Norðlingur - 16.11.1880, Side 1

MLIWllt.
V, 47.-48
Keiuur út 2—3 á mánuði
31 blððals um árið.
Kostar 3 kr. árg. (erlendis
Akureyri 16- nóvember 1880. 4 kr.) stök nr. 20 aura.
1880.
Kokkrar skýrandi og hvetjandi
liendingrar uin áfengi og bindindi.
(Niðurlag)
n.
I. Drykkjuskapur er gagnstæður kristindómi (Philip.
4,8). Drykkjumaður aflagar ekki aðeins guðsmyndina,
heldur og mannsmyndina, en tekur á sig dýrsmyndina og
sekkur opt langt niður fyrir dýrin, svo dæmi eru til, að
dýr hafa haft vit fyrir manninum, er drakk pað ffá sér
og svo sæmdina. Drykkjumenn erfa ekki guðsríki. „Há-
tíð er til heilla bezt„; petta misskilja menn stundum og
gjöra alveg öfugt, svo að peir drekka hvað mest á hátíð-
um og merkisdögum, svo sém jólum og nýári og öðrum
hátíðum. Drykkjuskapur á jólurn er vanhelgan og alveg
gagnstæður tilganginum, pví Kristur frelsar oss frá ofdrykkju,
sem öðrum löstum. Ekkert er ótilhlýðilegra en drekka
um nýár, pví pá eigum vér að umskera hjörtu vor og
gjörast nýir menn, pessvegna er nýár „hinn hentugi tími“
og tilhlýðilegasti fyrir drykkjumanninn að steinhætta sínu
synduga athæfi. „Að drekka út gamla árið“ er orðatil-
tæki, sem lýsir syndugu og ótilhlýðilegu hugarfari manna,
Hátíðagleðin á ekki að vera dýrsleg, heldur mann-verðug
og guðleg. Allar hátíðir hafa og sína alvöru, pannig lika
hin glöðu og blessuðu jól, pessvegna eigum vér líka pá
að minnast Stefáns hins fyrsta píslarvotts kristindómsins
Og sýnir pað oss, að hin sanna og affarasæla gleði er
afneitandi. Menn villast stórlega, er menn vilja temja
sér vínnautn venju fremur mikla á hátíðum, hverri peirra
sem er, pær hafa allar sína heilögu merkingu, sem ómögu-
lega getur samrýmzt syndugri vínnautnargleði. Menn
munu segja, að brúðkaup sé pað tækifæri, er helzt eigi
að viðhafa vín. Enda heyrist nefnt brúðkaupið í Kana,
helzt ætla eg af peim, sem hafa ofmikla elsku á víninu
og vilja skýla henni undir fyrirborinni Kanavíndrykkju og
pví dýrðarverki Krists, sem peir slíta útúr sambandi við
kristindóminn í heild sinni og jafnvel sjálfan frelsarann.
Hver porir að segja nokkurn mann ölvaðan verið hafa
í Kana? Og hver getur neitað pví, að (pótt vér skiljum
Krists kraptaverk bókstaflega, er Kristur gjörði að líkam-
lega nálægur), að vér nú fyrir trúna mættum skilja petta
í kærleikans himneska yfirliti, sem Kristur breytti nú vatni
í vín fyrir bindindismanninn í hverri brúðkaupsveizlu, (sbr.
Pét, préd, á 2. sd. e. prett)? En eg hef aldrei heyrt
neinn segja, að Kristur breytti vatni í vín nú á dögum
fyrir víndrekkandann (o. pann sem er að drekka vín), enda
verður honum optar veri’a af sínu víni, en bindindismann-
inum af sínu. En sé annars vín viðhaft, í hvaða veizlu
sem er, pá ætti enginn maður nokkru sinni að sjást kend-
ur, pað er: aflagaður eða settur út aT' náttúrlegu eðli,
Drukknir menn raska gleði annara og gjöra samkvæmi
opt leiðinleg, svo pau verða einmitt leiðinlegri fyrir pað
að nokkurt vín er viðhaft. Hin einasta gleði sem drukknir
menn pá veita, er raunar sú, að menn hlæja að peim og
verður pað pá í rauninni gleðin af pví, hve lágt menn
sökkva og auðvirða manneðlið og er sú gleði í sannleika
fölsk og fyrirlitleg, og pað sem hinn drukkna sjálfan snert-
ir, pá er hans falska eða logna gleði raunar minni en hins
ódrukkna og pað jafnvel meðan á ölvaninni stendur, enda
er hún ávalt útsáð til harma. Gleði kendra eða drukk-
inna karlmanna er aldrei meiri en kvennfólksins, sem ekki
drekkur vín og aldrei örfast af víndrykkju, og drykki eng-
inn karlmaður nokkru sinni vín eða yrði einusinni kendur
yrði pó kvennpjóðin yfir höfuð enn pá glaðari. Berið sam-
an bros og hlátra kvennmannsíns við kæti hins vínhressa
karlmanns og segið mér svo hvort víns parf nokkurs til
að auka gleði. Eða er karlmaðurinn gjörður úr ófullkomn-
ara efni en kvennmaðurinn, svo hann purfi að sækja gleði
sína í vínið, en konan ekki? Ef fullur maður sýnir sig
konu sinni, getur hann imyndað sér hvaða sorg hanngjöri
henni með pví, ef hann ódrukkinn sæí hána jafnfulla.
