Heimskringla - 17.03.1910, Blaðsíða 3

BBI
1
WINNIPEC, ir. MARX 1910.
nig. :t
>11
rR08LIN HOTEL
115 Adelaide St. Winnipeg
Bezta $1.50 á-dag hós í Vestur-
Canada. Keyrsla ÓKeypis milli
vagnstöóva os hússir.s k nóttu og
degi- Aöhlynninig hins bezfa. Við
skifti Islei.dit'e'a ósiriisf. ÓLAPCR
O. ÓLAFSSON, Islendlngur, af-
greitiir yður. HelmsœkjiO hann. —
• O. ROY, eigandi.
A 8. RARBAL
Selur llkkistur og anuast um útfarir.
Allur útbúuaSur sA bezti. Enfremur
selur hanu aliskouar minnisvarða og
legstaina.
121 Nena St. Phone 306
HKnifSfliKIMil.l oe TVÆR
skemtileyar sögur fé nýir kaup-
endur fvrir að eins <*'-£ OO
Giftingaleyfisbréf
selur: Kr. Ásg. Benediktsson
528 Simcoe St. Winnipeg.
---thi:---
“Arena”
Þessi vinsæli skautaskáli
hér í vesturbænum er nú
opinn. Isinn er ágœtur.
18da Mounted Rifles
Band Spilab & Akena.
KAHLM. 25c.—KONUR l5c.
Chas. L. Trebileock, Manager.
JIMMY’S HOTEL
BEZTU VÍN OG VINDLAR.
VÍNVEITARI T.H.FRASER,
lSLEN DINGUR. : : : : :
James Thorpe, Eigandi
A. S.TORBERT’S
RAKARASTOFA
Er 1 Jimmy’s Hótel. Besta verk, ágmt
verkfæri; Rakstur 15c en HArskuröur
25c. — Öskar viöskifta íslendiuffa. —
MARKET HOTEL
146 PRINCESS ST
P. O’CONNKLL, eigandl, WINNIPEG
Beztu teguudir aí víi föugum og oiud
utn aöhiyn' ing góö húsi end bæt'
Woodbine Hotel
466 MAIN ST.
Stmista Billiard Hall í Norðvesturlandii t
Tlu Ponl-bfrð.—Alskonar vfn or vindla*1
Giatin og fæöi: $1.00 ó dag og þar yfir
li H Pi
Eigendur
A beztu heimilum
hvar sem er f Ameríku, þar
munið þér finna HEIM8-
KRINGrLU lesna. Hún
er eins fróðleg ög skemti-
legeinsog nokkuð annað
fslenzkt fréttablað í Ganada
______
Hungrið 1 heiminum.
Prédikan, flutt í Tjaldbúöarkirkju 4. sunnud.
1 föstu, 6. marz 1910. ja
eftir F. J. Bergmann.
B.F.N :—Himneski íaSir! Vér
þökkum þér af hjarta, að þú hefir
veitt oss alla hluti, er vér þurít-
um, til líkama og sálar, fram á
þenna dag. Lát oss aldrei gleyma,
aS það er þú, sem gefur. Lát
þakklátssemi hjartna vorra vatxa
með vizku og aldri, og gef að vér
lærum betur og betur að meta
þinn eilífa föðurkærleik. Vér þökk-
um þér um fram alt sendingu son-
ar þíns í heimiun og þá andans
auðlegS, sem mönnum veittdst
meS honum. Kenn oss, aS leita til
hans meS þrá í hjarta, til aS svala
hungii og þorsta sálar vorrar.
Kenn oss aS líta hungursneyS
heimsins söniu augum og hann.
Lát oss alla af honum læra, aS
miSla þeim ednhverju, sem mdnna
hafa. Kenn þeim, sem mikiS hefir
af veraldlegri auSlegS, aS verja
hennd stöSugt til að ráða bót á fá-
tækrabölinu. Og kenn þeim, sem
mikið befir af andans auS, aS verja
lífi og kröftum til aS koma öSrum
í skilndng um kærleikshugsanlr þín-
ar, heiminum til frelsis. I Jesú
nafni, amen.
