Heimskringla - 27.10.1910, Blaðsíða 5

HEÍMSKRINGLA
WINNIPEG, 27. OKT. 1910. Bl». 5
Framtíðarhorfur.
EFTIR H. G. WELLS.
V.
ENDALOK
L,Ý DSTJ ÖRNARINNAR.
(Niöurlag).
En þ«gar flokksvélin hefir komið
tdl leiðar stríði, eru íorlög .hennar
ákveðin. því flokksvél eða l'ólks-
stjórn geba valdið stríði, en-mnnu
reynast óhaef til að stjórna því.
þiað má ekki búast við því, að
kosin stjórn geti haft í höndum
víðtæka pólitik. Tdlraunir hennar
stefina fyrst og fremst í þá átt, að
halda. völdunum, en ekki að nota
völ-din til neins, og skilyrðin fyrir
tilveru hennar eru þau, að hún
haldi yfirskininu á lofti en skótt-
ur alveg ólíkt stríði liðna tímans.
Fyr á tiðum voru stríðin leidd til
ly'kta á vissum dögum með mikil-
hæfum betjudáðum. Herferðum og
'biardögum var stýrt af stórvöxn-
um herforingja, sem gnæfði við
himin á haki hestsins í óvanalegri
stærð, og leit vel eftir öllu. En
þannág verður það ekki í framtíð-
inni. Endalok iframtíðar hernaðar-
ins verða háð langvarandi, fram-
sýnum og hugsjónaríkum undir-
búningi. þiað mun naumast verða
nednn Pullnaðarsigur, en mergð aí
dreáfðum bardögum, og endalok
stríðsins verða minna komin undir
leiðandi persónum og hvetjandi til-
finndngum, heldtir en vitsmunum
og dugnaði margra iðnmentaðra
manna. Annaðhvort á undan eða
eftir stríðinu, en í öllum tilfellum
í skugga þess, verður það ljóst —
vera kann jafnvel, að það upp-
götvist skyndilega — að öll valda-
áhöld í landinu eru í höndunum á
uniim niður, á hann hátt, að fólR- | nýrri stétt, sem skipuð er vits-
ið ímyndi sér, að alt sé í góðu ; munalíkum og vísindalega mentuð-
lagi. I m her og flota lætur hun i l]m mönnum. Meöan þungi striðs-
sig litlu skifta, og í öllum tilf“ll- - ills hv.;lir á þjóödnni munu þcir
um mun því hernaðarútbunaönr | fjnnast, eða þeir verða sín varir
hennar aðallega bygður á þvi, að sjólfir, hafandi undir hiindum vegi
fá fjöldann tíl að treysta \ ígfimi (>(r járnbrautir, landabréf og borg-
land og sjóhers síns^og þess vegna |iri vatnsleiðslur, matarbirgðir, raf-
verður her og floti unair hennar afjs stöðvar og leiðslur, ásamt
stjórn, í öllu verulegu, í samræmi fallbiyssum og evðileggingaráhöld-
við gömlu erfðakenningarhar ; þvilUm, sem engan hefir enn dreymt
það verður naumast.hægt að finua I um. Og þeir munu finna sjálfa sig
nokkurt afl, sem getur ímnið á gædda vaxandi sameiginlegri sam-
móti laogvarandi friðareyðslu, vitund, sem aðskilur þá frá múgn-
trygt öllum hernaSariitbúnaðin- i UTn veitir þeim sjálfsstraust,
um hinar nauðsynlegu æfingar, soni hin Sundurliðuðu vísindi bera
komdð til leiðar fullkominni niður-
skipun á öllum áhöldum, sem <>g
fyrirkomulaginu í heild sinni, eftir
þeim möguledkum, sem hin nýja
iðnfræði ski.par. Duglausar, cn
roggnar og kappgjarnar persónur,
með pólitiskum áhrifum, munu
hafa ruglað hinum vmsu tegund-
um vopna og skilið við þau í ó-
reglu, svo að verulega dugandi
herforingjar hafa í reiði sinni yíir-
gefið herinn, eða þá að herinn hcf-
ir rekið þá burtu sem jögunar-
gjarna menn með röngum hugsjón-
um. þannig undirbúin mun því
lýðstjórnin f.ara í strfð, og fyrsti
þátturinn í þessu stríði verður
innifalinn í sneypu, vanvirðu og ó-
sigri þessara lögmætu herflckka,
sem orsakar almennan rugling af
felmtruSum en hamstola mönnum,
er berjast hver gegn öðrum. —
Hversu langt þetta nær, hvort
það verður hávaðasamur, vekjandi
viðburður, eða af því leiðir al-
menna um'bylting, er ekki mögu-
legt að siegja fyrirfram, það er
tindir kring'umstæðunum komið.
