjórnar-
máls vors.
Norðanfari reynir 31. f. m. í 31. —32.
tölublaði sínu, að telja mönnum með lang-
orðri grein trú um, að landshöfðingi Hilmar
Finsen hafl meir en nokkur annar maðr
verið mótdrægr þeim mönnum, er unnið hafa
að stjórnarbót hér á landi, en hver maðr, er
kennir sögu stjórnarbótarmálsins eðr kynnir
sér hana, mun komast að alt annari raun.
Það var einmitt Hilmar Finsen, er kom stjórn-
inni til að leggja fyrir alþingi 1867 það
sljórnarfrumvarp, er allir hafa verið samdóma
um, að telja ið besta boð, er fram hefir kom-
ið frá stjórninni. Hann hét alþingi fyrir hönd
stjórnarinnar frjálsu löggjafaratkvæði í mál-
ínu um landsréttindi vor — in sérstöku mál
— og kom með því samkomulagi á í milli
alþingis og sín. Ráðgjafi hans hátignar kon^
ungsins, sá er konungsfulltrúi hafði orðið
sammáli við, dó. Stjórnin vildi eigi löggilda
samníng konungsfulltrúa og alþingis, og veitli
konungsfulltrúa jafnvel átölur fyrir heitorð
hans við alþingi, en þó treystist hún eigi að
bregða heiti því, er gjört hafði verið’, og
af því að alþingi hefrr eigi viljað ganga að
boðum stjórnarinnar, er stjórnarmál vort enn
eigi til lykta leitt, þó að það hafi 2svar verið
lagt fyrir þingið: álþingi heflr hlotið full-
komið löggjafaratkvæði um þetta mikilvæga
mál. lJað hefir verið almennt álit alþingis-
manna og allra annara manna þeirra, er
kunna skyn á stjórnarhag vorum, að vér meg-
nm mest og best þakka landshöfðingjanum,
að þessar endrnýuðu tilraunir til ályktarum-
ræðu um ið mikilvæga sljórnarmál vort hafa
verið gjörvar, og látum vér prenta hér til
ríkari og glöggvari skýringar um þetta nokkra
kafla úr ræðum ins mikilsvirða og niikilsvirð-
anda alþingisforseta við þinglok 1867, 1869,
og 1871'
1867. „Hsernig sem fer, þí treysti eg því, at) sit
heibrsmat'.r, seiu lieflr verit) fulltrúi konungs vors á
þesso þingi og átt svo mikinn og gúfian þátt í met)-
fert) þessa máls hingat) til, hann mon einnlg fylgja því
lj Vel má vita, at> stjúrntri hefbi eigi þurft aþstab-
festa heit konungsfulltrúa, en afleiþingin af þvf ah
bregtia heitinn heftsi eflanst ortit), at laudshöftingi
hefti lagt nitr eniba-ttl þat, er hann heflr eigi sútt
um og sem heflr her til at eins veitt honnin strítt starf
og vandasemi.
13