Heimskringla - 14.10.1909, Blaðsíða 4

Heimskringla - 14.10.1909, Blaðsíða 4
HEtMSKftlNOCA1 BlS. 4 WINNIPEG, 14. OKT, 1000, - ■■ L' EYNDARMÁL CORDULU FRÆNKU eftir E. MARLITT. Ný útkomin úr prent smiðju H e i m s- kringln; 312 blað- síður að stærð; inn- hept í sterkri kápu. Seud hvert sem er fýrir aðeins 50c. HVERT EINTAK. Nýjir kaupendur að heims-, kringlu sem borga fyrir einn árgang fyrirfram, fá sk&ldsögu þessa og aðra til, alveg ókeypis G. Eggertsson’s KJÖTMARKAÐUR. Talstmi 3827 693 Wellingtoa Ave. Góður markaður Kjöt frá 4c. pundið og upp. Egg og smjör ódýrara en hjá öðrum. Alskonar fiskur og fuglakjöt. Komið til Eggertsson’s og sjftið og reynið og sannfærist um, að þar er hægt að f& gott kjöt. — ▼ t J 4 4 4 4 4 Ómeinguð Hörlérept beitit frá verksmiðjunni á Ir- landi. Af því vér kaupum beint þaðan, getum vér selt irsk hörlérept ódýrar en aðr- ir í borginni. 15 prósent af- sláttur næstu 2 vikur. C. S. S. Malone 552 PORTAOE AVe. Phone Main 1478 . 16-12-9 Breyting á lestagangi. Síi brevtinjj er gerð á lestaganig'i C. N. R. brautaránnar milli Winni- peg og Oak Point, að lestirnar fara héðan kl. 8.20 á mánudaga, miðvikudaga og föstudagia, og koma til Oak Point kl. 12.25. I/est- irnar fara þaðan samdægurs kl. 14, og koma til Winnipeg kl. 18 að k v.eJdj. KAUPIÐ af þeim og verzlið við f>á sem auglýsa starfsemi sfna f Heimskringlu og [>á fáið þér betri vörur með betra verði og betur útilátnar............ HIN UPPHAFLEGA LÖG- BUNDNA STEFNA KIRKJUFÉLAÖSINS. (NiðurltBg frá 3. bls.) ríkirer búian að gera tráarskoð- anir og skilning Islendinga, sem þeár fluttu með sér út úr móður- kirkjunni og kirkjufélagdð var stofnað tál að efla og viðhalda — hornreka, réttlausar og rækar úr kirkjuíélagánu. Með því að trúa Missouri Syn- odunni fyrir undirbúndngi og guð- fræðismenitun prestsefina sinna, sneri Norska Synodan bakinu við móðurkirkjunni í Noregi og hall- afti sér að Missouri Synodunni (sjá ‘‘Nauðsynleg Hugvekja" : séra Jón Bjarnason 1879), og hefir ai þvi halt alla ógæfu sína. Með þvr að fara svipað að ráði sínu, og trúa General Council íyr- ir guðfræðdslegri mentun presta- efna sinna, er nú kirkjufélagdð að snúa bakinu vdð móðurkirkjunni á íslandi. Og þrátt fvrir alt heldur kirkju- félagdð því fram í fullri alvöru, að það samt sem áður haldi fast við hina upphaflegu, lögbundnu stefnu sína. Hvor hliðin heldur sér betur við hina upphaflegu, lögibundnu stefnu kirkjufélagsins ? Stoínuskrá kirkjufélagsins er á- kveðin frá fyrstu með grundvallar- lögum þess. Einkum hljóftar 2. gr. um það, setn er sem fylgir : “Tál- gangur, kjrkjufélagsins er að styðja að eining og samvinnu kristinna safnaða af hinni íslenzku þjóð i heimsálfu þessard, og yfir höfuð efla kristilegt trúarlíf hvervetna þar sem það nær til”. Um hvaða kristindóm er hér að ræða ? Um hvaða kristilegt trúar- líf ?