Heimskringla - 22.07.1909, Blaðsíða 3

* HEIMSKElNGnJB
" WINNIP'Krí, 22. JÍ'I.í 1909 Bl*. í X
•••<
R08LIN HOTEL
115 Adelaide St. Winnipeg
Bezta $1 .50 á-dag hús i Vestur-
Canada. Keyrsla ÓKeypis milli
vagnstöðva o« hússins'4 nóttn og
degi- Aðhlynninig hins bezta. Við-
skifti íslendinga óskast. William
Ave 8trætiskarið fer hjá húsinm
O. ROY, eigandi.
Gimli Hótel
G. E. SÓLMUNDSSON
eigandi
Óskar viðskifta í slendinga sem
heimsækja Gimli-bæ. — Þar er
beini beztur í mat og drykkjar-
föngum, og aðbúð gesta svo góð
sem frekast er hægt að gera hana.
Hótelið er við vagnstöðina.
Gistið að Gimli-Hótel.
Ágæt meðul.
Élg hefi kynst og panttað áður
Inieöul við nef, kvorka- og and-
kaiia sjúkdómum hjá Royal Rieim-
edy Co. J»au fá bezta vitmisbuirð.
jþour, semi senda mér sjúkdómslýfi-
ingiu, og $4.00 fyriirfram, £á trueð-
uliui send hiaim til sín kosttiaðar-
•lau-st hvair sem er í Caaadi*. Kins
og mörgum er kunnug't, hefi ég
fengdist töluviart mikið við mieðala-
6Ölu stuudum, og þekkí “patónt”
írnðul Vicl. Jiessi meðul eru ‘ekta’
gjóð miaðul, og fólk ma tneysta
iþeim, ef þaið kaupir þau í tæka
Itíð,
K.Ásg.Benediktsson.
540 Siimcoie St., Winnipegi.
2 Bækur
Gefins
FÁ NÝ.JIR KAUP-
ENDUR AÐ IIEIMS-
KRINGLU SEM
BORGA $2.00 FYRIR-
FRAM, OG ÞESSUM
BÓKUM ÚR A Ð
VELJA : —
Mr. Potter frá Texas
Aðalheiður
Svipurinn Hennar
Hvammverjarnir
Konuhefnd
L a j 1 a
Robert Manton.
Alt góðar sögnr og sum-
ar ágætar, efnismiklar,
fróðlegar og spennandi.
Nú er tfminn að gerast
kaupendur Hkr. Það
eru aðeins fá eintök eft-
ir af sumum bókunum.
H e i ui s k r i u g 1 a
P.O. Box 3083, Winnipeg
Þekkir þú land.
Stœlt úr “Kenst du das Land” eftir Göethe.
þekkir þú land, þar lágt við strandir óma
lögnöldur dátt um heiðbjört sumarkvöld,
þar söngvar þýtt úr hlíðum fjalla hljóma,
hájökla skrautið býrgja skugigatjöld ?
þekkir þú það, ,með þér ég huga sný
þangað á burt og glaður héðan flý.
þekkir þú land, þar hátt við hrannar strendur
hrynjandi aldan þrumar gimis óð,
húmskuggar kveldsins hylja snöggvar, lendur,
helkaldur vindur berst um skýjaslóð ?.
þekkir þvi það með þér ég huga sný
þangað á burt og glaður héðan flý.
þekkir þú land, þar segul-leiftur loga,
liðast og sveiflast yfir himin braut,
ljósfestum skreyta hvplfsins bláan boga,
blika og titra yfir norður skaut ?
þekkir þii það, með þér ég huga sný
þangað á burt og glaður héðan flý.
H. J.
Kynferðisvísirinn.
Williams hoitir maður í Catford
á Englandi. Hann er verkíræðing-
ur, og kona hans fæst við hænsa-
rækt. Einu sinni sem oftar var
hann að vinnu í starfstofu sinni.
Hann tók þá eftir því, að litlir
stálhlutir, sem héngu í vírþræði
niður úr loftinu, hreyfðust, án
þess aö hann gæti séð, hvernig á
því stæði. Hræringin bélt áfram,
og maðurinn fór að svipast um
eftir því, hvað gæti valdið henni.