E:i eitt er víst, að verulegt stríð
mun valdn lýðstjórnarríkjunum ó-
þægilegrar undrunar, sem gerir
fyrirkormilag þeirra valt í sessi.
Með þessa útsjón fyrir augum tr
auðvelt fyrir oss að falla í gildr-
una, sem dæmi Napóleons sýmr.
Menn hraða sér meS að spá því,
að í glundroðanum risi upp eiun
maður. Hann verður framkvæmda-
ríkur, með hreint og ákveðið lund-
arlag, aðlaðandi og ávalt sigur-
sæll. Hann sópar burtn þinn-unum
og flokkaleiðendunum, útvegar
þjóSinni sinni frægS og heiðiir,
stofnar k'eisaraveldi og heldur því
við líði með því a5 láta móta
mynd sína á peningait'a og stofna
til nýrra og sigursælla herfara.
Ilann mtin gera eina lagasatn-
steypu úr öllum tegundum lag-
anna, kveikja nýtt lff í páfadómn-
tim, eða í öllu falli galvanisera
krdstdndóminn, niðurskipa vísind-
tinum og kenslu þeirra í litla, und-
irförula eSa, flókna háskóla, og
skipa fvrir tim undravert uppeldi.s-
kerfx. Hinar þakklátu þjóðir mumi
með sér. þeir munu staitda framtni
fyrir blóðsúthellingum og voðaleg-
um óhöppum. Er það þá nokkur
furða, að þeir, ráðandi fyrir bess-
um áríöandi áhöldttm, segi
“Setjtim ntt svo, að við lítilsvirð-
um þessa mælsku, hreykAu stjóru-
endiir fyrir ofan okkur, og þennau
ruglaða, ráðlausa múg fyrir neðan
okkur. Setjum nú svo, að við
lepgjum hemil á alt safflan, og
gerum tilraun með eitthvaö, setn
er varanlegra og áreiðanlegra ?
þessir pólitisku ríkisráðendur hafa
sjálfsagt alt, sem lög og venja
heimilar þeim. þeir hafa hagað
þjóðstofnununum eftir sínu höfði.
þeir hafa dómarana og blöðin á
sínu handi, og þeir geta gert alt
annaö en hindra byltingu. En svo
höfum við nú á okkar hlið þessar
ágætu lallbyssur. En ef við í stað-
inn fyrir að raða þeim á móti
jafnágætum fallbvssum, sem stjórn
að er af jafningjum okkar, notuð-
um þær samkvæmt heilbrigðri
skynsemi og sópttðum burtu þess-
um gífurmælta stríðshávaða úr
götttntim ?”
þessi hugsjón þarf ekki að verða
að neinni leikaralegri framruðning.
það er vel mögulegt, að fyrir oss
liggi ekki að lifa neitt hátíðlegt
augnablik, þegar nýja cromvelskan
stendur augli'ti tdl auglitis frammi
fyrir himtm pólitisku glamuryrð-
um og sápubólum, þjóðræknisfán-
um og herklukkum. En með eða
án leikaralegra viðburða mun >hng-
sjónin verða að framkvæmd. þ*á
V'erð'ttr það ljóst, sem nú er al-
menn skoðun, að auðæfi þrátt fyr-
ir alt eru ekki virkilegt vald, held-
ttr áhrif á viljalausar manneskjur
nndir lögreglustjórn. Á meðan
f.riðttr er, verður haldið taum á
dugnaSarmönniim landsins og þeir
huggaðir, og hið núverandi ásig-
komulag hlutanna getur litiö vel
út í höndum þeirra, sem lifa i
yfirskini en ekki sannreynd. En
eins og ofsödd sttndurliðttn breyt-
ist í krystalla, ef ílátið, sem hún
er í, moetir hristingd, þannig hlvt-
ttr framtiSarinnar nýja mannfé-
lagsstett, sem þjóðheillin hvílir á,
aftur beygja kné fyrir hepninni, á- i ag ná tilveru sinni fyrir hernaðar-
gengnisríkri sérdrægni c. s. frv., | skjál'tann. Gortararnir geta smog-
þangaö til oss sundlar af heila- hurt frá öllu nema stríðinu ; .er.
spttnanum.
