Norðlingur - 16.11.1880, Qupperneq 4

96
er kafliim um „árade tiggaren Aron“ í söguljóðum
Iiunebergs „Elgskyttame“.
För til SuðurheimskautsiDS.
Suðuríshafið er hvergi nærri því eins knnnugt
mönnum eins og Norðuríshafið, sem nálega allar mentaðar
pjóðir hafa lagt sinn skerf til, að yrði sem bezt kannað.
Einkum hefir hver visindaförin verið gjörð á fætur annari
til landanna í kringum Norðurheimskautið, oí; hafa menn
lagt hið mesta kapp á að komast að Norðurpólnum, en
prátt fyrir ótrúlegt úthald, hreysti og hugrekki norðurfara
pá hefir eigi ennpá tekist að ná Pólnum. |>etta mikla
kapp, er lagt hefir verið á seinni tímum á ferðirnar að
Norðurheimskauti jarðar hefir einsog di-egið úr landaleitun
og vísindalegum uppgötvunaferðum 1 Suðuríshafinu og við
Suðurheimskautið, og hafa litlar tilraunir verið gjörðar í pá
stefnu síðan árin 1839—43, er peir fóru pangað til rann-
sókna og í landaleitir hinir frægu sjómenn Dumont
d’ Urvi 11 e frá Erakklandi, Wilkes frá Norðurameríku
og ítoss frá Englandi ,mun Ross hafa komizt syðst pessara,
78° 10’ suðlægrar breiddar; varð par fyrir honum pver-
hnýptur ísveggur 300 feta hár og varð hann að snúa
par aptur. — Nú ætla Ítalír að gjöra út skip og menn
til pess að kanna Suðuríshafið betur og reyna að komast
svo langt suður sem mögulegt er; á lieutenantBowe, sem
fór með Norde: skjöld á „Yega“ í kringum Asíu, að vera
annar foringi fararinnar sem gizkað er á að muni kosta
um 600,000 franka, og leggur stjómin nokkuð til af pví
fé, en mestu er safnað með frjálsum samskotum er ganga
vel. Skipið skal aðeins vera eitt til sjálfrar Heimskauts
fararinnar og á pað að fara af stað fyrst í marz ívetur
og koma við í Montevideo í Suðurameríku til pess að
fullkoinna nesti suðurfara, paðan fer kolaskip með peim
til Folklandseyja, og skilur par við pá, en peir halda paðan
til Suðurshetlandseyja. J>aðan á nú sú eiginlega Heim-
skautsferð að byrja, og á fyrst að leita að strandlengjum
peim, er sefndar hafa verið Alexandersland, og Pétursland
og pá Wilkeslandi og svo langt suður sem framast er hægt.
Suðurfarar pessir hafa nesti til priggju ára og gjöra ráð
fyrir að vera tvo vetur við Suðurheimskautið.
pann 5- dag nóvembermánaðar var haldinn fundur í
húsi gestgjafa L. Jensen á Akureyii til þess að ræða um
vörupöntun til næsta árs og annað íslenzkri verzlun viðvíkj-
andi; hafðí umboðsmaður Eggert Gunnarsson boðað til fund-
arins samkvæmt ályktuu, er tekin var á fundi «Framfarafé-
lags Eyfirðinga» að Grund 1. þ. m. Las Eggert fyrst upp á
fundinum ávarp frá sjálfum honum, er brýndi fyrir mönnum
hina miklu nauðsyn er væri á að koma verzlun vorri í hag-
feldara horf og úr höndum hinna dönsku kaupmauna og í
hendur landsmanna sjálfra og hinn mikla hagnað er þar af
leiddi. Eptir það var gengið tíl kosningu á fundarstjóra og
var sýslumaður Stefán Thorarensen kosinn fundarstjóri og
til skrifara séra Jóhaun Sveinbjarnarson, báðir í einu hljóði.
Herra Eggert Gunnarsson stakk uppá því að menn sneru
sér til kaupstjóra Gránufélagsins með að panta útlenda vöru
hjá honum og að kaupstjóri um leið kæmi með vörur til
stórkaupa. En ef að kaupstjóri Gránufélagsins vildi eigi
takast á hendur að fullnægja vörupöntun manna, þá gaf
Eggert Gunnarssou kost á sðr til þeirra hluta. Urðu um
petta alllangar nmræður; kom þá fram sú tillaga að reyna
að fá hér á Akureyri milligöngumann (Commissionair), og önn-
ur sú að hver sveit eða fleiri tæki sig saman og fái einn mann
til að safna fé í sveitinni og svo sneri haon sér til einhvers
manns hér á landi eða erlendis með vörupöntunina og sendi
honum jafnframt féð til ínnkaupanna, og varð það niðurstaða
fundarmanna að fundurinn ákvað í einu hljóði; að panla vör-
ur, og skyldu sveitiruar safna tillögum til pöntunarínnar til
þess að borga vörurnar fyrirfram, og skyldu einstakir
menn gangast fyrir þessu hver í sinni sveit, en jafnframt
áleit fnndurinn heppilegt að vörur kæmu upp pantaðar og
til stórkaupa eins og átti sér stað i sumar við Gránufélags-
verzlun; skal vörupöntunum vera lokið fyrir febrúarmánaðar-
lok, svo pöntunin kæmi til útlanda í tíma. Um vöruhús-
byggingu tók fundurinn enga fasta ákvörðun að þessu sinni,
en áleit réttast að bíða eptir vitneskju um hvað mikið yrði
pantað af vörum og haga sér þar eptir. Fundurinn áleit í
einu hljóði að æskilegt væri, að menn hœttu sem fyrst að
verzla við hinar útlendu verzlanir (Oudmanns og höepfn-
ers verzlanir) her á staðnum og sneru sör e i n g ö n g u að
hinum innlendu verzlunum eptirleiðis*. — Til þess að gang-
ast fyrir pöntuninni hver í sinni sveit voru kosnir Benedikt
Jóhannesson i Hvsssafelli, Jón Ölafsson á Laugalandi, Jón
Sigfússon á Espihóli, séra Arnljótur Ólafsson, Sigfús Berg-
mann í Auðbrekku, Jónas Gunnlaugsson á prastarhóli, Jó-
hann Jónsson á Hvarfi og Guðmundur Davíðsson í Fjósa-
tungu. — Loksins ákvað fnndnrinn að fund skyldi halda um
þetta málefni áðuren póstur færi marzmánaðarferðina.