RæSutexti:
Jesiis mettar 5(K)0 manna
(Jóh. 6, 1—15).
þrátt fyrir framfarirnar mdklu,
sem edga sér staS í beiminum, er
stöSugt mikiS a£ fátækt og ör-
birgið, hungri og neyS. Mikdl var
fátæktin á Gyöingalandi á dögum
frelsarans og mikil er hún og til-
finnanleg þann dag í dag, þó margt
hafi lagast. SiSmenndngin er nú
langt á leiS komdn hjá því sem þá
var. Á þessum nítján hundruS ár-
um, sem liSdn eru, haía mannfé-
lagskjörin í mentuSum heimi stór-
kostlega batnaS. þó á fólk á þeim
forn-helgn stöSum enn viS undur
erfiSar ástæSur aS etja, — fátækt
svo mdkla og örbdrgð, aS oss, er í
betri heimkynnum búum, myndd
eigi þykja lifvænt. Sárt mundi
frelsarinn finna til fátæktar og
skorts enn, ef hann væri hér á jörS,
cíns og á holdsvistardögum sínum.
þó hanti væri up.pi meS auSug.ustu
þjóS hedms, myndd kjör öreiganna
engu síður ganga honum til
hjarta en á GySingalandi forSum.
Og nú eins og þá er þaS ©igd lík-
amlegt hungur eitt, er aS hedmin-
um gengur. Menn ganga meS hung-
ur í sálum sínum edg.i síður —
hungur svo skerandi sárt, oít og
tíðum, aS menn hafa .engan friS.
Svefn flýr af augum. GleSin verS-
ur aS gráti, yndið aS ama, ó-
bragS aS lífinu. Menn horfa í allar
áttir, en finna hvergi nokkurt sól-
bros. Innri maSurin.n allur edns og
opin und. Fuglar himins hafa skýli
og refar greni. En maSurinn linn-
ur einatt hvergi hugarangri sínu
fróunarblett. Margrar friSlausrar
mannssálar myndi fr.elsarinn verSa
var, ef hann gctigi hér út og inn
meS oss, edns og forSum á fóstur-
jörSu sinni. f
Mikill hlu'Ji mannkynsins myndi
enn á þessari tuttugustu öld koma
mannkynsfrelsaranum fyrir sjónir
eins og hjörS án hirðis. Hon.um
myndi finnast fólkiS tvístraS og
dreift. Hann myndi verSa var
hungursins í hjarta þess, kenna
stinigsins, sem þaS ber fyrir
brjósti. því hann máttd ekkert
aumt sjá. Hann komst viS af öll-
um bágindum mannanna. Hvar,
sem Kristslundarinibar verSur vart,
hefir hún þau einkennd. ösjaldan
örvæntum vér um mennina. þeír
eru svo harðir, illvígdr, grimmir.
En annaS veifiS nekum, vér alla ör-
vænting á dyr. því fádr eru þedr,1
sem eigi komast viS af annara
raunum, er augaS á annaS borS
opnast. Og þá rennur flestum blóS
til skyldu. En augaS er svo sljótt,
sinnuleysiS svo mikiS. Lazarus í
sárum sínum. Og skynlaus skepn-
an eftnatt fyrri til meSaumkunar.
HungriS! AS þaS enn skuli
geta átt sér staS. Svo mikiS af
auðlegð og alls naegtum hér á
þessari jörð. Svo margir, sem hafa
langt — langt um fram allar þarf-
ir. Svo margir, sem veltast í mun-
uS og nautn og prjáli og óhemju
eySslusemi. Og samt svo ömurlega
niargdr, sem ekki hafa nóg til
næsta máls. Ganga meS stöðugan
kvíSboga fyrir, að þedr og börnin
þedrra muni falla af sulti og seyru
þá og þegar. Hvern dag liggur
ledSin fram hjá dyrum þedrra auS-
ugu, áður skriSÍS er hedm í bar-
lómsbeelið. En hvert sem vonin
ílögrar, finnur hún harSlæstar dyr
og hrekkur frá. þá er tdlveran
aum og ilt aS heita maSur.