Ekkert af þesstt mun eiga sér
| við hið þjóðlega smjaður og upp-
gerð, við ástríöurnar, sem æsa
stafi, ef það kemttr fyrir, mun bað menn á móti mönnum, verða þeir
verða eins konar millileikttr, en i að hítnga, og þetta, sem ntt sr að
ekki natiðsynlegt atvik í framför
mannkynsins. þ.að er jafn-ómögu-
legt, að koma jörðdnni af braut
sinni a£ tilviljunar emstaklingum,
eins og að veita einhverri borg
næga birtu rneð eldflitgum. -Ilni-
irnir ftillkomnast í samræmi v'ð
viðtæk, áhrifamikil lög, og tími
einstak’lings valdhafa er liðinn.
SamjöfnuStir og fyrirmvndir, sem
koma einhverjum til að ætla, aö
einvieldá ntuni vera í vændum, eða
að framtíðin mttni sýna slíkar eft-
irstælingar af Cæsars starfsbraut,
éins og þær, setrt afreksmaðurinn
Napóleon leiddi í ljós á óheötttg-
an hátt, eru falskar. Og þessar á-
ætlanir eða getgátur eru falskar,
af því þær taka ekki tillit til
tveggja kringumstæða, nefntlega
fvrst og fremst framför nýrrar
mentaðrar stéttar, sem er eðlileg
afleiðing af þroskun vtsindanna og
iðnfræðinnar, og aö öðrtt leyti al-
gerðrar umbrevtdngar á hernaðar-
listinhi, sem vísin-din cg iðnfræðin
eru að korna af stað. Síðari kting-
umstæðan verður nánar útlistuð í
tnæstu gnein. Hér er nægilegt að
færa sannainir fyrir því, að stríð
mieð á'höldum framtíðariinnar verð-
stoð þeirra, verður þeim síöar ril
falls. Hvort sem það skeöur með
ofbeldislegri stjórnarbylting, eða
hægt og hægt með jöfntim aödrag-
anda, þá hlýtur þessi gráa mergð
lýðstjórnarinnar að hverfa, eins og
Levfar næturinnar fvrir degintim,
eða elns og mergð fjörvana maðka
hverfur fyrir hinum æðri lífgæddtt
veriim.
Vinsamleg tilmœli.
þar eð gert er ráð fvrir, að
bráðlega komi á prent II. kafli af
landnámsþætti íslendinga í Al-
berta nýlendunnd, þá vil ég liír
með vdnsamlega mælast til, að
þeir, sem kynnu að finna eitthvað
rangt í frásögninni, hvað ártöl,
ættíirtölur eða bústaði manna á-
hrærir, vildu góðfúslega láta tnig
vita ttm það sem fvrst, svo það
yrði leiðrétt í III. kafla sögunnar.
Ég hefi ekki æfmlega átt kost ú
svo áxeiðanlegum heimildum, setn
æskfliegt hefðd verið.
Markervdlle, 11. okt. 1910.
JÓNAS J. HUNFORT).
Nýr dagur er að renna upp fyrir bændur
“MIDGET” PATENT MÖNDUL HYEITIMÖLUNAR MILLA
Hvað hún er
Hvað hún gerir
‘‘Midget*’ hafa hlotnast hin hæstu verftlaun meftal hinnu síöari eru: 1910 GULL MEDALÍU é Japan-Bretsku sýuinginn 1 London og stóra SILFUR MEDALÍU fré Verz-
ionar samkundunni 1 Lodi og aöal heiöurs Diploma 1 Brescia A Ítalíu og æöstu verölann 1 Paöova é ítaliu.
Pessi Milla ásamt HVEITI-HREINSUNARVÉL, Gasoline afivél og húsi, kostar minna en algeng þreskivél, en starrar 12 ménuöi úr hverju ári, 24 kl. tima 1 sólarhriug.
Skrifið eftir bæklingi með öllum upplýsinguin um kostnað og nppsetning afl, til
EIN AF ÞESSU.Vl MILLUM VEROUR BRÁÐ- I F> CocL
LEGA STARFANDI í JASMIN BŒ, SASK. LllE5. L,U íl fl , JHStTlin rMJ. ^HSK.
Fullkomin hveiti mölunar milla
f einni umgerð rekin með einu
belti.
Þegar gólf rúm 10 fet x 4 fet.
Hæð G fet 3 jnmil. Þarf 3 hesta
rekskurs afl.
Hefur 4 þör af mðndlum og 4
miðflóttaafls hveiti kefli.'
Malar 116 til 220 þnnd hveiti
á klukku stund.
Gerir eins gott hveiti og stærstu
millur.
Þarfnnst EKKI æfðan rrnlara
eða stjórnarmannn.