Beint undir stálmunumim hafði
einhver sett körfti fulla af eggjum.
Williams tók körfuna burt ,til þess
að gæta að, hvort nokkur segull
væri undir henni. Jaínskjótt sem
hann hafði flutt körfuna úr stað,
hœtti hræringin á stálmununum.
Hamn lét körfuna aftur á sama
stað. þá fóru hlutirnir að hreyf-
ast aftur.
Hann var þá kominn að raun
um, að eitthvert samband væri á
milli hræringarinnar og eggjanna.
Williams fór þá að gera frckari
tilravinir með stál og egg, og hann
komst að raun um það, að ófrjó
egg koma engri hreyfingu á stálið,
Ilann hélt áfram tilraununum,
og varð þess vísari, að sum egg
láta stálið hreyfast fram og aftur,
eins og klukkudingull hreyfist, en
önnur láta það snúast í hring.
Hann klakti út þeim eggjuntim,
sem ollti hreyfingunni fram og aft-
ur, og úr þeim komu hæmiungar.
Hann klakti hinum út, og úr þeim
komu hanaungar. Með þessttm
hætti komst Williams að því, sem
kann að verða lykill að mörgttm
leyndardómum, að kynferði eggja
veldttr hreyfingum á hangandi stál-
mola. Kvetiegg hreyfir stálið frá
einni hlið til annarar, karlegg snýr
því í hrittg.
í samræðu við Mr. Stead, rit-
stjóra tímaritsins “Review of Re-
views”, komst uppgötvunarmað-
ttrinn svo að orði :
— Kig hefi fengið reynslu nm
þetta með tilraunum, sem skiíta
þúsundnm. Síðasta ár klakti ég
út mörg hundrtlð eggjum, og í
hvert skifti stóð þetta heima. —
Auðvitað reyni ég aldrei að klekja
út ófrjóum oggjum. í fyrra var ég
klitufi, og mér skjátlaðist einstöku
sinnum. En konan mín getur reynt
tvö hundruð egg á klukkustund-
inni. Við klekjum öllum þeim eggj-
um út, sem við reynum við, og úr
þeim koma jafn margir hanar og
jafn margar hænur eins og við ætl-
umst til.
Uppfyndingarmaður sýttdi Mr.
Stead tvö af þessum áhöldttm sín-
um. Annað þeirra var ekkert ann-
að en smágerður stálvír, og í hon-
um hékk ofurlítið stállóð. Hitt
var eitthvað ofurlttið margbrotn-
ara.
— Hefir kynferðið alt af sömtt
áhrifin á þetta áhald, i spurði
Stead.
— það er óbrigöult. ' Áhaldinu
skjátlast aldrei, hvort sem það er
reynt við karl eða konu, fugl, fer-
fætling eða fisk. Eg hefi reynt það
á kröbbum og álum. . En reynið
þér sjálfur.
Stead reyndi þá áhaldið á höfði
hershöfðingja eins, sem viðstadd-
ur var. Stálkúlan fór að snúast í
hrinig. Hann reyndi á höfði konu
einnar. Kttlan fór smátt og smátt
að bægja á scr á hringrásinni, og
því næst fór hún að tifa fram og
aftur, eins og klukkudingull.
Sted hélt, að hreyfingin kynni
að verða svona af því að hann
ætti von á henni svona.
Williams sagði honttm að revna
á einhverri skepntt, sem hann vissi
ekki ttm kynferði á. Og hanu kom
með ýms smádýr, dúfur, kanínur,
mýs, o.s.frv. Hann gæti ekki vit-
að um kynferði á þeim annan veg
en með rannsókn eftir á.
þeir gerðtt þetta. Og kynferðis-
vísinum skjátlaði aldrei.
I/oks kom Williams með hund,
ætlaði að fara að taka hann upp
úr körfu.
Stead sagði honum, að láta
hunddnn vera kyrran í körftinni og
loka henni, og vildi reyna þann
veg.
haldið fast að skepnunni. I.okið í
körfunni kyntii að stýfia straum-
inn, sem ylli hreyfingunni. En
Stead hafði sitt mál fram.
Williams mótmælti því, sagðist
ekki geta áhyrgst, að áhaldið
sýndi kvnferðið, nema ef því væri
Hann hélt áhaldinu upp yfir
körfulokinu. Eftir fáeinar sekúnd-
ur fór stálmolinn að snúast í
hring.