þú segdr ef til vill eSa htigsar í
hjarta : þetta er óþarfa tal. Hér
er ekkert hungur. ViS búum í alls-
nægtanna landi. Hér brestur eng-
an, sem á annaS borS vill hjálpa
sér sjálfur. Hér er ungt land, oln-
bogarúm nóg, auSæfi handa öllum.
Ilér cr liungriS sjálfskaparvíti og
fátæktin löstur. Svo er oft mælt
af mörgum og fjþldinn trúir. þakk-
látir skulum vér fvrir landrýmið
og vinnubrögSin. Hvorttveggja er
dýrmætt. Og sæl sú kynslóS, sem
nú er uppi og nýtur. Hve tniklu
erfiSara verSur þedm, sem á eítir
oss koma, aS leita sér bjargar,
þegar landið er orSið íult af fólkt
og hver hönd hrifsar af annari.
■ En finna skyldum til meS látæk-
um bróSur. það er svo skamt síð-
an aS sá, sem nú hefir alls naegtir,
sat að hálfum hleif og höllu keri.
HungriS hefir setið á næstii nesj-
um hjá flestum af oss. EySdmerk-
urútsýndS ættum vér viS að kann-
ast. Vér ólumst upp í landi, þar
sem enginn var aktir, engin korn-
stöng, ekkert ax til aS fylla mæl-
inn. þar alast þoir upp enn, sem
oss eru skyldastir og oss tekur
sárast tdl. Og vér vitum, aS líf
þeirra er látlaus barátta viS ör-
birgðdna og hungriS—þessa bledku
vofu, sem orSin er vor þjóSar-
fylgja. þess vegna skyldum vér
tala lágt og varlega.
Hún á eigi heldur að eins heima
á fósturjörSu vorri, vofan sú. Hún
á hedma líka hér fyrir vestan álinn
bredSa. Ilér í þessum nýja heimi
meS hedmilisréttarlönd og svarta
frjómold í hverri akurrein og oln-
bogarúm og alls nægtir, — hér á
líka íátæktdn heima og vefur sinn
ömurlega þráS inn í örlagavef
þjóðarinniar. LýSveldiS mdkla íyrir
sunnan oss á bedma í einhverjtt
auSugasta landi á hnettinum.
Náttúran hrúgar þar afurSum sín-
um í skaut þjóSarinnar, svo natim-
ast fær hún birgt aflann inni. þar
kunma menn líka aS vaka og vinna
og fsera sér í nyt. þar liggja menn
ekki á liði sínu. Og þó þar sé
margur, sem ekki er annars bróS-
ir í loik, en hrifsar og hremsar hlut
miklu stærra en honum ber, er þar
þó til svo mikiS af mannúS og
bróðurhug og samúS, aS vart get-
ur annars staSar meiri. Og hvergi
er jöfnuSur edns mikill í frelsi og
mannréttindum og þar. OrSin fá-
tækt og evSimörk ætti þar að
vera ókunn. Og hugtakiS h u n g -
u r naumast að vera skil janlegt.
En það er öðru nær. Vofan sú
er á ferSum þar eigi siður en ann-
ars staðar.Mestu alvörumenn þjóð-
arinnar og mdkilhæfustu rithöfund-
ar gera hana að umtalsefnd, hver
á fætur öðrum. Sú staShæfitig hef-
ir nýlega veriS ger af fróSum höf-
undi og gætnum, aS eigi færra en
fjórar miljónir manna sé ómagar
og þuríamenn í Bandaríkjum. AS
tala jafn-há sé fólk allsfaust meS
öllu, sem láti böl sitt liggja í þagn
argildi og beri harm sinn í hljóSi.
Og aS tíu miljónir lifi viS kaup, er
sé mikils til of lágt til aS viS-
halda líkamsþrótti og vinnukröft-
um. Hann staShæfir, aS þetta sé
bygt á skýrslum og öldungis á-
reiSanlegum rannsóknarheimildum.
