Víkverji - 16.06.1874, Qupperneq 7

117
licltlr hetir J>a5 og komið raörgum verulegum bótum
til leiðar. Ríkisdagrinn og einkum Lehmann gjörðu
máli þessu mikið tjón árin 1868—70, sem J>að enn
J>á eigi hefir náð sér eptir. En að öllu samanlögðu
var J>ó málið 1873 komið svo langt, að menn gátu
haft nokkra von um að koma J>ví að minsta kosti
nokkuð áleiðis fyrir hjálp J>á, er hóast mátti við af
inum konungkjörnu og konungsfulltróa, og með [>ví
að nota þjóöhátíðina. Eg loyfi mér að ætla J>að,
að J>að sé full ástæða til að ræða J>rætumál, svo
lengi, sem menn geta bóist við, að koma J>ví nokk-
uð áleiðis, og verið gæti full ástæða til að hætta
J>ar, sem ætla má, að gagn sé að hætta, pangað til
tími er til kominn, að taka til óspilltra málanna
aptr.
Höfundrinn hcfir að eins fengið að heyra skoð-
un eins mans á Norðrlandi um skrána, og segir hann,
að maðr J>essi sjc „merkismaðr og J>jóðhoUr maðr“,
Skoðun ]>essa manns er líka reglulega merkiieg;
hann hefir án efa ekki „stódenta politík“ heldr höf-
undarins „fslensku bænda-politík“. Helstmundi eg
pó ætla, að hann hefði ina hærri cmbættismanna-
politfk, og fylgdi dæmi gamla skólans. Maðr þessi
á nefnilega að hafa skrifað, að sér líki það vel, að
fjárráð alþingis er takmarkað þannig, að „af inu
fasta tillagi til Islands skuli fyrir fram greiða ót-
gjöldin til innar æðstu innlendu stjórnar“, því að
„með þvf sé komið í veignn fyrir það, að tUlag
þetta nokkru sinni geti fallið burtu, því þá hlyti
in æðsta stjórn um leið að hverfa“. Röksemda-
leiðsla þessi er sannarlega skörp, en hón verðr nærri
því of nærgöngul, þvf að hón sýnist að benda tU
þess, að „in æðsta landsstjórn“ sé beinlínis keypt
til einhvers, sem telja má víst, að alþingið veiti
eigi peninga til.
J>essi inn sami bréfritari virðist þó undarlegt
sé, eigi alskostar ánægðr með skiptingu alþingis,
og stöðu inna konungkjörnu á þinginu; hann kenn-
ir þinginu um þetta. Til þess hefir hann þó eng-
an rétt, því að ið síðasta frumvarp alþingis minnist
ekki á neina kenungkjörna þingmenn, og in sjálf-
dæmandi, breytandi og valdbjóðandi stjórn gat eins
tekið þessa grein upp í lögin sem aðrar eldri, eða
nýtUbónar greinir.
Kaupmannahöfn 16. maí 1874.
Með virðingu
Jón Sigurðsson.
Vér höfum því fremr viljab færa iesóndum vorum
alla þessa grein, sem Jón Sigurhsson hvergi annarstab-
ar, þa% vér hófnm séb, heflr látib álit sitt í Ijósi, eink-
nm ekki í hlúbum ebr tímaritum hér á landi, um iua
mikilvægu stjórnarbót, er hans hítign konnngrinn nú
heflr veitt oss af frjálsu fullveldi síuu. Vér Uófumábr
tekib fram, og ernm innm merka greiuarhöfondi alveg
samdóma um, ab stjórnarskráin feli f sér fræ til þess,
ab in Í6lenska þjób nái þroska í froisi og framföram,
eu ab hón samt, þó hans hátlgn bað tekib allar veru-
legar varauppástungr alþ. til greina, sé eigi full-
komin. (Framhald síhar).
— Almennar kosningar tU alþingis eiga samkvæmt
opnu konungs bréfi 20. f. m. að fara fram á kom-
anda hausti.
— EMBÆTTASKIPUN m. m. 26. f. m. hefir
hans hátign konunginum þóknast að skipa þessa
embættismenn:
Kennara við inn lærða skóla í Reykjavílc Hall-
dór Kr. Friðriksson tU yfirkennara við sama skóla,
sóknarprestinn f Iirossprestakalli í Itangárvalla-
sýslu sira Sveinbjörn Guðmundsson til sóknarprests
í Holtsprestakalli í inni sömu sýslu, og
sóknarprest í Presthólakalli í þingeyjarsýslu
sira Stefán Jónsson til sóknarprests í Kolfreyju-
staðarprestakaUi í Suðurmólasýslu,
par að auki hefir hans hátign sama dag veitt
stódentunum Jóni Halldórssyni og Steingrími Jóns-
syni lcyfi til að meðtaka prestavígslu, þegar þeir í
ágústmánuði þ. 4. hafa gengið undir og leyst af hendi
burtfararpróf frá prestaskólanum, þó þeir ekki á
þeim tíma hafi náð 25 ára aldri.
pingeyarsýsla var óveitt þegar póstskipið fór
frá Kaupmannahöfn. Yér höfum ekki fremr nú heldr
en átti sér stað um Gullbringu og Kjósarsýslu, séð
þessa sýslu auglýsta, enda hefir eins og kunnugt er
stjórnin til þessa ekki auglýst veraldleg embætti f
íslenskum blöðum. pað er sagt, að Bencdikt Sveins-
son fyrnim yfirdómari hafi sótt eðr ætli að sækja
um pingeyjarsýslu.
— FANGELSI ætlar stjórnin að byggja á sumri
þessu bæði á vestrlandi, norðrlandi og austrlandi.
Oss finnst það mikið óheppilegt, að stjómin skuli
byrja ið nýja þúsund ára tímabil í sögu vorri með
slíkum byggingum. Hafi Islendingar í þúsund ár
getað lifað þannig án fangelsa, að þeir hafa unnið
sér það orð, að vera með inum mentuðustu og inum
best siðuðu þjóðum, virðist varla geta verið nauð-
synlegt að flýta fangelsisbyggingum svo, að það skuli
þurfa að starfa að þeim, þegar þjóðin heldr fagn-
aðarhátíð. Vér vitum ekki betr en, að jafnvel í
höfuðstað landsins, þar sem flest fólk er komið
saman á einum stað, og þar sem lagabrotin þvi
hljóta að vera, og eru langtum fleiri enn í nokkru
öðru lögsagnarumdæmi, standi fangelsi bæarins „svart-
holið“ autt mestan eðr meiri tíma ársins. Nó er
með æmum kostnaði búið að reisa hér stórt fangahús
með svartholum svo tugum skiptir, og þetta mikla
I verk ætti þó að geta fullnægt þörfum vorum í þessu
efni fyrst um sinn. pessi flýtir stjórnarinnar með
að fjölga fangahúsum hér á landi er því óskiljan-
legri sem sagt er, að enn sé eigi búið að ákveða
byggingarstæðin að fangahúsunum, í öllu falli höf-
um vér frétt þetta frá Akreyri.
Vér vitum vel, að skipað er í tilskipun 4. mars
1871 að koma upp fangelsum á ýmsum stöðum fyr-
ir utan Reykjavík, svo að þjófahegning sú, sem áðr