— þetta er karlhundur, sagði
Stead. Takið þér hann upp og
gaetið þér að.
Og karlhundur var það.
— ísafold.
La Prosperidad.
nýlendu félagið (Co-operative) í
Sínalóa, Mexicó, hefir 10(1 þústind
ekrur af landi, hvar þeir vilja
stofna fyrirmyndarnýlendu af ensk-
utalandi fólki, algert kvenfrelsi í
málum, er viðkoma bygðinni, eng-
in vínsala eða önnur óregla leyfð
á landi þeirra, meðlimafjöldi á-
kveðinn 3000. Hver hlutur á $ÍK)
nú, sem hækkar $5 á mánuði. í'jór
ir hlutir, er alt er einn má kaupa,
$10 afborganir á mánuði, hvort
einn eða fleiri hlutir eru teknir.
Fimm ekrur og bæjarlóð, ásamt
hagnaðarvon af sölu eða yrkingu
af því landi, sem eftir verður, þá
hver meðlimur hefir fengið sitt
land, — fvlgir hverjum hlut. Svip-
að loftslag og í suður Californíu,
eða frá 100 hæst niður í 44 Fahr.,
35—40 þuml. regnfall á ári. tjr-
gangslatts jarðvegur, kostar 4—6
dollara að hreinsa ekruna. Tvær
uppskerur af ýmsu á ári. 500 míl-
um nær aðalmarkað Bandaríkj-
anna, heldur enn Californiia. I.ntid-
skattur mjög lágur. Engin flóð og
frítt frá eitnrpöddum. Algert trú-
frelsi. Plássið er,austan við mynn-
ið á Californíu flóanum, 70 mílur
norðttr frá sjóstaðnum Mazatlan,
og er 12 mílttr meðfram Kyrrahaf-
inu, algerlega í tempraða beltdnu.
Um frekari tipplýsingai; skrifið
helzt á ensktt, samt verður íslenzk-
ttm bréfum sint, til
Joseph Drader,
Aftal-umboösmaöur fyrir Canadariki.
1444 Pembroke St.,
VICTORIA, - - B. C.
Saknaðar ljóð.
Eftir
Jóaeff ínu Helgu, J. L’indnl.
Fædd 10. niarz 1898. Dáin 17. Jan. 19011
ó, hve skjótt blikna blómin
búin vors skrúða f,
þá upp kveður dauða dóminn
drottinn. Að hamla því
megnar ei mannsins kraftur,
máttur guðs aldrei þver.
Ástvini horfna aftur
á himnum sjáum vér.
Sárt var að sjá þig líða
í svala og þögla gröf,
brostdð er hjartað blíða,
btiin þín æfi-töf.
Svfða djúp hjarta sárin,
horfin ert þú á braut.
Ilrvnja beisk harmatárin, —
hörð oss slík virðdst þraut.
J>ú, sem varst allra yndi
eitt sinn er kyntust þér,
frá oss þú fórst í skyndd,
framar ei sjáumst hér.
Helzt má þá huggiin tera
harma-lífs nauðum frá,
vita þig, vina kæra,
vera guðs englum hjá.
J. H. Húnfjörð.
(Orkt undir nafni ástvina hinn-
ar látnu.
í aldinreit, á meðal mannlífs-
blóma,
þn munar.fögur sprast upp lilja
hrein,
broshýr, saklaus, sveipuð æsku-
ljóma,
sérhvert vina bæta vildir m.ein.
Fyr en varði gustur nístings-napur
næddi gegn um frjófgan blómareit.
Vinum sá var dagur reynslu dapttr
er dauöinn sundur lífs þíns fjötra
sleit,
Vina kæra, vært á lágum beði,
ég veit þú blundar, laus við hoims-
ins tál.
J>ú mér vedttir gæði mörg og gleði.
gleði.
Iljá guði á hæðum nú þín dvelur
sál.
Jjökk fyrir alt, sem auðsýnt mér
þú hefur, —
aldrei þér ég gleymi lífs um stund.
Ilinumegin mér ef góðttr gefur
guð, þér mæti eftir hinsta blund.
