Alþýðublaðið - 11.03.1960, Blaðsíða 2

Gtgefandi: Alþýðuflokkurinn. — Framkvæmdastjóri: Ingólfur Kristjánsson.
— Ritstjórar: Gísli J. Ástþórsson (áb.) og Benedikt Gröndal. — Fulltrúi
ritstjómar: Sigvaldi Hjálmarsson. — Fréttastjóri: Björgvin Guðmundsson.
— Símar: 14 900 — 14 901 — 14 902 — 14 903. Auglýsingasími 14 906 — Að-
aatur: Alþýðuhúsið. — Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Hverfisgata 8—10.
Áskriftargjald: kr. 35,00 á mánuði.
Söluskatturinn
ÞAÐ getur vart verið deiluefni á íslandi, að
30—40% þjóðarteknanna þurfi að fara um hend-
ur ríkis og sveitarfélaga til að standa straum af
þjóðfélagsútgjöldum. Þetta er há prósenta miðað
við önnur lönd (þar sem 25—35% er algengt), en
ekki óeðlileg vegna fæðar þjóðarinnar.
Hitt má aftur deila um, hvernig leggja eigi
þessar upphæðir á þegnana. Á að byggja á bein-
um sköttum (t. d. tekjuskatti og útsvari) eða óbein-
um (söluskatti, fasteignaskatti o. fl.)?
í þessum efnum stendur yfir greinileg
stefnubreyting bæði hér á landi og í nágranna-
löndum okkar. Beinu skattarnir eru að minnka
eða hverfa úr sögunni, en í þeirra stað koma
óbeinir skattar, fyrst og fremst söluskattar. í
Noregi hefur jafnaðarmannastjórn haft mjög há-
an söluskatt í smásölu, og í Svíþjóð hefur önnur
stjórn jafnaðarmanna nýlega lagt á mikinn
söluskatt.
Þegar lífskjör alþýðunnar eru svo knöpp, að
hún getur ekkert leyft sér nema nauðþurftir, er
að sjálfsögðu mjög óréttlátt að leggja á þær vörur
söluskatt. Við þær aðstæður kemur skatturinn
þyngst niður á þeim, sem sízt skyldi.
- Þegar lífskjör batna og verða svo góð, sem
nú er orðið, má undanskilja ýmsar lífsnauðsynjar,
en leggja söluskatt á aðrar vörur. Þá greiða menn
því meira af skattinum því meira sem þeir hafa
og nota af*fé. Það er af þessum ástæðum, sem menn
hallast við núverandi aðstæður að söluskatti.
Hér á landi hafa ýmsar gerðir söluskatts ver-
ið reyndar síðustu ár. Hér þarf einfalt kerfi, sem
er auðskilið, og sem minnst af undanþágum. Hér
þarf umfram allt nákvæmt eftirlit með innheimtu
skattsins, svo að honum verði ekki hreinlega stolið
á leið frá neytanda til ríkiskassans. Það mun fara
að verulegu leyti eftir þessu framkvæmdaatriði,
hvort almenningur sættir sig við skattinn eða ekki.
Við þær aðstæður, er skapazt hafa í þjóðfé-
lagi okkar, er ástæða til að ætla, að stranglega
innheimtur söluskattur sé líklegastur til að
hljóta samþykki landsmanna. Fólk vill heldur
borga með þeirri vöru, sem það kaupir — Iítið
með nauðþurftum, meira með lúxus — en eiga
skattheimíu og lögtök yfir höfði sér allt árið.
I S.G.T. FÉLAGSVISTIN
'; í GT-húsinu í kvöld kl. 9.
Góð verðlaun.
Dansinn hefst um kl. 10.30.
Aðgöngumiðar frá kl. 8. Sími 13355,
pf ■
2 H. úiarz 1980 — Alþýðublaðið
Jón Þórarinsson:
Ávarpá afmælistónleikum
Sinfóníuhljómsveitarinnar
TÍU ára afmæli mun naum-
ast teljast til stórafmsela. Og
tíu ár er ekki ýkja langur tími
á almennan mælikvarða eða í
lífi stofnana og þjóða. Þó má
með miklum sanni segja, að
hver áratugur hinna síðustu
hafi orðið lengri en nokkurt
10 ára bil fyrr í sögu þjóð-
anna. Og ef til vill hafa þeir
orðið lengri’ hér á landi en víð
ast hvar annars staðar á jarð-
arkringlunni. Svo örar hafa
breytingarnar — framfarirnar
— orðið í íslenzku þjóðlífi að
undanförnu, og á það ekki sízt
við um allt það, sem til menn-
ingarlífs getur talizt. íslenzk
menning hefur aldrei staðið
með meiri blóma né verið f jöl-
skrúðugri' en einmitt nú, og
vaxtanbroddar hennar margir
eru harðgerðir og grózkumikl-
ir. Þetta er staðreynd, sem
ekki haggast, þótt öðru hverju
heyrist þær hrakspár, að menn
ingin á þessu landi' — og með
henni ‘ íslenzkt sjálfstæði og
þjóðerni —■ sé í þann veginn
Jón Þórarinsson
að líða undir lok. Ungir ís-
lenzkir listamenn og mennta-
menn og allir þeir, sem virk-
an þátt taka í þjóðlífinu á
þessum vettvangi, láta sér fátt
um finnast slíkar kerlinga-
bækur.