En bœtir við um ledS, aS þó tölur
þessar væri ednni eSa tveim milj-
ónum of háar, myndi siSferSisleg
hólmgöngu-áskoran þedrra til þjóS-
arinnar verSa jafn-brýnandi fyrir
því (Raúschenbusc h).
þcgar athugaS er, að fyrir fáum
árum gátu Bandaríkin hrósaS sér
af, aS þar væri engir þurfamenn,
sjáum vér, aS öldungds sömu ör-
lög blína þeirri þjóS i augu, er vér
búum meS. Hún hefir enn ekki
komið auga á fátæklirtga sína.
þaS er Bandamönnum til sóma,
að þeir eru farnir aS sjá og kann-
ast viö. þaS er ávalt fyrsta spor
í áttina til umbóta. Um leiS og
fólksfjöldi margfaldast í landi og
ein stórborg rís upp á fætur ann-
ari, rekur líka hungurvofan upp
höfuS og skýtur þoim skelk í
bringu, sem kunna aS sjá tákn tím-
anna. AuSugustu lönd hedms eru
eigi undanskilin fremur en fátæk-
ustu. Munurinn aS eins þessi : í
atiSugu landi er fjöldi fólks auS-
kýfmgar og bjargálnamenn. 1 fá-
tæku landd er auSurinn svo sem
engdnn, allir fátækir að kalla má,
svo þar liggttr fátæktin ofan á mos-
anum eins og fjallagrös eftdr regn-
skúr. 1 auSugti landi er hún grafin
ndður í mosann, af því sólskinnð er
mdkiS. Hvarvetna er svo og svo
mdkill hluti hverrar þjóSar brauS-
laus og örmagna úti á eySimörk.
Og hvarvetna stígur þar upp hróp
eftir frelsara, er kunnd aS marg-
falda brauSdn og fiskana.
Jtví er oít borið viS, að íátœkt
og örbirgS sé sjálfskaparvíti. tívo
margir, er eigi kunna aS fara að
ráði síntt. Mikið af óhófi, eyðslu-
semi, iSjuleysi, óreglu, ráSleysi.
Víst er þetta dagsanna að nokk-
tiru leyti. MikiS af hamingjuleysi
mannanna á upptök sín í hugar-
fylgsnum sjálfra þeirra og mann-
rænuleysi. En einnig þetta atriSi í
sambandi viS fátæktina hefir verið
rannsakað. I/jós grein hefir verið
fyrir því ger meS nákvæmustu
rannsókn að því er snertir Eng-
land og Bandaríkin, að örbdrgSar-
orsakdrnar eru þó aS lang-mestu
leyti þeim öldungis óviSráSanleg-
ar, er öredgar verSa. það hefir ver-
iS sýnt og sannaS, aS í löndum
þessum stafa tveir þriSju hlutar fá-
tœktar-bölsins af atvitinubresti, ó-
höppum og heilsuleysi, en aS edns
einn þriSjungur af sjálfskaparvít-
ttm svonefndttm. Tveir þriðju hlut-
ar allrar fátæktar runndr af at-
vinnuskorti svo og svo langa
kafia ársins, veikindum, elli, — og
dauSa þeirra, er hafa fyrir öSrum
að sjá (P e a b o d y). Einn þriðji
hluti er þá cijtdr, sem stafar af því,
er menn alment nefna sjálfskapar-
vitd.
En svo þegar hugsað er um, aS
sjálfskaparvítið lang-stærsta, er
flestum verður að fótakefli og ger-
ir að ósjálfbjarga öreigum, er of-
nautn áfengis, og aS áfengissalan
er löglielguð og lögheimiluð, af
þjóöum og mannfélögum, minkar
þessi þriSjiingur, sem orsakaöur er
af sjáhískaparvítum all-tilfinnan-
lega. Áleng'issölunni er haldið við
vegna skattsins, er hún leggur i
sjóð rikisins. Stjórnir landanna
egna þessa snöru og leggja hana á
ledS borgaranna. Fjöldi sjálíb'jarga
manna hleypur i hana og veröur
ósjálfbjarga. övo er Jtedm kent um
gæfuleysi sitt og ráðleysi. Og þó
liggur í augum uppi, aS mannié-
lagdnu sjálfu er að langmestu leyti
um aS kenna. Mannd kemttr ósjalí-
rátt ttl hugar sagan utn dr. L a w-
son og gcðveikrahæliS. Ilann var
að reyna að skilja hedlvita frá vit-
skertum. Ilann baS þá alla, að
þurausa vatnsþró, sem vatn rantt
stöðugt í úr opnum. krana. Vit-
skertdr jusu og jtisu. lledlvitar lok-
uSu krananum og jusu svo. Ösjald-
an megum vér spyrja : Er mann-
félagsskipuIagiS hedlvita eöa vit-
skcrt ?