Veitir bændum Bran og Shorts
skepnufóðurs.
k
LOGKT í

Hér á stórvatnsins strönd
Nem eg s'aðar 1 kveld.
Breiðir friður sinn feld
Yfir flæði og lönd,
Þögul ókyrðarhreyfing um undirdjúp brýst
Sem þess yfirborð lýst
Hefir sjaldnast og sfst,
Þvf f svip þess og raust
Er altdulrátt sem loftið um drunglegt haust,
Það er sljftkkað og slétt,
Löngu slotað er byl.
Ekki spólnanna spil
Eða sporðaslög þétt
Merkja krystallsinS blátæru flutneskju fjö],
Ekkert far eftir kj 'd
Þetta er draumsælu dvöl
þvf það dottar nö rótt,
Veðnð lofar þvf kyrru að löra f nótt.
Hrapi stjarna úr stað
Fellur stjama f þvf.
Hefjist skyggjandi ský
Oðar skýjar á það.
Vatn og hirninn í faðmlögum una sem eitt
Þar til aðskilnað veitt
Hefir blærinn og breytt,
Vatnsins btíðu 1 rok —
Hrekkur bandið f sundur í lognviðrislok.
Vatnið eins og það er
Með sinn unað og frið,
Og með sjónleika svið,
Fyrir sál mína ber.
Nú er bundinn sá kraftur sem æsir þess aflr
Reisir öldunnar skafl,
Sá er teninga tafl
Leiknr tvisýnt við gnoð.
Nú er leiks hlé—um rána er vafin hver voð.
Betur hvílist eg hér
Undir himinnsins væng,
En á silki og 6æng —
Vatnið sefur hjá mér.
Alt skal sofa sinn dúr þessa náðugu nótt
Fá að nýju sinn þrótt,
Koma friðslitin fljótt
Llfi forðandi önn,—
Þá skal vakna við storminn og steðjandi lrrönn.
Eins og nýjuð f nótt
Sé öll náttúrulög,
Eins og hönd sem er hög
Ráði hlutanna gnótt,
Eins og réttlætið loks hafi niðri sér n'ð,
Bætt sé náttúru ráð
Öllu llknað um láð,
Gefið lffsafl og fjör
Þeim sem ætla að morgni að ýta úr vör.
Guttormur J. Guttormsson
i
Heimskringla gefur nýjum fyrirfram borgandi
:: kaupendum tvær sögur i kaupbætir. ::
Við jarðarför.
Náhrafnar niagandi beinin,
— níðinpar dygða —
betijunttiar frelsis, sem fundu
fallna til jarðar.
Nú þurfti enginn aö óttast
hans einlægu djörfung,
sem ruddi bmrt helgidóms-hræsni
— því hann var nú dáinn.
G. J. Goodmundson.
SMÆLKI.
Hœð a;j hraði skýjanna hefir ver-
ið mældur í Bossekop í Finnmörk
og í Manilla á Filippseyjunum. 1
Bossekop sáust þráðaskýin svífa
fitlla 7 kílómetra frá jörðu, meö 1S
metra hraða á sekúrdu ; í 'Maitilla
voru tölurnar 12 kílóm. og 14.0
metrar. — Hæð Hng-þráðaskvj-
antia var í Bossekop 4.5 km., hr.ið-
inn 11 metrar, í Manilla 5.6 km.
og 6.4 metrar. — la'gri skvin voru
í Fossekop 1—2 km. frá jörðu,
með 7 metra hraða á sekúndn ; í
Mari’la 1.7 -km. og 5 m. FFsta
! skýið, s 'in athusrað v«r í MamHn,
j var 20.4 km. frá jörðu. í Bossekop
að eins 11.8 km. því hærra, srrn
skýin sviftt, bess hriðara fórtt þau.
Svo revndist það á b'tðum þesstim
stöðum.
« * *
Samkvæmt síðustu athu2,'itium
fer pólstjarnan með 12—13 ki’ó-
metra hrfiða á kverri sekúndu
gejrnum geiminn.