Hitt er rétt, að þjóðleg
menning íslendinga ber ekki
sömu merki einangrunar og
einhæfingar og áður var, og
má ef til vill segja, að fyrir
það sé hún ekki jafn sérkenni
leg og fyrr. En það eitt er
mjög vafasamur mælikvarði a
ágæti hennar, og fer mjög eft-
ir því, við hvað er miðað. Yms
ar frumstæðar þjóðir munu
enn í dag hafa stórum sér-
kennilegri menningu en vér
Islendingar höfum nokkrui
sinni haft, og teljum vér oss
þó standa á hærra menning-
arstigi en þær. Svonefnd þjóS
leg menning er því aðeins á-
gæt, að hún sé fjölskrúðug og
almenn, en ekki eign fámennr
ar yfirstéttar, og þjóðles list
því aðeins góð, að hún sé fyrst
og fremst góð list. Hinn Þjóð-
legi svipur hefur út af fyrir
sig ekki miklu meira gildi eh
málning ut'an á húsi. Með
henni' má að vísu fela galla é
byggingunni, en ef innviðirn-
ir eru veikir, hrynur húsið,
Framhald á 14. siðu.
iimiiimmmiiii!iiii!iiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiimmiiimmiiiiiiimi/><niiiiimiiiii ..................................................................................
Hannes
h o
r n i n u
Gleymdur þá geng-
inn er.
& Symfóníuhljóm-
sveitin og dr. Urban-
cic.
’Á' Úrslitin í Vestmanna
eyjum.
■fo Hvert ætla þeir?
„GLEYMDUR ÞÁ GENGINN
ER. Þjóð græðir ekki á því að
gleyma þeim, sem vel hafa unnið
fyrir hana. Þvert á móti. Hún
tapar á því vegna þess, að for-
dæmi þeirra kennir ekki börn-
um framtíðarinnar.“ Þetta segir
Tónlistaruhnandi í bréfi til mín
og bæir við: „Mér datt þetta í
hug þegar ég las afmælisgreinar
um sinfóníuhljómsveitina. Þar
var hvergi getið eins skeleggasta
brautryðjanda hennar og tónlist-
arfrömuðar um áraraðir hér á
landi: dr. Urbancic.
HVERS vegna gleymdist hans
nafn. Hann vann sleitulaust að
því, vitanlega ásamt mörgum öðr
um góðum mönnum, að byggja
upp tónlistarlífið, og það hygg
ég, að ef brautryðjendastarfs,
hans hefðj ekki notið við, þá
væri sinfóníuhljómsveitin ekki
orðin það menningarafl, sem
raun er á. Dr. Urbaneic stjórn-
aði mörgum tónleikum hljóm-
sveitarinnar auk alls annars, sem
hann vann fyrir tónlistina á okk
ar óplægða akri. Hann var, þó
að hann væri af erlendum upp-
runa, ágætur íslendingur, sem
vildi vinna þjóð okkar allt það
bezta, sem hann gat. Slrkum
mönnum megum við ekki og eig
um við ekki að gleyma."
AÐEINS EINN ÞRIÐJI þeirra,
sem atkvæðisrétt áttu í félögun-
um í Vestmannaeyjum um verk-
fallið tók þátt í atkvæðagreiðsl-
unni, eða jafnvel tæplega það.
Og það munaði mjóu á atkvæða-
tölunum. Það er vitað mál, að
alltaf þegar greitt er atkvæði um
það hvort veita eigi stjórn í
verkalýðsfélagi heimild til
vinnustöðvunar ef samningar
ekki takast, þá er það samþykkt.
Ég held að ekkert dæmi sé til
um það að slík tillaga hafi verið
felld. Þess vegna er útkoman hjá
kommúnistum í Eyjum sannar-
lega ekki uppörvandi fyrir þá.
Það er ótrúlegt að þeir telji það
fært að stöðva vertíðina í Eyj-
um þegar þannig er um hnútana
, búið.
EN EF TIL VILL hugsa þeir
ekki um það. Afstaða almenn-
ings er þannig, að hann vill bíða
og sjá hvað úr þessu verður.
Hann kveinkar sér að sjálfsögðu
þegar verðhækkanirnar skella
yfir. En á móti þeim koma fjöls-
skyldubæturnar og skattsafnáni
ið. Hins vegar liggur það í áug-
um uppi, að ef efnahagskerfið,
sem nú hefur verið tekið upp,
hrynur, þá verður að koma ann-
að í staðinn.
GETUR FRAMSÓKN leyst
vandann ásamt kommúnistum,
þegar svo er komið? Treysta þeiij
sér til þ«ss? Ég fullyrði, að efi
efnahagskerfið hrynur nú, þá
getur enginn leyst vandann, þá
skellur á geigvænleg kreppa og
atvinnuleysi. Sannleikurinn er
sá, að það hefði verið bezt fyrip
þjóðina, að stjórn Emils Jóns-
sonar hefði setið áfram, ekki
vegna þess að erfiðleikarnin
sjálfir hefðu verið minni, heldur
vegna þess, að þá hefði afbrýði-
semin og hatrið milli stóru flokte
anna ekki eytt %llu og aukið
vandræðin.
EN ÞAÐ ER EINMITT þetta1
hatur og þessi taumlausa af-
brýðisemi, sem nú hótar allri
þjóðinni og getur kallað yfit!
hana óyfirstíganlega örðugleika.
Þetta verða menn að viðurkenna
hvaða flokki sem þeir eru í og
hvort sem þeim líikar betur eða
verr.
ÁSGEIR LONG í Hafnarfirðl
er ekki formaður Stangaveiðifé-
lagsins þar. Þetta leiðréttist afl
gefnu tilefni.
Haimes á horninu. )