Heimskringla - 23.12.1897, Blaðsíða 6

HEIMSKRINGLA, 16. 13SEMBHR 1897.
Byron i Genua.
Mikid hefir verið rætt og ritað um
Byron lávarð, Það er til hinn mesti
sægur af æfisögum hans, sem ýmsir
hafa spreytt sig á að rita, Það er álit
fróðra manna að æfisaga Byrons eftir
írska skáldið, vin hans, Thomas Moore,
sé sú bezta af æfi'sögum Byrons, mjög
nákvæm og að því er ýmsa athurði
snertir hin áreiðanlegasta.
Það hefir um tíma litið verið minst
á Byron eða skáldverk hans að nokkru
getið, oa leit helzt út fyrir að hann væri
með öllu gleymdur, — “Minnis út úr
töflum öllum skafinn”, — en svo birtist
nú, hæði í hérlendum og enskum tíma-
ritum all-ítarlegar ritgjörðir um hann;
þar á meðal er ritgjörð ein eftir Mr. F.
B. Sanborn.
Mr. Sanborn áiítur að flestar hinar
yngri myndastyttur Byrons séu ekki
góðar, ekki likar honum. Elztu mynd-
irnar álítur hann beztar. Meðal þeirra
mynda sem nýlega hefir verið málað
eftir, er mynd sem greifinn D’Orsay í
Genúa hefir málað. Sú mynd er i fullri
stærð og hefir mikið verið dáðst að
henni.
í ritgerð sinni minnist Mr. San-
born sórstaklega á tvo menn, sem hann
segir að hafi kynzt Byron, er hann
dvaldi í Genúa, skömmu áður en hann
segldi til Grikklands, og tekur Mr,
Sanborn útdrátt úr viðræðum þeirra
upp í ritgjörð sína, og sömuleiðis lýsing
af Byron, eins og hann þá kom þeim
fyrir sjónir. Annar þessara manna var
frá Virginiu, en hinn enskur klerkur.
“Það var 1823”, segir Mr. Sanborn,
“að ‘túristi’ nokkur frá Virginiu kynt-
ist Byron, er hann var staddur í Ge-
núa.
Lýsing hans af Byron er að flestueyti
rétt; jhonum skjátlast þó er hann segir
Byrou, að bæð fimm fet og sex þuml. í
staðin fyrir fimm fet og átta þuml.
Frásögn ‘túristans’ er svo: “A
hæð er Byron 5 fet og 6 þuml, Hann
er grannur að vexti, og hægri fótlegg-
ur hans á að gizka tveimur þumlungum
styttri en sá vinstri; höfuðið vel lagað
og andlitið framúrskarandi gáfulegt;
ennið er hátt, en mjókkar þegar upp
dregur,— likneskjurnar sýna það gagn-
Stæða—, nefið er beint og hafið að fram
«n;höfuðið er ef til vili stærra en í hæfi-
legu hlutfalli við likamann.
Byron flaug frá einu umtalsefninu
til annars þessa háifa aðra klukkustund
sem við höfðum þá ánægju að tala við
hann. Hann talaði með brennandi
fjöri og var oft fyndinn og spaugsam-
ur og hló ‘oft dátt,
Einu sinni spurðihann nokkuð for-
vitnislega hver okkar það væri sem
væri frá “gömlu Virglniu”. Kvað ég
það vera mig. Rigndi þá yfir mig
spurningum svo ákaft, að ég var i
vandræðum með að svara nógu ört.
“Hafið þér komið til Englands? Er
Jefferson lifandi enn?Þekkið þér Wash-
ington Irving? Hann er sá eini höf-
undur i óbundnu máli að undaskildum
Walter Scott. Hafið þér lesið Brace-
bridge Hall?” Nú, það iiafði ég ekki
lesið. “./æja, þá skal ég Ijá yður bók-
ina, ef þér æskið þess. Hafið þér nokkr-
ar ameriskar bækur til að ljá mér i
staðinn? Mig sárlangar til að lesa.
‘Spy !‘ Ég hefi ásett mér að ferðast til
Ameriku þegar ég er kominn til róleg-
heita. Mórallinn hjá ykkur Ameriku-
mönnum er mikið hreinni en hjá þeim
heima. Aðallinn á Englandi er orðinn
gjörspiltur. Englendingar hafa tapað
öllu því bezta úr þjóðerni sínu”.
Byron var mjög kurteys og ljúf-
mannlegur gagnvart okkur. Það var
eins og hver hans hreyfing hefði eitt-
hvað aðdáanlega fagurt og eins og töfr-
andi við sig. Honum liggur lágt róm-
ur, og virðist manni í fyrstu eins og
einhver veiklun sé í röddinni.