*
* »
*| Eigi vitum vér, hvernig hinum dönsku kaupmönnum
hefir líkað þessi ályktun fundarins, en það vitum vérað hún
hafði þau áhrif á herra verzlunarstjóra Eggert Laxdal að
hann vatt sér skömmu eptir fuudinn að einum skiptavin
sínum, og sagði honum að nú skyldi hann borga alla verzl-
unarskuld sína innan átta daga(!) af því aft hann hefði verið
á fundinum I Öll skuldin var eitthvað 50 krónurl Og
sannast enn hið fornkveðna: «Lengi er eptir lag bjá þeim,
sem listir báru til forna». Ritst.
f ^
Sera Árni Jóliaimssoii.
Að kvöldi bins 3. p, m. vildi pað hryggilega slys til
að séra Árni Jóhannsson, prestur að Glæsibæ og Jó-
b a n n bróðir bans, bóndi á sama bæ, ásamt vinnumanni
peirra, druknuðu bér á firðinum á heimleið úr kaupstað.
fegar séra Árni lagði frá Oddeyri var farið að skyggja,
lagði verzlunarstjóri Jakob Havsteen að honum með að
vera um nóttina, en bann var ófáanlegur til pess og kvaðst
mundi halda heim með Guðs hjálp. Um daginn hafði verið
biljasamt og var pað líka nokkuð um kveldið, hefir bátin-
um líklega hvolft á siglingu í einu kastinu en hætt við að
segl hafi verið bundið og eigi orðið gefið eptir í tíma.
Síra Árni var son Jóhanns bónda á Syðri-Bægisá.
Pálssonar, prests að Ytri-Bægisá, Ámasonar, biskups að
Hólum. Hann var lipur gáfumaður, vel mentur, og fjöl-
mentaður af jafnungum manni; hafði hann farið til útlanda
til pess að auka par rnentun sína, og forðaðist hann þá um
Skotland, England, Danmörk og |>ýzkaland. Síra Ámi var
einstakt lipurmenni og valmenni, trygglyndur og vinfastur,
hinn elskulegasti í allri uingengni og hinn gestrisnasti; hvers
manns hugljúfi, en sannarlegt yndi og eptirlæti vina sinna.
Hann hafði mikil afskipti af alpýðumálum, og pó að hann
væri eigi eldri en á fertugs aldri, pá pótti hér varla ráð
ráðið í þjóðmálum nema að séra Árni væri kallaður til,
enda kom hann jafnan vel og viturlega fram, pví að frjáls-
lyndi og föðurlandsást hélzt í hendur hjá honum.
Séra Árni vígðist 1873 til Grlæsibæjarprestakallg, var
hann góður kennimaður, ágætur barnauppfræðari og yfir
höfuð hinn samvizkusamasti embættismaður, og er hans
sárt saknað af öllum hans sóknarbörnum.
Jóhann bróðir séra Árna var vænn maður og vel lát-
inn; hann var kvæntur og lætur eptir sig fátæka ekkju
með fjórum bömum, kornungum. — Kennarakonur og læri-
meyjar kvennaskólans á Laugalandi hafa hér gengið á und-
an með fögru eptirdæmi og gefið ekkjunni strax 40 krón-
ur, og er vonandi að aðrir vinir peirra bræðra láti eigi sitt
eptir liggja.
pann 11 og 12. þ. m. var hér norðaustarihríð og
setti niður mikinn snjó, og hafa síðan verið hörkur miklar.
Hæst var frostið hér sunnudagsmorguninn, 19» R. Norðurundan
var áður fallinn mikill snjór. — Fyrirfarandi daga hefir við
og við orðið hér vart við talsverða jarðskjálfta.
Um leið og eg hérmeð kunngjöri að eg hefi fullmaktað
herra verzlunarmann P- V. Davíðsson, til pess í fjærveru
minni að veita Húsavíkurverzlun forstöðu og bið viðskipta-
vini mína sýna honum sömu velvild sem mér, sendi eg
peim og öllum hérlendum vinum og kunningjum innilegustu
kveðjur og óskir um góðan og farsælan vetur.
í». Guðjohnsen.
Eigandi og ábyrgðarmaður: Skapti JÓsepsson, cand. phil.
Prentarl: Böjrn Jónsion.