í hinstai sinn nú kveð þig, vina
kæra,
í kaldri gröf þú helgri blundar ró,
með línum þessum langar mig þér
færa
lítið vottorð, einskis virði þó.
Vor kunningsskapar sárt mér
hjarta svíður,
svona fljótt þig vita lífs af stig,-
J>ó huggun ljær að himna faðir
blíðttr
hefir sínum örmum vafið þig.
J. H. II.
! (Vinur hinnar iátnu.
Nú mæða svöðusárin
og sííelt blæðir und,
unz enda æfiárin
og eg hlýt hinsta blund.
Bætist þá böl og mæða, —
blómin, sem dauðinn sleit,
finn ég hjá föðttr hæða
frjófgast í dýrum reit.
Með trú og táraflóði
tilreið mig, drottinn minn,
lausnarinn líknar-góði
leið mig til þeirra inn.
Hér þegar lífið linmr
og langmædd héðan fer,
ttmsjón og elsku þinni
alla þá mína fel.
Ingibjörg J. I.tndal,
móðir hinnar látnu.
Sækjið bréfin ykkar!
Bréf að Hoimskringlu eiga : —
Miss Margrét Erlendsdóttir.
Mrs Arndís Sigurðardóttir.
Mrs. Sesselja W. Goodman.
Mrs. V. Josephson.
Sigurgieir J. Austman.
Roger Crawford.
Halldóra Tómasdóttir.
Nokkur af þessum bróftim eru
frá Islandi, og ættu eigendur
þeirra að gefa sig fram sem fyrst.
R. A.
TH0M50N
AND C0.
: Cor. Sargent & Maryland St. ;
Selja allskonar MATVÖRU ;
af beztu tegund með lægsta 1
verði. Sératakt viiruúrval nú
þessa viku. Vér óskum að
Islendingar vildu koma og j
skoða vörurnar. Hvergi betri ;
nö ódýrari. —
Munið staðinn:—
HORNI SARGENT AVE.
OG MARYLAND ST.
PHONE 3112.
—F. Delnca---------------
Vorzlar meö matvOrn, aldini, smá-kökur,
allskonar sætindi, mjólk og rjóma, sóinul.
tóbak og vindla. óskar viöskifta íslend.
Hoitt kafli eöa to 6 öllum tlmum. Fón 7756
Tvœr búöir:
587 Notre Dame og 714 Maryland St,
DR.H.R.ROSS
C.P.R. meðala- og skurðlækuir.
Sjúkdómum kvenna og barna
veitt sérstök umönnun.
WYNYARD, ---- SASK.
S. R. HUNTER&CO
Skraddarar,
189 Lombard Street
Búa til ný-móðins karl-
mannafatnaði eftir m&li.—
Efniog vinnubrögð afbeztu
tegund, og alt ábyrgst að
vera jafngildi þess bezta
sem fáanlegt er í borginni.
Verðið er við allra hæfi. —
S. R. Hunter & Co.
189 Lombard St.
Telephone 1395.
^DominionBank
NOTKE DAMEAve. RRANCH Cor. Neoa Sl
VÉR GEFUM SÉRSTAK
AN GAITM AÐ SPARI-
SJÓÐS-DEILDINNI. —
VEXTIR:bOKOAI>IR AF INNLÖOIJM.
HÖFUÐSTOLL --- $3,983,392.38
SPARISJÓÐL’K - - $5,300,000.00
A. E. PIERCY, MANAOER.
Stefán Johnson
Horni Sargent A ve. og Downing St-
HEFIR ÁVALT TIL SÖLU
Nýjar Áfir
Beztul bamum. ^Rætat til boitunar. 15c gaflon
HKINMKKINGLIT og TVÆR
skemtilegar sögur fá nýir kaup-
endur fyrir að eins #SÍ .OO.
L IvARA’ , 83
1 “J>að kemur ekki þér við”, svaraði hún.
J>að var gagnslaust fyrir mig, að spyrja þessa
kerlingu um fleira. En rétt í þessu kom dr. Rae-
bell inn, ásamt með öllum karlmönnunum. J>að
iVar auðséð, að þessar samkomur voru venjulegar,
Ög hafa máske verið ein af lækningaaðferðunum, því
mennirnir dreifðust strax innan um kvennahópinn og
þá byrjuðu fjörugar umræður. J>egar ég sá eigand-
ann nálgast frú Ferrier, gekk ég í leið fyrir hann til
að tala við ,hann.