Sé hann eins og sumir halda frám—
djöfull, þá er hann sannarlega af þeirra
flokki sem geta gert að gamni sínu.
Frásögn prestsins, sem kyntist By-
ron,1822, hljóðar þannig: “Það fyrsta
sem ég tók eftir, er ég sá Byron var
það( hvað myndirnar af honum eru
langt frá þvi að vera líkar honum, að
minsta kosti þær sem óg hefi séð. Mynd
sú sem Mr. Murry hefir málað, og sem
fjöldi mynda hefir verið tekinn eftir, er
ekki lík honum, en þetta getur kanské
komið af því að hann hafi sett sig í of
bundnar skorður, er hann “sat fyrir”.
og sem hefir verið honum ónáttúrlegt,
og gert hann frábrugðinn þvi er hann
kom mér fyrir sjónir. Eg hefi aldrei
séð stillilegri og viðmótsþýðari mann.
Þá var hár hans, þetta ljómandi fallega
jarpa, hrokkna hár, farið að grána, og
reyndi hann þó til að dylja það með
ýmsu, t. d. að slíta burtu gráu hárin o.
s. frv. Ég tók eftir því, meðan á sam-
tali okkar stóð, að hann skifti stnndum
snögglega litum. Og þegar ég sagði
honum söguna af Caroline Lamb, sem
segði: “Eg hefi oft verið flón, en aldrei
ótugt”, þá roðnaði haná og sagði
“Þessu trúi ég”. Ekki varð ég var við
neitt sérkennilegt í viðræðum hans eða
látbragði, ekkert sem einkendi hann frá
öðrum gáfumönnum”.
Með presti þessum var þá Aaron
Burr, amerikanski útlaginn, sem siðar
er sagt að hafi gefið Byron þennan ein-
kennilega vitnisburð, er bann átti tal
um hann við kaupmann nokkurn i Gi-
braltar: “Ég get ekki sagt hversu gott
skáld hann er, en hitt get ég með sanni
sagt, að hann er hvívetna ágætismað-
ur”.
Blanquire heimsótti Byron í Genúa
1823, og getur hann þess, hvað hann
hafi þá verið ifarinn að hærast, og var
hann þá 85 ára. Augu hans eru ennþá
djúp og geislandi og röddin sem hreyf
mig svo mikið í Venice hefir engu tapað
af mjúkleik sínum”, segir Blanquire.
Svona var hinn minnisstæði Eng-
lendingur, sem lagði líf si t í sölurnar
fjrrir frelsi Grikklands.
Z.
Tilsögn.
Tiisögn i ensku, munnlega og bók-
lega, sömuleiðis ireikningi, skrift, landa-
fræði o. s. frv., verður veitt að
571 Alexander Ave., Winnipeg.
Guðrún Jóhannson.
Frá lcindum
MINNEOTA, MINN. 14. Des. 1897.
Frá fregnrita Hkr.
Tíðarfar. í lok síðastliðins mánað-
ar bra til snjóa svo vér fengum allgott
sleðafæri, en í byrjun þessa mánaðar
hlánaði aftur, svo nú er örist,
Giftingar. í sumar og haust hafa
þessir giftst hér: Halli Björnson, sonur
Björns Hallssonar frá Bessastaðagerði í
Fljótsdal og Ingibjörg Jónsdóttir. dótt-
ir Jóns Arugrímssonar, frá Tókastöð-
um í Eyðaþinghá. Jón Eyjólfsson frá
Vallanesi á Völlum ogSigurbjörg Árna-
dóttir frá Breiðumýri í Selárdal í
Vopnafirði. Árni Sigfússon, sonur Síg-
fúsar Jósefssonar frá Haukstöðum í
Vopnafarði og Björg Ásmann ættuð úr
Húnavatnssýslu. Kjartan Eðvarðsson
dóttursonur Jóns Þorvarðssonar frá
Papey og Guðrún Pálsdóttir frá Duluth,
Minn.
íslenzkir barnaskólakennarar eru
hér nú þessir (sem ég man eftir): Sig-
urðnr Sigvaldason, Guðný S. Hofteig,
Halldóra Schram, Sigurður Jósefsson,
Ingibjörg Jósefsson.
Á háskólanum í Minneapolis eru
þessir : Björn B. Gislason að lesa lðg-
fræði og Halldór B. Gíslason að lesa
fjölfræði (?)