Drykkjuskapur brýtur ætíð heimilisfrið meir og minna,
deyfir elsku og virðing milli ástvina og veldur óhlýðni barnu
við hið drykkjugjarna foreldri, sem barnið ekki getur lært
að virða sem parf. — J>að er huggunarlaus og elveg röng
skoðun, að alt sitji við sama, hvað sem reynt sé. Fyrir
100 árum eða vel pað drukku heldri menn alment í Dan-
mörku bæði aðaU og embættismenn og fleiri, en nú er
pað sjaldgæft og má slíkt pakka pví, að menn hafa pó
ekki ve?’ið alveg hugsunarlausir og aðgjörðalausir til að
hindra ofdrykkju, pótt meira hafi verið gjört í pví efni
annarstaðar en í Danmörku, enda heyrast samt enn, sem
von er, hárómaðar raddir um drykkjuskapai’VÖxt í Dan-
mörku, hjá vinnustéttinni í bæjunum, en víndrykkja
minkar heidur uppá landinu. — „Nautn áfengra drykkja
er enginn nauðsýn, og pví síður er di’ykkjuskapur pað, sá
sem ekki pykir vænt um áfenga drykki og drekkur pá
ekki, getur hreint sér að skaðlausa fyrir likaraa og sál,
hætt pegar hann vfll“. S. Hér er exki annað heimtað^
en að vér neitum oss um pað, sem í sjálfu sér er óeðlilegt
og skaðlegt. S.
2. Bamrangskilin gestrisni elur víndrykkju, menn geta
haft nóg annað en vín að veita gestum, mat, kaffe, súku-
laði, the og mjólk jafnvel óáfengt öl (hvítt öl); hafi menn
ekki ráð með petta, hvemig hafa menn pá ráð á pvi að
kaupa hið dýra og áfenga eitur, til að byrla náunga sínum
honum til skaða? Og má pá ekki eins vel í staðinn fyrir
t. d. brennivín og romm o. s. frv. kaupa annað eitur
pynna pað með vatni og gjöra pað jafnóskaðlegt og hit,
eitrið, sem opt virðist ekki rétthærra? Pirtist menn
er aðrir gjöra eptir beztu samvizku, pá firtist peir, menn
fá að vinum aUa skynsama og góðgjarna menn. Að bjóða
drykkjugjörnum mönnum vin, er að leiða pá i freistni, pað
er að gjörast meðsekur, enda er sú afneitun minni, að
sleppa að veita áfenga drykki hinum drykkjugjarna, en sú
afneitun hins drykkjugjarna, að stilla sig um nautnina.
Engin heiðvirð stúlka ætti að lofast drykkjugjörnum manni,
hún ætti, ef hún að öðru leyti vildi taka konum, að setja
fyrir hann bindindisprautina vissan tíma og er samt varla
nndir honum að eiga í hjúskapnum, nema hann haldi á-
fram bindindi sínu. J>að væri og mátulegt, að konur fyndu
einhver ráð, að prista drykkjugjörnum mönnum sínum í
bindindi, par pær ættu aldrei að vera svo bhndar að hugsa
peir frelsist á annan hátt tryggri frelsan; pó er drykkju-
manni yfir höfuð óhættara í nánð við bindindisfélag pótt
ekki sé hann í pví. Sumir menn á Færeyjum hafa gjört
sér pað að reglu, að hafa ekki með sér drukkna menn á
ferðum og hefir hlutaðeigendum pótt stundum petta pví-
lík minkun, að peir hafa látið sér slíkt að nokkurri kenn-
ingu varða. Geta menn ekki fylgt pessari reglu liér stund-
nm, pegar alt er að öðru leyti hættulaust, einkum pað
sem sjóferðir snertir? „Að bjóða hálfdrukknum mönnum