■ Er það ekki sá kristindómur, sem hin íslenzka þjóð í beimsálfu þessari flutti út með sér úr móð- urkirkjunnd á'íslandi ? Er það ekki það kristilega trúarlíf? Plða var þaö knistindómur General Council og Missour.i og Norsku sýnóftanna og trúarlíf þeirra, sem kirkjuíélag- iö hér með frammi fyrir allri ís- lenzkri þjóð hátíölega lofast til að styðja og efla ? það vill svo vel til, að Satnein- ingin, 24. ár, nr. 5, bls. 144, teknr aí öll tvímæli nm það. I>ar stend- ur : “Að sjálfsögðu var það af góðum og gildum ástæðum, að svo var komist að orði í grund- vallarlaga greininni forðttm, að kirkjufélag vort játaðist undir lær- dóma heilagrar ritningar, eins og lúterska kdrkjan á íslandi í játn- ingarritum sínum. Vér vildum gera fólki voru, sérstaklega því, sem kom hingað vestur frá ís- landi og koma. mundi framvegis, skiljatilegt, að i söfnuðum vorum hér, þeim er kiirkjufélaginu til- heyra, væri ekki farið með neinar aðrar trúarkenningar en þær, er endur fyrir löngu befðu verið lög- leiddar á íslandi og fólki vaeri svo vel kunnar aí barnalærdómsbók- um, sem notaðar væri þar við fermmgar undirbúmng". Verðttr nú hlaupið að því, eftir samþyktina á síftasta kirkjuiþingd, að gera fólki voru, og sérstaklega því, sem kom og koma mun fram- vegis frá íslandi, það skiljanlegt, að í söfnuftum þeitn, sem kirkju- félagánu tálbeyra, verfti ekki farið með aðrar trúarskoðanir en þær, er endur fvrir lötvgu hafa verið lögledddar 4 íslandi ? E.g verð að játa það fyrir mig, að mér finnast. allar ledðir ókleyfar til þess. Ekki einu sdttiná 7 preeta yfirlýsingin, sem nú er gripið til, þegar öll sannanagögm eru þro.tin, og mttm vdrðast algsrlega hafa gefist upp við það, að ledfta sann- færandi rök að sínum málstað. — Eða mundi þess hafa verið nokk- ur kostur, að stoína kirkjuféLagið, ef upphaflega heffti verið hleypt af stokkunum með greinilega skrá yf- ir stefnu þá, sem nú nokkur hin síðustu árin hefir algerlega ráðið lögum og lofum í kirkjufélagdnuv og að miklu leyti var lög.gilt sem hin réttmæta steína þess á síftasta kirkjuþingi ? * Hún virðist í stuttu máli vera þessi : 1. Málgagn kirkjufélagsins, Sam- einingin, segdr skýlaust til um það, hvað sé hin réttmæta stefna félagsins. Hver sú stefna, sem kemur í bága þar við, er réttlaus og ræk úr kirkjuíélaginu. 2. Kirkjufélagið leggur þann kat- ólska skilmng í trúarjátningar, aft þær séu bindandi, og leggur e.nn- fremur stórmikla áherzlu á, að sá skilningur sé glög.t og áþreáfanlegt andlegt eyrnamark allra þedrra, sem eru ai sauðahúsi þess. 3. Kirkjuþingið neitar því, að kenmmenn þess megi flytja aðrar kenningar innan kirkjuíélagsitKs en þær, sem málgagn þess, Samein- ingin, segir til utn í það og það skiftið að þeir séu skuldbuttidnir til að kenna, enda þótt þeir gieti sagt að þeir séu að kenna efitir beztti samvizku .og sannfæringu. 4. Kirkjufélagið neitar, að trúar- meðvitund «mannsins hafi úrskurð- arvald yfir ritmnigunni og megi vdja þar og hafna, og lýsdr þvf yfir, að það sé játning þess, að öll ritmn-gin sé guðs orð, áredðan- legt. og, intiblásið, og að hVað eina beri þar að dæma eftir mæli- kvarða. biblíunnar sjálfrar. 5. það er skoðun kirkjufélagsins viðvíkj indi kirkjuntii á Islandd, að mikið af þvi, sem bdskupinn og ledðandi menn kirkjttnnar þar hafi fram að bera, sé “ómerkilegur heiðindóms bláþráður”. Að Einar Hjörleifsson sé sá sanni erkibiskup þeirrar kirkju, og að hann ei.ns og Lúciíer sé á leiðimni rneft helztu kirkjulegtt stjömurnar þar f halan- um NORÐUR OG NIÐUR. 