“ó”, sagði hann, þegar hann sá mig, “hvernig
gengur nú lífið ? Ilvernig lízt þér á bústað minn,
tigna drotning ? ’ ’
Ég svaraði honum mildilega, að ég væri tneira
en ánœgð, og svo bætti ég við : “J>ér er víst kunn-
,ugt um það, læknir, að flest af fólkinu hérna er
brjálað — alveg vitlaust ?"
“Já, því ver”, svaraði hann.
“Sjáðu þessa konu þarna með rauða hárið —
nei; ég meina ekki frú Maybrick, ég á við hin,a við
gluggann — hún segist véra Vietoría drotning — er
það ekki dæmalaust?”
“Jú, það er — jú, það er satt. Jwið eina, sem
maður getur gert, er að tala eins og þessir vesaling-
ar vilja. Vertu henni hlynt og gerðu henni ekkert á
móti”.
“Já, en það er svo voðalega ósanngjarnt. J>að
er ómögulegt, að hún geti verið Victoría drotning,
því María Stuart drotndng dó löngu áður en Victoría
drotning fæddist, og af þvf ég er María Stuart, . þá
getur Victoría drotning ekki verið fædd ennþá".
“J>etta er, alveg satt, ég er þér samþykkur.
Henni hlýtur að skjátla”, sagði hann í blíðum og
iundirgefnislegum róm.
“Og þetta er ekki það eina. Hún segir líka,
&ð hér sé einhver dr. Graham, en það er líka r-ang-
84 SÖGUSAFN IIEIMSKRINGLU
hermi, þó langar mig til að vita, hvort þessi dr.
Graham er hér, því ég er hrædd um, að hann sé
njósnari Elizabetar drotningar. Hvar er þessi
maður ?”
Ug talaði af miklum ákafa, svo dr. Raebell hélt
áfram að revna að gera mig rólega : — “Ó, hann er
farinn, ég sendi hann burt fvrir nokkru”.
“Hvers vegna léztu hann fara”.
“0, ekki af neinni ákveðinni ástæðu — ég vildi
að eins breyta til. Sá, sem kemur í staðinn, er
væntanlegur þnnan fárra daga, og cg hefi margar á-
stæður til aö œtla, að hann sé óvinur Elizabetar
drotningar".
Ég lézit vera ánæigð með þessar upplýsingar og
leyfði lækuinum að halda áfram. J>ar eð Ophelia
vildi enn ekki tala við mi-g, gekk ég til eips af karl-
mönmmuní, en undir eins og ég nálgaðist hann, benti
hann mér að koma ekki nœr.
“Komdu ekki nálægt mér, frú”, sagði hann, “og
umfram alt, andaðu ekki á mig, því þá bráðna ég.
J>ú sérð, að ég er búdnn til úr smjöri”.
‘Hamingjan góða”, sagði ég, og stóð í fjarlægð.
“J>etta finst mér leiðinlegt að heyra. Má ég vera
svo djörf að spyr ja hver þú ert ?”
Hann brosti með fyrirlitningu.
“0, ég læzt ekki vera annar en blátt áfram James
Fraser frá Uumbarton. Eg cr ekki einn af þessum
ímyndunarveiku svikurum, því ég er enginn vitfirr-
ingur, skaltu vita”.
“Nei, ég sé það”, svaraði ég, og reyndi að líta
svo út, sem ég tryði honum.
“Eg er hér að eins til þess, að vera óhultur um,
sjálfan mdg, máttu vita”, sagði hann. “því eins og
þti skilur, ef ég væri á nlmannafæri, þá myndu menn
anda á mig, þrýsta hendur mínar og annað því um
líkt, og það myndi eyðileggja mig, en nú hefir lækn-
LARA’ 85
irinn loíað mér, að verði ég hér nógu lengi, þá harðni
ég og breytist í ost, og það er mikil framför”.
“Já, það er sannarlega vist”, sagði'ég, og reyndi
að tala í sama róm og dr. Raebell hafði notað við
rnig. “J>á er þér ekki eins hætt við að bráðna”.