Dáinn, hinn þjóðkunni Þorgrímur
Grimsson Laxdal; hann var albróðir
Eggerts Laxdals, kaupmanns á Akur.
eyri. Þ. G. I/. var að öllu leyti mikil-
menni; hann var karlmenni lil sálar og
líkama (eftir fornum mælikvarða, sönn
hetja !). Gáfurnar voru miklar, minnið
afbragð, mælskan mikil, röksemdir góð-
ar, sálarsjónin langsæ og skörp. Hann
unni innilega vinum sínum, en hataði
ákaft óvini sina.
Hér þykir öllum frjálslyndum mönn-
um vænt um Hkr. og óska henni gæfu
og gengis og vona að hún haldi áfram
að verða fjölbreytt að efni og að hún
sneiði sighjá öllu þrefi og þrátti við ó-
hlutvanda menn, menn sem hata sann-
leikann, en elska lýgi, og ræða aldrei
neitt mál með röksemdum,
Lækni vorum, Þórði,1' láta læknis-
störfin vel; núna nýskeð bjargaði hann
konu úr barnsnauð, er annar læknir
var frá genginn.
Jónas Kortsson.
Hinn 29." í. m. andaðist Jónas
Kortson að heimili tengdasonar síns,
Tomasar'Halldórssonar 'að Mountain,
N. D. Hann var fæddur að Hvammi í
Laxárdal.í JSkagafjarðarsýslu, 28, Júní
1825. Móðir hans hét Helga Kristjáns-
dóttir, og .fluttist hann ungur með
henni norður í Eyjafjörð; ólst hann
þar upp þangað til hann var 8 ára; eft-
ir það ólst hann upp hjá Salómon stjúpa
sínum að Máná á Tjörnesi í Þingeyjar-
sýslu, þar til hann var fullorðinn. Árið
1854 gekk hapn að eiga Margrétu
Sveinsdóttir frá Garði (?) f Kelduhverfi;
ári síðar byrjaði hann búskap og bjó á
ýmsum stöðum í Aðalreykjadal í Þing-
eyjarsýslu, en lengstbjó hann að Sandi,
og þar hygg ég hann hafi síðast búið á
íslandi. Árið 1876 flutti hann til Ame-
ríku og tók sér bólfestu i Nýja íslandi ;
þar dva hann til 1879, að hann flutti
til Dako a, og bjó hann þar til 1890 að
hann hætti búskap og fór til Mr. Tóm-
asar Halldórssonar, og þar dó hann
sem fyr er frá sagt. Kona hans andað-
ist fyrir rúmum 2 árum siðan. Þau
áttu 8 börn og lifa að eins 3 þeirra: Sig-
fús Salómon [í Seattle, Wash., Þórvör
Marcelina, kona Tómasar Halldórsson-
ar að Mountain, og Jónina Helga,kona
Mr. Eggerts Thorlaciusar að Akra.
Jónas Kortson vat um 5 fet og 10
þumlunga á hæð, herðabreiður með
mikið buuguvaxiðbrjóst; hrnn var mik
-lleitur, ennið bæði breitt og hátt og
var sem það slútti framyfir augun blá-
grá að lit, djúp og gáfuleg, nefið var
beint og réttvaxið, aðrir partar andlits-
ins sáust ekki fyrir ákaflega síðu og
breiðu skeggi, ullbvítu af hærum.
Hann var mjög einkennilegur maður
og stórhöfðinglegur i sjón; fyndinn og
mjög skemtilegur viðræðu, fastmæltur
og seinmæltur og sveipaði mál sltt
nokkurskonar dularblæ, er hann talaði
og fór honum það mæta vel, þó flestum
fari þaðilla; ef það hefði verið öðruvísi,
þá finst mér sem samræmi milli útlits
og framkomu hefði verið raskað svo
stór skaði hefði hlotizt af.
Jónas var fæddur og uppalinn í fá-
tækt og hafði alla æfi við örðug kjör að
búa, utan þau fáu ár er hann dvaldi
hjá Mr. Halldórson og dóttur sinni.
Þar var honum veitt með örlátri hendi
og ljúfu geði. Þar af leiðandi hafði
hann fá tækifæri til menta, Samt
mátti liann heita prýðisvel að sér. Hann
var vel heima i þeim fræðum, sem al-
þýðu manna á íslandi voru kunn í þá
daga. Hann skrifaði fagra rithönd og
var hagur á tré og járn, en hvergi var
hann eins vel heima eins og í ritingn-
unni, því í þeirri grein munu fáir hafa
verið hans jafningjar.