6. það er skoðun kirkjiifédagsins, að markmið mentunardnnar, sem veitist í lærðaskólanum í Reykja- vík, sé “að gera þá að andlegnm pokum, sem þar stunda nám, og að hugsjónin, setn ráði þar menta- málunum, sé sú, að allir geti ‘orðið eins og egg’, eggin auðvit- að mismunandi stór efitir mismun- andi uppruna og nokkuð ólíkutn hæfileikum, en að öðru leyti hér um bil eins”. 7. það er skoðun kirkjuféilagsins, að nýja guðfræðin, með alt sitt frjálslvndi í trúarefnum, sé ekkert annað en skrímsl, eða kynjavera, sem að “framan sé ljón, að aftan- verðu dreki, og geit — vanalega geit í miðjunm”. Og að þetta sé hieppilegnr nppdráttur af frjáls- lyndi því í trúarefnum eða því kirkjulega frelsi, sem ná er úr einni sérstakri átt svo kappsam- lega verið að prédika inn í íslend- inga". 8. Kirkjuþingið áskilur sér “rétt til að hafa þessar skoftaniir”' óá- reitt. þaft þarf eftginn aö fylgja trúarskoöunum [>ess, sem.ekki vill, og enginn þarf að standa í kirkju- fédaginu, rté söfnuðum þess, fremut en honum sýndst. Menn með aðrar skoðanir, auk heldur, mega vera í kdrkjufélaginu, ef þeir þegja yfir þeim. Kn ráöist nokkur á skoðan- ir kirkjufélagsdns, verður það tek- ið óstint upp, og dirfist nokkurt málgagn, er gefið er át á íslenzku, að gera það, á það hið sama á lisettu, að.málgagn kirkjufélagsins skipi því á bekk með Glámi, þór- ólfi Bægifót eða öðrum forynjtim og illum afturgöngum. Að framanritað, — þó ekki sé nema ófullkomið brot — sé n ú stefnuskrá kirkjufélagsins, má vel rökstyðja með stefnuskrá þess Sattiieinfngunni og kirkjuþings sam- þyktum og fyrirlestrum nú í seinni tíð. Að það er þess lögbundin S'tefna, má vel heimfæra, um margt af því að mínsta kosti, með gjörðabók síöasta kirkjuþdngs og öörum gögnum góðutn og gildum. Að þetta sé liin upphaflega, lög- bundna stefna þeSs finst nú ekki þeim mönnum, sem gengu af síð- asta kirkjuþingi, né þeim söfnuð- um, sem síðan hafa sagt sLg úr kirkjufélaginu. Og óhœtt mun að fullyrða það, að enginn söfnuður, sem enn stendur í félaginu, hefir gengið inn eða mundi hafa gengið inn í það upp á þessa stefnuskrá. Spursmálið sýnist vera o'rðið nú hve langt söfnuðir og safnaðafólk innan kirkjufélagsins treystir sér til að fylgja prestum stnum og letfttogutn út frá hinum upphaflega grundvelli. Geta leiðtogar þess boðið mönnum alt, — líka það, að verfta kaitólskiir í skilningi sínum á trúarjátnángunum ?‘ Nied, svo er þó fyrir að þakka, að mörgum er nú svo ofiboðið, að þeir geta ekki lengur fylgst með, endfi eru þeir greinilega reknir úr lestinnd, sem ekki geta fengið sig til að gley.pa við öllum þeim ó- heyrðu k.enningttm og játningum, sem kirkjufélagið nú upp á síð- kastið heldur að söfnuðum og safnaðarfólki sínu. MLntvihlu tinn á síðasta þitigi lagði e.innig fram stefnuskrá. Hún hefir yrir löngtt komið fyrir al men.rtiingssjónir og er flestum kunn. þá stefnuskrá eru menn beðnfr að íhuga og bera saman við hina ttpphafliegu stefnuskrá kirkjttfélags- ins, og dæma síðan ttm, hvor stefnan, — sú, sem varð ofan á á síftasta ktrkitþingi efta hin, sem varð í minnihluta og ger réfctlans og ræk, er meir í samræmi við stefnu þá, sem réði í kirkjufélag- inu, þegar það var myndað. Qeo. Peterson. The Abernethy Tea Roomj Eru nú undir nýrri r&ðsmenskn. Vér getum selt fðlki góðar méltfðir og hressingar eftir þann 9. þ. m.