“Nei, það er dagsatt, og það verður í mörgu til-
liti miklu þœgilegra. Eina hættan, sem þá vofir yf-
ir mér, er mýsnar. J>ú veizt, að þeim þykir ostur-
inn góður til átu”.
“Á, þykir þeim hann góður ? ”
Já, ,og ég skal ekki neita því, að það gerir mig
dálítið órólegan með köflum. J>að væri óttalegt,
að verða músum að bráð, — ég er mjög hræddur við
það. Graham læknir lofaði mér eiinskonar hringa-
brynju, sem ég ætti að klæðast í, svo þær næðu ekki
i mig, en mi er hann farinn, svo ég vreit ekki, hvað ég
á að gera.”
“Var hann góður maður?”
“Já, það máttu redða þdg; á — tnjög góður. Svo
kurteis, áreiðanlegur og umhyggjusamur með sjuk-
linga sína. J>eim þótti líka öllum vænt um hann.
Hann talaði svo vingjarnlega við þá, var alt af á
sömu skoðun og þeir, en það er einmdtt það, sem
vitfirringarnir vilja. Eg geri það einnig af sömu á-
stœðum og hann. Og svo var hann svo eítirlita-
samur og hlynti að vellíöan þeirra. Ég held að frú
Robáns hefði ekki dáið, ef hann hefði verið hér, bless-
aður Graham”.
“Eg fór nú að veita orðum hans eftirtekt, þegar
ég heyrði hann nefna þetta nafn.
“Heldurðu ekki ? — en hvers vegna?” spuröi ég.
“Af því hann vedtti henni sérstakt athygli, og
þess utan virtist hiin ekki vera veik. Seinast, þegar
ég sá hana, var hún eins hraustleg eins og hun hcfir
alt af verið, síðan ég kom hingað. Ég kom skömmu
íáður en hún, skal ég segja þér, og er nú búinn áð
8-6 SÖGUSAFN IIEIMSKRINGLU
vera hér meira en þrjú ár. Smjör þarf laiigan tíma
til að harðna, eins og þú sérð”.
Ég hlustaði á hann hrifinn af undrun. J>essi
Fraser, eða hvað hann nú hét, hafði sjáanlega veitt
henni meiri eftirtekt en kvensjúklingarnir, að undan •
tekdnni Opbeliu litlu. Svo spurði ég hann : “Nær
sástu bana, síðast ? ”
“Að eins viku áður en hún dó. Hun var inni í
þessu herbergi það kvöld, hún var eins og hún átti
að sér að vera, kát og hraustleg eins og vant var.
Daginn eftir var ,hútv hér ekki, og okkur var sagt, að
hún væri veik og gætd ekki klæðst. Áður en vikan
var liðán, dó hún. Finst þér þetta ekki vera merki-
legt ?”
“Jii, ,mjög merkilegt. Hvernig var hún annars
að útliti þessi frú Rohdns?”
“ó, hún var sú fegursta kona, sem maður getur
hugsað sér. En að öðru leyti þekti ég hana ekki
mikið, og það hcld ég fáir hafi gert, því hún skifti
sér eins lítið af vitfirringunnm og hún gat, og enda
þótt hún vissi, að ég var ekki brjálaður, þá gaf hún
sig heldur ekki mikið að mér, til þess að vekja ekki
öfund hjá hinum. Hún sagði mér þetta oft sjálf”.
“En hvers vegna forðaðist hún þá hina?”
“Hvers vegna? Nú — af því vesldngs konan
hélt, að ef hún skifti sér mikið af þeim, þá myndi
hún missa vdtið. Auðvitað áleit hún sjálfa sig með
fullu viti — það gera þeir allir. Og — það get ég
fullvissað þig um, góða vina mín, að hefði hún ekki
haft þá hugmynd um sig, að hún væri hin hcilaga
jómfrú, þá hefði hver maður þorað að sverja það,
að hún væri jafnt viti borin og ég er".
Mér hepnaðist ckki, að fá meira að vita, sem
gagn var að, og bað svo von bráðar um, að fylgja
tnér til herbergis míns. Til allrar lukku hefi ég
ferðatösku mína hérna með tveim lásum fyrir, sem