En írelsarinn er á ferSinni nú
eins og á GySdngalandi forSum.
Hann er stöðugt aS lækna vit-
skerta og kenna J>edm aS loka
krananttm. Og um leið og menn
láta sér lærast þaö, kemur íram
jartegnin dýrlega á eyöimörkinnd.
Brauöin og fiskarnir margfaldast.
Fimm þúsundir manna, auk
kvenna og barna, brauSlaúsra ör-
vænis-aumingja, fá saöningu.Hung-
urvofan hverfur lengra inn í eySi-
mörkina.
Ilvarvetna í kristnum heimi eru
kristnir áhugamenn um þetta aÖ
httgsa nú á dögum. J»edr líta svo
á, að hér edgd kirkjan aS feggja
íram drjúgastan skerf til úrlausn-
ar. það sé hún, er vinna edgi eyöi-
merkur-undriS fyrir nútíðar-kyn-
slóSina. Og víst er um það, aS
lítið hefir hún eignast aí lund
Jesú Krists, svo framarlega, sem
hún finnur eigi til með fátækutn.
Og ónýtur þjónn er hún orödn, er
rekinn verSur á dyr, ef hún leggur
eigi fram drjúgan skerf til að ráöa
bót á mcínibugum lífsins.
Ölmttsugjafir hennar eru alkunna.
Mjög tnikið af hylli sinn hefir hún
áunniö sér með þeim. En betur og
betur finna menn tdl J»ess, aS öl-
musugjafirnar eru máttvana
kraftaverk. þær loka oigt kranan-
um. Veita ; aumingjunum, er
standa viS austurinn, aS eins
stundar-fró. JzaS er álíka og ætla
sér aö græSa eyðitnerkur-sandinn
oe ttreyta í blómengi meS því aS
bera þangað smám satnan vatn í
skjólu. Kristnin hellir miklu af
efnum og örlæti á J>ann hátt niSur
í sandinn og sér ekkert strá vaxa
upp. SandauSnin stækkar, ef til
vill, en minkar ekki.
Jafnvel gamla testamentiS er
íult áminndnga um miskunn og
líkn viS fátæka : tíæll er sá, sem
gcf'iir gaum bágstöddum ; á mæSu-
deginum bjargar Jahve honuin,
stendur í einum sálminum (41, 2).
Sæll er sá, sem miskttnnar sSg yfir
hina voluSu, segja OrSskviöirnir
(14, 21). J>ú skalt fúslega uppljúka
hendi þinni fyrir bróður þínum,
fyrix þurfamanninum og hinum fá-
tæka í landi þínu, segdr höfundttr
fimtu Móse-bókar. Sú fasta, sem
mér líkar, er aö leysa ifjötra rang-
sleitninnar, láta rakna bönd oks-
ins, gefa frjálsa hina hrjáðu og
sundurbrjóta hvert ok ; það er, aö
þú miðlir hinum hungraða af
brauöi þínu, hýsir bágstadda, hæl-
islaúsa menn, — ef þú sér klæð-
lausan mann, aS þú klæSdr hann
og firrist edgd þann, sem er hold
bitt og hlóð, segir höfundur síSari
hluta spádóms-bókar Jesaja (58,
6—7). Og eftir }»essu munu góöir
menn og guöelskandd hafa breytt á
gamla testamentistíöinni. Frá alda
ööli hafa Gyðingar látiö sér allra
manrn annast um fátæklinga sína.