— 21 máltíðarseðlar $3.50 472 PORTAGE AVE. BANK C r-p-|—FTT! IF T0R0NT0 í INNLEGG $30,853,000 VJER OSKUH VIDSKIFTA YDAR WINNTPEG DEILD: JuIIN R Lamb, 450 MAIN ST. RADSMAÐIJK, DR.H.R.R0SS C.P.R. meðala- ogskurðlækuir. Sjúkdómnm kvenna og barna veitt sérstök utnönnun. WYNYARD, --- SASK. JOHN DUFF PLUMHER, GAS AND STEAM FITTER Alt verk vol vandaö, og verðiö rétt 664 Notre Dame Ave. Phone J4815 Winuipeg Með þvl að biöja æfinletfa um “T.L. CIGAR,” þá ertu viss aö fó ágætan vindil. T.L. (L’MON MIDE) Wínfern (’igar Fnrfory Thomas Lee, eigandi Winnnipeg MwdoiI . Lapr ^Extra Porler Styrkið taugarnar með þvf að drekka eitt staup af öðrum hvorum þess- um ágæta heimilis bjðr, á undan hverri uiáltfð. — Reynið !! Manufacturer íl Impcrter W’inuipeK, Cauada. Departrnent of Agriculture and Immigration. MANITOBA þetta fylki hefir 41,169,089 ekrur londs, 6,019,200 fekrur eru vötn, sem veita lamdinu raka til akuryrkjuþarfa. þ «s vegna höfum vér jafnan nœgan raka til uppskeru tryggingta r. Ennþá eiru 25 málíónir ekrur ófceknar. setn fá má með beim- ilisrétti efta katipum. Ibúataja árið 1901 var 255,211, tmi er nún orðin 400,000 manns, hefir nálega tvöfaldast á 7 árnm. Ibúatafa Witutipeg borgar árið 1901 var 42,240, etn nú um 115 þfisundir, hefir tneir en tvöfaldast á 7 árum. Flutningstæki eru nú sem næst fullkomin, 3516 mílur járn- brauta eru í fvlkimit, setn allar liggja út frá Winnipeg. þrjár þverlandsbrauta lestdr fara daglega frá Wmnipeg, og innan fárra mánaða verða þær 5 fcaisins, þegiar Grand Trunk Pacific og Canadiau Nortbern bætast við. Framíör fylkisins er sjáanleg hvar sem litið er. þér ættuð að taka þar bólfestu. Ekkert annað land getur sýint sama vöxt á sama tímabili. TIIi I I.KOAll X\\1 : Farið ekki framhjá Winnipeg, án þess að gnenslast um stjórn ar og járnbrautarlönd til sölu, og útvega yður íuHkomnar upp- lýsingar utn lie-imilisréttarlcnd og fjárgróða möguleika. StjðrnarformRður og Akuryrkjumála Ráðgjafi. Skrifiö eftir upplýsingum til .loNtplt Bdt-ke. . Jnm. Hiirfncy 178 LOGAN AVE., WINNIPEG. 77 YORK ST., TORONTO. 14 SÖGUSAFN, iieimskringlu snið treyjunaar og efni gáfu ástæðu til að ætla að hann heifði áður áfct betri daga. Sömufedftis bar hinn gáfulegd og hreinskiltrislegi svipur hans vofct um að hann hefði notið góðs uppeldis og hentngrar kenslu. Drættirnir í barnsandliti þessu voru dimmir, en reglu.bundnir og framúrskarandi falfegir. Hraifnsvart hár féll í lokkum á herðar niður, utanum litla sól- breft'da hálsi.nn. í módökku, fallegu augunum glítr- afti fjöriö, sakleysið og vitsmunirnir. Pdlturiftn stóð kyr við dysittia. Hann skalf af kuldia, því þessi gömlu, þunnu föt veittu honum ekki nægdlegit skjól, og svo voru þau uærri gegnvot af regninu. “ó, það er svo dimt í skóginum’’, sagði hann viö sjálfan sdg, “og mér er svo kalt og ég verð vot- ur. En það tjáir ekki að tala um