Víkverji - 16.10.1873, Blaðsíða 4

Ilfj
alþingisforseta Jón Sigurðsson, grein hér um
finst í blaði, er koin út 27. f. m. Blaðið er
nú mjög ánægt með úrslit stjórnarmálsins.
tað hefir látið segja sér, að þessi úrslit sé
Jóni Sigurðssyni að þakka og vonar því, að
Jón framvegis muni vera blaðinu samdóma
í þessu máii.(!) J>að eina, er blaðið nú finnr
ástæðu fil að bregða Jóni um, er, að hann
eigi sé «Skandinavi».
Það er kunnugt, að á þessari öld hefir
myndast flokkr bæði Dana, Norðmanna og
Svía, er nefna sig «Skandinava», og hefir
l'yrir mark og mið að gjöra sem mest sam-
eiginlegt öllum norrænum þjóðum. Þaðhefir
jafnvel verið dróttað að flokknum, að hann
vildi reyna að koma öllum þjóðum, er mæla
eðr hafa mælt ina «dönsku tungu», undir
eina stjórn. Flokkr þessi hefir hingaðtil eigi
viljað vita af fieirum norðrlandaþjóðum að
segja, en 3, Dönum, Svíum og Norðmönn-
um. í’ó hann ætti að vita, að það eru íslend-
iugar, sem einir af öllum inönnum, er hafa
mælt á «danska tungu», hafa haldið tungu
þessari við, að kalla óbreyttri, og hafa varð-
veilt þau norrænu fræði, er á síðari öldum
hafa sannað, að allir þeir inenn, er búa fyrir
norðan Egðará, séu sprottnir af inum sama
þjóðarstofni, og að Islendingar hafa ritað og
geymt þær sögur, er segja greinilegast og
fyllilegast frá afreksverkum inna norrænu þjóða
i fornöld, hefir þessi flokkr hingað til eigi
viljað kannast við þjóðerni vort. Inir fremstu
menn í flokknum hafa jafnvel verið inir á-
köfustu til að koma þjóð vorri undir danska
stjórn að gera land vort að hjáleigu við höf-
uðbólið i Kaupmannahöfn. Það hefir hingað
til eigi verið nein auð sæti í skála Skaudí-
nava handa íslendingum. Oss þykir það því
mjög sennilegt, að Jón Sigurðsson hafi eigi
viljað ganga í Skandinavaflokkinn, og’flestir
landar hans munuverahonum samdóma hérum.
Vérvirðum ina veglyndu bræðr vora i Danmörku
mikils. Vér viljurn af heilum hug óska, að
þeim megi vegna vel, vér óskum enn fremr
að það band, er hefir tengt oss satnan við
þá nú bráðum í 500 ár — síðan 1380, þá
Ólafr Hákonarson varð Noregskonungr —
liatdist óslitið, og að ver í margar aldir inun-
um geta talið Dani samríkismenn vora; en
það er alt annað en að gerast Danir. Þjóð-
erni voru og inum sérstöku landsréttindum
vortim viljum vér halda, og vér verðum því
eigi Skandínavar, svo lengi engum öðrum eu
Dönum, Norðmönnum og Svíum verðr leifð
inntaka í þessa voldugu sveit, er eins og
danskt skáld kemst að orði, framvegis eigi
að ganga í broddi fylkingar, þegar barist er
fyrir réttindum þjóðanna gegn harðstjórum.
Hinsvegar viljum vér fúslega viðrkenna, að
þjóð vor sé svo fámenn, að varla mundi
verða mikið liðsiuni af henni í inu fyrirhug-
aða norræna ríki. En er vér þannig látum
skandinaviska málið vera oss alveg óviðkoin-
andi, er heldr eigi ástæða til að finna að
oss fyrir þá sök.
Þó inn danski blaðamaðr, er vér nefnd-
um, að öðru leyti sé oss íslendingum vel-
viljaðr, sýnist þannig sú neitun af þjóðernis- og
landsréttindum vorum, sem áðr var algeng I
Danmörk og sem hefir verið aðalástæðan til
þess rígs, er hefir verið rnilli Dana og ís-
lendinga, að vera in eina ástæða, er hann
hefir getað haft til að íinna það að íslend-
ingi, að hann sé eigi Skandinavi, og in sama
ef til vi11, ósjálfráða skoðun, hlýtr að hafa
gert honuin það óskiljanlegt, að Islendingr
með mótmælum sínum gegn danskri stjórn
á lslandi geti stutt mál og þjóðerni allra
Norðrlanda, og hefir verið farið fram á það
í grein, er hefir staðið í «Dagbladet» og seg-
ist vera skrifuð hér á landi. Þetta finst oss
auðskilið. Það er eins og áðr var bent á
alrnent viðrkent, að þær samgöngur og sú
vinátta, er ár frá ári færist ineira í vögst
milli Dana, Norðmanna og Svía, hafi upptök
sín einkum frá bókmentum vorum. Það er
mál vort, er sýnir öðrum Norðrlandaþjóðum,
að tungur þeirra eru rurinar frá inni sömu
uppsprettu, og eins er um flest annað þjóð-
legt hjá oss, að eitthvað líkt muni finnast hjá
hinum Norðrlandaþjóðum. En sé það svo, þá
sýnist oss það liggja í augum uppi, að allir
þeir, er vilja vinna að sameiningu Norðr-
landaþjóðanna, og það hefir hingað til verið
mark og mið inna bestu Dana, geti lært mik-
ið af oss, og haft uiikla stuðniugu í þjóð-