Um leiS og Jesús hóf kenningu
sína, lét hann öllttm skiljast, aÖ
hún ætti aö vera íátækum fögnuS-
ur. Hann var frarn komdnn með
hana fyrst og fremst tdl aS gleSja
þá. í Nazanet heimfærir hann orÖ
Jesaja upp á sig : Hann (drott-
inn) smttrSi mig til að flytja fá-
tækum gleöilegan boðskap (Lk. 4,
18). Og edtt af því, scm hann læt-
ur flytja Jóhannesi skírara íreguir
aí í fangelsið er þaö, aS fátækum
sé nú boSaS faignaöanerindi (Mt.
11, 5). Allir muna orðdð indœla :
Ivomiö til mín, aflir þér, sem
erfiðið og eruS þunga hlaSnir,
og óg mun veita yður hvíld (Mt.
11, 28). — SæBLr eruS þér, íátœkir,
því yöar er guSs ríki, eru oröin,
sem I/úkas lætur hann byrja fjall-
ræðuna meS (Lk. 6, 20)s — þann,
sem til mín kemur, mun ég alls
ekki burt reka (Jóh. 6, 37), —
Hinu auSuga ungmienni, er til hans
kom, segir hann aS selja eigur.sín-
ar og gefa fátækum (Mt. 19, 21).
— Fátœka hafiS þér ávalt hjá yS-
ur (Jóh. 12, 8). — G«f þeim, sem
biSur þig, og snú ekki bakdnu viS
þeim, sem vill fá lán hjá J>ér (Mt.
5,42). — Seljiö eigur ySar og geftS
ölmusu, útvegdð yöur pyngju, sem
eigi fyrndst, ótæmandi fjársjóS á
himnum. þvi að hvar sem fjár-
sjóður ySar er, þar mun og hjarta
yöar vera (Lk. 12, 33n). Á þessa
leiS kendd hann, vor blessaSi frels-
ari, utn fátækt oy örbirgS.
Og þó í mörgu hafi verið áíátt,
hefir Jæssi kenning um aS liSsinna
fátækum, verðiö tekin tíl greina
ekkert síöur, aS sumu leyti Irem-
ur, en margt annað, sem hann
kendi. þaS hefir veriö mikiö geíiö,
og er J»ann dag í dag. Flestir söín-
uöir nú á dögum hafa einhverj*
liknar-starísemi meS höndum, og
margir kristnir einstaklingar eru
einlægt að gefa. öamt sem áöur
sér eigi högg á vatni. Fátæktia
jafn-ömurleg ár frá ári. VaUiaþró-
m jafn-full, hve mikið sem ausiS
er, af því hún fyllist jafnótt sf
vatninu úr opnum krana.
Hve nær verSur honum lokaö ?
þaö er bágt aS segja, hve nær það
verður. En hitt setti öllum aö
vera ljóst, aS það er eina ráöiS.
Annars verða allar ölmusugjafir
aö litlu liöi eöa engu. ölannlélagtö
þarf aS sjá um, að þeir, sem
minni máttar eru, verði eigi born-
ir fyrtr borö í samkepmnni. MeSan
það er eigi gjört, er mannlífið eigi
á iniki'ö æðra stigi en dýralifiö.
þaS þarf að sjá um, að allir, sem
vilja vinna, hafi atvinnu, og aS sú
atvinna sé sæmilega launuð, svo
þeir, er vinna baki brotnu, geti
með sparsemi og fyrirhyggju séS
fyrir sér og sínum, og heilsu og
kröftum sé borgiS. J»egar einhver
ekki vill vinna, verSur aö lækna
iöjuleysis-ósómann eins og hvern
annan sjúkdóm, meS einhverjum
(Framhald á 4. bls.)
186 SÖGUSAFN IIEIMSKRINGLU
“Og þú ert engill, Angela”, sagði Crispdn hlæj-
andi. “Manstu hvar ég sá þig í fyrsta sdnn ? það
var í Toulouse, þar sem ég dvaldi einn vetrartíma.