það”, baetfci liann við í örttggari róm, “móðir mín er veik og deyr af kulda, ef ég útvega ekki eldivið, og því verð ég að herða mig”. Pil'turdnn klifraöi upp á dysina og fór að ttna saman þurrar greittiar og kvdsti. það dimdd æ meir og þokan óx. Honum kom mi til hugar, hvert ó- dáðaverk hér hafði verið unnið, varð dálítdð skelk- aður, kastaðd írá sér ddiviðntttn og þaut ofan á þjóðveginft' aftur. “Nei", sagðd hann lágt, “ég má ekki fcaka neitt frá þessum voSasfcaft. Myrti maðttrinn getur komið og heimtað eign sína aftur. Eg verð aði fara inn í skóginn tdl að íinna þar eJdivið. — lín, það er svo dimt — svo dimt. Ifcg verð að minsta kosti að fara héðan, því þessd staður vekur hjá mér hræðslu”. Vesaldngs pdlturinn hljóp eins hratt og hann gat eftir veginum, rétt eins og svipttr hins myrfca mannt- væri á hælum honum. Loks stóð hann kyr, lagði bendina á hjarta sitt, sem barðist ótt, og sagfti: forlagaleikurinn 15 “Jæja, nú fer ég inn í skóginn og tíni eldivið. það er keitnska, aft vera liræddur. Guð og frelsar- inn varðveita börnin, þegítr þau eru góð og saklaus — segir mamma, og hún veit, hvað hún segir”. þegar pilturinn bafði huggað sdg við þessa hugs- un,|fór hann að syngja vers úr sálmabókinni ; röddin var nokkuð vedk, en forkunnar íögur. Hann gekk fáedna faðtna inn i skóginn og var svo heppinn, að finna þar nóg af gnei.nura og kvistum. Á stuttum tima tíndi hann saman eins mikið og hann treysti sér tdl að bera, bafct síðan snæri utan tttn vötvdulinn og lyffci honum á bak sér. “Skoðum við til”, sagðd hann ánægður, “nú fer ég Jtedm og nú skal mamma £á hita, og ég skal sjóða handa henni súptt, — þaö verður ágætt”. Ilann. hljóp fáedn spor og var þá aftur kominn út á þjóðveginn og stefndi svo í áttina hedm, Nú var orðíð nærri fulldimt o.g enn rigndi. Byrftin var of þung fiyrir piltinn, svo honum lá við að hníga niður undir henni, og nokkrttm sinmim daitt honttm í hug, að fleygja henni niður og hlaupa heim. En þá datt honum í hug, að móftir hanvs var köld og svöag, herti sdg því og labbaði áfram með byröi sína. Loks- ins var hann kominn út úr skóginutn, Jvangað sem engjítr og akrar lágu með fram veginum. Uppgef- itin settist litli göngumaðurinn á stedn, og horfði tneð tár í augum á skíðavötulttlinn, sem hann haffti lagt vdð fætur sér. þaðan, sem hann sat, sá hann yfir Venern, og á litlu ne.si, sem teygði sig ttt f vatndð, sá hann mc>ta tyrir gráu stednhúsi. “Hvers vegna”, sagði pdlturinn við sjálfan sig, “verð ég aft ráfa bér um’ skóginn, svangur og hold- votur, meft þessa þungu byrði, á sama tíma og þeir, sem eiga heitna í steinhúsinu þarna, sdtja við ofninn og hlýja sér, og borða kveldmatinn og stedkt eipli, 16 SÖGUSAFN IIEIMSKRINGLU sem ég hefi ekki smakkað um langan títmt, og sem ég smakka máske aldrei oftar?” Pdlturinn fór að gráta, Itaiin átti enn eífcir að gartiga nokkuð langan veg, áður en hann næðd heim. þegar hann var búinn að hvíla sig litla stund, stóð hann upp í því skynd, að halda af stað aítur. þá heyrðd hann að vagn. kom akandi, og beið. “ö”, saigfti hann, “ég vildi að þetta væri v.in- gjarnleigur bóndi, sem leyfði mér að fylgjast með