* » *
Arið 1848 bmð Alexander Dum-
as hinn eldri sig fram fyrir þ'n<r
m«nn. otj tnldi upp þessi meðtn.vli
—; Sem rdthöfttndur hafði li.inn
unn’S 10 klt. dagleoa i 20 ár, alls
73,000 klt., o*T á þoim tima samið
400 bdndi.af skáldsögum oy 35 leik-
rit. Skáldsösrurnar hfifðtt veitt
stílsetjurnm 264,000 franka, prent-
urum 528,000, pappírssölum 633,-
000, innheftin.iramönmim 120,000,
bóksölum 2,400,000, vtxliinim 1,-
600,000, umboðsmönnum 1,600,010,
þeim sem létu bækurnar i umbúð-
ir 100,000, leigu-bókhlöSum 4,58(k-
000, myndapervtitrum 28,600 frauka
Alls yfir höfðu skáldsögur li ns
þessi 20 árin veitt 692 starfsmönn-
um 3 franka daglaun. — ]>essi 35
leikrit vortt sýnd til jaftiaðar B>0
sittnum ; á þeitn græddu leikhúsa-
stjórarnir 1,400,000 franka, laikend-
urnir 1,250,000, skrúðgerðarmenn
210,005, leikbúmngssal ir 149,000,
leikhúsaeigendur 700,000, þöglar
persónur á leiksviðunum 350,000.
eldslökkviliðin 70,000, viöarsalar
70,000, skraddarar 50,000, olittsalar
525,000, pappírssalar 60,000, ltljóð-
færaleikendur 157,000, fátækrasióð-
urinn 630,000, auglýsendur 80,000,
þvottakonur 10,000, umsjónartneun
140,000, vélast jórar 170,000, hár-
skerar 93,000 og eldsábyrjjð".r-
menn 60,000, alls 6,184,000 franfca.
I.eikirnir höfðu í 10 ár veitt 1450
persómtm lífsuppeldi. Miljónunum,
sem skáldið græddi, eyddi ltann
jafnóðum. þejjar hann dó, ltafði
hann 20 franka, sem hann hafði
lánað hjá syni sínum. 1
Níutíu ojr þrjár sauðkindur voru
seldar hér í bcrg á laugardaginn
var, við opinbert uppboð. þær
seldust fyrir $7.10 hver kind, ?.ð
jafnaði.
FRIÐRIK SVEINSSON
tekur nú að sér allar tegundir af
húsmáling, betrekking, o.s.frv.
Eikarmálning fljótt og vel af hendi
levst. Heimili 443 Maryland St.
Minnisvarðar
úr niálrni, sem nefndur er “White
Bronze”, eru iallegustu, varanleg-
ustu og um leið ódýrustu minnis-
varðar, sem nú þekkjast. þeir eru
óbrjótanlegir, ryðga ekki og geta
aldred orðið mosavaxndr, etns og
steinar ; ekki heldur helir frost
nedn áhrif á þa. þeir eru bókstaf-
lega óbilandi og miklu fegurri en
hægt er að gers minnisvaröa ur
stemi (Marmara eða Grandt). Alt
letur er tipphleypt, sem aldrei ma-
ist eða aflagast. þeir tru j fn dvr-
ir, hvort sem þtr eru óletraðir
eða alsettir letri, neínilega : alt
letur, og myndir og mtrki, setn
óskað er eftir, er sett á fritt, —
Kosta frá fáeinum dolluruiii upp
til þúsunda. Fleiri hundruð teg-
undir og mismun.imii stærðir úr
að vvlja.
þessir minn'svarðar eru búnir til
af T H E M 0 N L M E N T A I,
BRONZE CO., Bridgeport, Conn.
þeir, sem vilja fá nákvæmur upp-
Ksingar um þessa ágætu minnis-
varða, skrifi til undirritaðs, setn
er itmboðsmaður fvrir nefnt félag.
Thor. Bjarnarson,
BOX 3 0 4
Pembina - - N. Dak.
JÖN JÖNSSON, járnsmiður, a5
790 Notre Dame Ave. (horni Tor-
onto St.) gerir við alls konar
katla, könnur, potta og pönnur
fyrir konur, og brýnir hnifa og
skerpir sagir fyrir karlmenn. —
Alt vel af hendi leyst fyrir litla
borgun.
Góðar stöður.
Geta ungir, framgjarnir menn cg
konur feujTÍð á járnbrauta eða
loítskeyta stöðvum.
Síðan 8 kl. stunda lögin gen jn í
gildi og síðan loftskeyta fregn-
sending varð útbreidd oá vatrtar
10 þúsund tielegraphers (fregiv
sendla). I.aunin til að Inria nteð
eru frá $70 til $90 á máttuði. V*ér
störfum undir umsjón telegrapn
yfirmanna og öllum sem verða
íullnuma eru ábyrgðar atvinnu-
stöður.
Skrifið eftir öllum upplýsingum
til þeirrar stofnunar sem næst vð-
ur er. NATIONAL TELEGRAF
INSTITUTE, Cincinoitti, Ohio,
Philadelphia, Pa., MemjtlvÍR, Tenn.,
Columbia, S. C., Daveivpert, IU,,
Portland, Ore.