Hann mun hafa verið trúmaður
framan af æfi sinni, það er að segja
eins og fólk gerist yfirleitt, en á síðari
árum þótti hann verða mjög blandinn í
trúnni, og var það ekki að.ástæðulausu
því hann1 ritaði*'margt um trúmál í
seinni tíð, en einungis fátt af því hefir
komið fyrir almennings sjónir. Upp-
ranalega mun Jónas hafa skekzt í
trúnni, er þrasið mikla áttl sér stað á
milli íslenzku prestanna í jNýja-íslandi
á fyrstu árum þess, og sem ‘Framfari’
sagði nokkuðl greinilega f frá. Jónas
hirti lítið um “alraanna leið” í'trúarefn-
um, eníruddi sér þar(sjálfur,braut Þar
af leiddi að hann varð sumum mjög svo
hvimleiður, en naut því .meiri virðingar
af öðrum.* Hann*’amaðisti|viðl'endur-
lausnar lærdómi kyrkjunnar og mun
því hafa'jætlað jsjálfum sérjfad jafna
reikningshallann, ef'nokkurjyrði, þegar
yfir um kæmi.
Andi hans var víðförull og rann-
sóknagjarn, og þar af leiðandi ekki
þjáll til að láta þrengjast “undir þver-
pall niður”, eða ofan í búrskríni nokk-
urar einstrengingslegrar kyrkju. Hann
var of stór til að þola nokkra rátttrún-
aðar-hespu um héls, eða einkenni á
enni.
Ég hefi heyrt að því hafl oft verið
spáð að hann mundi yðrast^þegar dauð
inn, grimmur og ægilegur, stæði fyrir
dyrum, og hverfa aftur til sinnar
‘barnatrúar’ og leita huggunar og frið-
ar í skauti kyrkjunnar, en enginn
hrollur eða kvíði ásótti hann við um-
skifti lifs og dauða, og það hlægir mig
víst, að Jónas hafði kjark til að deyja
án þess að beiðast ölmusu fyrir dyrum
þeirrar kyrkju, sem hann hataði og fyr-
irleit af öllu hjarta.
Jónas var kennari dótturbarna
sinna í fslenzkum fræðum nókkur ár
áðuren hann dó, ogmunuþau hafa haft
mikla ást á honum, sem kom og glöggt
í ljós við jarðarför hans. Yesalingarn-
ir litlu voru mjög þrungnir af harmi,
og eins og eðlilegt var litu þau einung-
is á skaðann sem þau höfðu liðið, en
ekki hitt hversu sanngjarnt það var, að
hann fengi hvíld eftir 72 ára byrði, fá-
tækt og andstreymi.
Ó, maður! Því ert þú hér kominn ?
Til hvers er barátta þín; og hvar eru
launin fyrir alt erviðið og stritið ?
S. B. Brynjolfsson.
*
#
#
#
#
#
#
#
#
#
9
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
Hvad
#»####»»»###»#»##»#»»#######»»###»##
####################################
##
##
. ##
##
##
##
##
##
##
##
##
##
W
#f
##
#|
##
##
##
##
##
##
##
##
##
##
. ##
##
Það getið þið fengið að vita ef þið komið inn í búðina til
C. THOMAS,
598 MAIN STREET.
0g svo er hann einnig til með að
láta ykkur taka klukku með ykk-
ur, svo þið þurfið ekki að vera
að spyrja náungann
Hvad er klukkan i
Ég hefi nú hinar fullkomnustu og
og langbeztu byrgðir af
Úrum
og
klukkum
af öllum mögulegum tegundum
og sel ég alt saman með afar-
miklum afslætti núna fyrir jólin.
Gullskraut.
Ég hefi aldrei haft eins fullkomn-
ar og ágætar byrgðir af því eins
og nú. Það er sannarlega þess
virði að koma inn og skoða þess-
ar vörur, þó menn ekki kaupi
neitt. • Og auðvitað sel ég alt
þetta gullskraut með afarmiklum
afslætti núna fyrir jólin.
Klukkan ?
ox t tiu muiuasi xier meo
Gleraugu.
Það er sannarlega þess vert að minnast hér með fáun
orðum á hin alkunnu
Ég vel þau eftir sjón
hvers eins, með þeim fullkomnustu verkfærum sem þek
eru. Ef augu ykkar eru mjög
veik, þá komið til mín. Ég seg
ykkur skýlaust hvort þið þarfh
ist læknishjálpar fyrir augun, eðf
hvort að eins góð gleraugu nægjj
Ég hefi ákaflega mikið af fyrir
taks gleraugum, og sel þau ein
og annað, langt fyrir neðan hi?
vanalega verð.
Það borgar sig líka fyrir ungu
piltana að kaupa hjá mér
Giftingar- hringina.
Ég sel þá sérstöku tegund af
hringum mikið ódýrara en nokk-
ur annar í borginni.
G. Thomas
598 Main Str

P. S. PANTANIR eða AÐGERÐIR ut-
an af landsbygðinni afgreiddar fljótt og yel.