litinn spottá”. En vaigndnn, sem kom akandi út úr skógdnum, var skrautlegur ferðavagn með 3 hestum fvrir og ökumann klæddan einketirtiisbúningi. Ilann nálgaðdst piltinn smáitt og smáitt. “Ednungds að ég þyrfti nú að stökkva ttpp í vagninn að aftan", sagfti litli pilttirdnn. “það gietur naumast verið mikil synd, — ég vedt það ekki, þvt mamma hefir aldnai minst á það. — En hitn hefir saigt mér, að þegar mér detti i httg að gera ieittltv.að sem ég. vedt ekkd hvort er rétt eða rangt, þá skuli ég ekki gera það fyr en ég er btitnn að ráðdæra mig ’-ið hana. — það er því bezt, að ég hættd viö að st’t'kkva upp í vagninn, — já, ég vérð að hlýftít henni góftu mömmu minni, og gera ekkert neitta það, st'trt ég veit að er rétt. — En henni er kalt, him er veik og svöng, og ég er ekki fær um a.ð koma þessari þungu byrfti hedm. Guö minn góðttr, hvað á ég að gera ?" Vagninn var nxi kominn á mó.ts við piltinn, sem stóð bak vdð tré við skurðittn. Ég held ég verði að stökkva upp t vagntnn'’, hugsafti hann.. “það getur naumast verið stór synd”. Hann gerfti það því. Um leið og vagninn ók fram hjá trénu, lánað- ist honum að komast upp í aufta þjónssætið aftan á vagninum, og se'ttist þar með vöndulinn á hnjám sér. Hann var sárhrœddur um, að einhver kynnn að FORLAGALEIKURINN 17 verfta hans var, svo Jtann yrði rekinn ofan úr vagn- inum aftur, en það ledð dálítdl stund, án þess nokkur vdrtist verfta var vdð hann.. Ilann áleit sig úr allri hættu, en þá kom ein af greánunum við vagnintti. “Stöðvaftu vagndnn, ökumaður”, kallafti hratialeg rödd úr vagninum, sem nam. staftar unddr eins. Ldtli drengurinn skalf af ótta, hann van'taði snarræði til að stökkva oían og hlaupa bunt. “það sátur ein.hver aftan á vagninum”, sagði hranalega röddán. Littu eítdr hver það er, Jóhann”. þjónn, sem sat vdð hlið ökumannsdns, stökk ofan og gekk til pdltsins, sem orftinn v.ar máttlaus af ltræðslu. þjónnánn gneáp í liandlegg hans og kipti honum ofan úr sætá.nu, en um leáð og vöndullinn, datt, slituaði sn'ænið, svo kvdstárnár dreáfðust um vegánn. Grá.tandá laut drengurinn, rtiiður tál að tína saman cldiviðánn, en þjónnánn varrtiaði, honttm þess, tók í handlegg haiis aftur og dró hann að vagndyrunum. “Hr. ibarún”, sagðá hann, “það er lítáll hetlara- strákur, sem sat alfcan á vagninum. Hér er hantt". Vagnánum. var lokáft upp, og hræddi dreng.urinn leát snög'gvast inn í hann. Af því að dimt var, gat ltann ekki séð a.ndlLt þedrra, sem þar sátu, en hann tók þó eftir, að þar sat karlmaður og kvenmaður meö litið barn í kjöltu sinná, og á aftara sætinu sat drengur, á að gdzka (i ára, og við Jtliö lians hávaixdnn karlmaftttr í dökkri káptt. Hitvn fyrnefndá maður stakk höfftintt út ttm glttgg' ann, tók harftneskjulega í handlegg drengsins, hristi hítnn og sagöi : “Eg skaJ ítenna ]>ér, litli þjófstingánn þinn, að skríða í óleyíi ttpp í éagn ókunnttgs fólks. Hvar helirðtt Jært slfk þorparabrögð ?” “AC, góði herra”, sagfti drengurántt grátandi, “ég er ekki þjófsun.gi, ég er fátækur dren,gur, og var á leiðinni hedm með eldávið handa móður mittind, setn

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.