Flökkumannahópur kom til bæjarins, og hjá honutn
sá ég þig, keypti þig af honum, og ól þdig upp og út-
vegaöi J»ér svo atvinnu, og í staöinn fyrir J»etta lof-
aðir þú mér þeirri ást, sem aS eins dauSinn getur
slitið”.
“Eg man J»aS mjög vel”, sagöi Angela, “ég er
munaSarlaus og ómögulegt ltefir, reynst aö komast
eftdr, hverjir foreldrar mindr hafa veriS. Á öxl
minni er brennimerkt rós, og snýr höggormur sig ut-
an um. legg hennar. Er mögulegt, að hugsa sér
nokkuS ljótara ? Og enginn vedt, hvað þetta þýöir.
SjáSu", sagSi Angela, og sýndi honum öxl sína.
“Ég ved't þaö, óg veit þaS, Angela”, sagöi Crisp-
in, um leiS og hann leit á öxl hennar. ‘,‘þaS er
ljótt merki, sem ekki er unt aS skilja nú, en verður
máske mögutegt á ókomna tímanum”.
“þaS getur skeS, en ég held þó ekki”, sagöd Ang-
ela. “En nú verðum viS aS skilja, greifinn getur
komdS nær sem helzt. Aö nokkrum vdkum liönum
förum við úr tí'víarikd”.
“Og komum hingaS aldrei adtur".
“StaSfestu ]:aö meS handa,bandi”.
þau tóku saman höndum.
“Fnakkland og Italia gera samsæri”, sagSi Ang-
ela. ‘‘þaö verður SvíþjóS, sem fyrir hallanum
verSur.”
“Já, þaS verSur SvíþjóS. Vertu sæl”.
Ilann fór, en Angela tók hörpuna og lék á hana,
þegar greifinn kom inn fám mínútum sdöar.
“Ilvar hefirðu veriS?” sagöi Angela um leiS og
greifinn settist hjá hennd.
“1 Ldljudal.— Og þar var mér boSiS konuefni—”
“Konuefni? Hver er hún?”
FORLAGALEIKURINN 187
“ D óttir hj ónanna ’ ’.
“Fiiga þau nokkra döttur á giftingaraldri ? ”
“Nied, hún er ekki nema níu ára, en barún Ehren-
stam álítur, aS ég geti beSdS J»angaS til hún er orSin
nógu gömul. Hann hefir rétt fyrir sér í því. Ég
aS gdíta mdg! Ha, ha, ha! ”
“þú hefir líklega afþakkað þetta tilboS?"
“Nei, ég vildi ekki gera hann óánægöan, J»egar
þess þurfti eklí. Ég lofaöi að hugsa ttm þetta og
bindast engri annari, og það verSur mér ekkd erfitt
að efhia”.
“Stúlkan ver'öur mjög rík”.
“ó, já”, svaraði greifinn, “en hvaS kæri ég mig
um þaS, hún eignast líklega nokkrar timnur gulls,
en óg á nóg., og meSan þú ert hjá mér, fagra Angela,
vil óg enga aSra. þú ert sú eina, sem cg vildi gift-
ast, en þaö vilt þú ekki. þú elskar frelsiS of mikið
til J»ess að vilja þaö”.
“Já”, sagði Angela, “ég gifti mig aldred. þú
verðtir aS muna, aö óg er brúöur ldstarinnar, og aS
fólkíö í Madland krefst aö íá aS sjá mig aftur”.
“þá fer ég með J»ér. Ég yfirgef þig aldrei”,
sagðd gredfinn.
Ilann þrýsti henni aS brjósti sér meS miklttm
ákafa, eti ltún redf sig úr faömi hans og sagöi :
“þú kreistir mig í sundttr, Bberharö. Vertu
sæll, óg fer nú að klæSa tnig. ViS ætlum hvort eö
er aS aka okkur til skemtunar í kvöld.”
Edns fijót og fluga hvarf hún inn í svefnherbergi
sitt, og læsti því aS sér.
“Himinn og helvítd, hvílíkur kvenmaSur! ” sagöi
Bberharö, stóS upp og J»aut út.
188 SÖGUSAFN IIEIMSKRINGLU
/
IV.
R á S a g e r 5 tt m b y g g i n g u.
Barún Ehrenstam hafSi ekki gleymt gremju sinni
til drengsins, sem bjargaSi Isabellu, og sem honum
fanst hafa lítilsvirt sig meS því, aS þiggja ekkd öl-
musuna, sem hann bauS honum.
Barúninn var einn. af þessttm ltttgsunarlágu mönn-
um, sem reyna aS breiða ofan yfir framiö ranglæti
meS öSru verra. Hann iðraSist ekki eftir J>aS,
hvernig hann haföi breytt viö drenginn, en háHskamtn
aöist sín stundum fyrir það samt, og }»að jók.gremju
hans.
Hann hafÖi spurt sig fyrir um drenginn, og þótti
slæmt, aS hafa hann í nágrenninu, því hann bjóst
við, aS veröa aS líta undan, ef hann mætti honuin
aftur, og þess vegna haföi hann lmgsaS tttn, meS
hverju móti hann æ-tti aS fá greifann til aS sogja
ekkjunnli upp ledgttnni. Hann haföi bannaS konu
sinni og börnum, aS minnast á þessa tdlviljun meS
ísabellu. Hann vildi ekki láta nein-n \fta, aS þaö
var dóttir hans, sem drengurinn bjargaöi, eSa aS
hann sjálfur heföi veriö svo vanþakklátur, aS sýna
drengnum enga viSurkenningtt. Ef þetta fróttist,
vissi hann aS J»aS yrði lagt út sér til minkiinar, en
J»að gait hann ekki þolaS.
Hann heíöi raunor getað styrkt ekkjuna og dren-g-
inn, og á þann hátt komiö í veg fyrir alt umtal, en
liann var of drambsatnur til þess. þaö var því aS
FORLAGALEIKURINN. 189
eins eitt ráS, og þaö var aS eySileggja móðurinia og
soninn og £á þau rekin í burtu. En hvernig ?
Morgun nokkurn urðu þeir samferða tdl að heim-
sækja nágranna sinn, greifinn og barúninn, og lá þá
ledð J»eirra framhjá kofanum, sem hin blinda ekkja
átti heima í. I>ar, sem kofinn stóð, var útsýniö
ljómandi fagurt.
Barúndnn stöðvaöi hest sinn, beati með svipunni
á kofann og sagöi :
“Hvernig lízt J>ér á J»ennan kofa, Stjernekrans
greifi ?”
‘‘Hann stendur á fögrum stað”, svaraði gredfinn,
“ég held að hann sé mín eign".
‘,‘Ef ég ætti ÓSinsvík, þá veit ég hvaS ég mundi
gera".
“Hvaö bel/.t ?”
“þá rifi ég kofann niSur og bvgSi skemtihús, edns
og þau, sem tíðkast á Italíu, og léti hann vera heim-
ili ástmeyjar minnar”.
“þettá er ágæt hugmynd”, sagði greáfinn, “ég
samþykki hana. Ég læt byggja samskonar skemti-
hús og }»aii, sam eru í Tivoli, N-eapel og Róm ; ég
heft uppdrætti af þe m”.
‘ ‘Og fallega ítalska stúlkan þín mun álita sig
vera komna til ættlands síns”, sagði barúmnn. “Auk
J'css má gróðursetja suðurlanda blóm og ávexti í
kring um húsiS, J»á veröur þaS enn líkara. þú vænt-
antega býður mér til kvöldverSar og til aS heyra
hljóðfæraslátt, þegar það er búið”.
“það skal ekki líSa Langt um, þangað tl þaS er
búdö”, svaraöi greifinn. “þiegar ég kem heim, skipa
ég ráösmanni mínum, aS láta fólk ð f.tra úr kofanum
og lct svo strax byrja á smíSinu. það ætti að geta
orðdð mér skemtileg umbreyting á sumrin að vera
hér, og svo laet ág flvtja hiugstii öll listavarki*, smsi