Heimskringla - 19.10.1911, Qupperneq 6

6. BLS. WINNIPEG, 19. OKT. 1911.
HEIMSKRINGLA
Kornyrkjumenn

I>egar þið kaupið akurj'rkju
leita fyrir ykkur, hvar þau eru ód
En það er alveg eins mikilsvar
hæsta verSi eins og aS kaupa verk
GetiS þiS veriS vissir um, aS
hveitiS ykkar, ef þiS stöSugt skifti
ReyniS okkur. SendiS okkur
dæmiS fyrir sjálfa ykkur, hvort
skifta ykkar.
Sérstakt tillit tekiS til tegund
SkrifiS eftir vorum vikulega
ari upplýsingum.
verkfæri, munuS þiS vafalaust
ýrust, áSur en þiS geriS kaupin.
Sandi, aS selja hveitiS ykkar meS
færin ykkar meS lægsta verSi.
fá ætíS allra hæsta veriS fyrir
S viS þann sama?,
eina vagnhleSslu til reynslu og
viS séum verSir aS njóta viS-
a flokkunar.
verSlista (Market Letters) og frek-
Z2HZE2
BESE
mMBB
HANSEN GRAIN COMPANY
Grain Commission
GRAIN EXCHANGE - - - WINNIPEG, MAN.
Mernbers: WINNIPEG GRAIN EXCHANGE.
Members: CALGARY GRAIN EXCHANGE
Fáein orð um Keewatin.
Mjög sjaldan sjást fréttir frá
Keewatin í íslenzku blöSunum.
þó eru landar þar sumir hverjir
vel pennafærir. Hver er ástæSan,
aS þeir láta svo lítiS til sín heyra
opinberlega ? því get ég ekki svar-
aS, en mér hefir dottiS í hug, aS
ástæSan sé sú, að þeir gefi sér
ekki tíma ; aS þeir noti tómstund-
ir sínar til þess aS skemta sér, —
annaShvort innan um hina ilmandi
hvanngrænu pine-viSar skóga, eSa
á silfurtærum vötnum og ám, sem
umkringja Keewatin.
þó aS einn af mentamönnum
Vestur-íslendinga, séra Rögnvald-
ur Pétursson, hafi kveSiS svo aS
orði, aS þaS væri réttkallaS af-
réttarland andskotans (hér á hann
viS klettabeltiS), þá eru hundruS
ffianna, já, svo þúsundum skiftir,
sem liafa gagnstæða skoSun. því
þaS má heita aSal-bústaSur Win-
nipeg aSalsins fyrir sumar heimili
(Summer Resorts) ; og allur fjöld-
inn af velmegandi Bandaríkjafólki
kemur hingaS norður fyrir sumar-
iS. Hver smá-eyja er upptekin og
bygð í tuttugu mílna fjarlægS á
skógarvötnunum ; og svo er eftir-
sóknin orSin mikil eftir lóSum á
meginlandinu, aS þar sem hægt
var aS fá ekruna keypta fyrir einn
dollar á liðnum árum, seljast nú
lóSir, 50x100 fet, fyrir $150—$300, !
þrjár mílur frá bæ. þeYta er nægi-
legt til aS sanna, aS fólk hefir I
komist aS því, aS heilsusamara
loftslag er ekki til í öllu Canada, !
yfir sumartímann, auk þess aS á
rnilli hinna hrjóstrugu kletta er
djúpur og auSugur jarðvegur, sem
getur framleitt eins gott hveiti og
bezt hefir veriS sýnt á Winnipeg !
sýningunni (hér á ég viS Dryden
hveiti).
KlettabeltiS gefur af sér fleiri
hundruS þúsund dollara á ári af j
gulli, silfri og timbri, fiski og loS-
skinna-vöru.
Hver sá maSur, sem er kunnug-
ur klettabeltinu, getur ekki fallist
á, aS skoSun prestsins sé rétt.
Mig undrar, aS landar héSan frá
Winnipeg skuli ekki klófesta eitt-
hvaS af fallegum plássuin, áSur
en alt er upptekiS þar. því skemti-
legt væri fyrir velmegandi íslend-
inga, aS eiga suma staSi hér, ekki
síSur en aSrar þjóSir. Eins álít ég
þar hentugt pláss fyrir fátækt
verkafólk.
það munu vera um 1600 íbúar í
Keewatin, og erfitt er aS finna
smábæ, sem veiti eins mikla at-
vinnu og þar er. 1 bænum eru
tvær stórar hveitimyllur, tvær
kornhlöSur og ein tunnu verk-
smiSja, eign Lake of the Woods
Milling Co. þaS félag gefur um 800
manns atvinnu. Svo er ein stór
sögunarmjdla, sem sagar 160 þús.
ferfet á dag og veitir um 3 hundr-
uS manns atvinnu aS sumrinu.
Bátahús og báta verkstæSi eru
þar líka. þetta eru aSalverkstæSin
þar nú, en líkur til, aS fleiri rísi
upp, því mikiS er af vatnsafli ó-
notaS ; til dæmis þar sem Math-
ers myllan var, Qg svo Keewatin
Water Power var. — Algengt kaup
verkamanna er frá $2.25 til $2.50
á dag ; húsaleiga er helmingi ó-
dýrari en í Winnipeg : sex her-
bergja hús á tíu dollars um mán-
uSinn, svo upp og. niSur eftir gæS-
um og stærS húsa, EldiviSur er
vanalega frá $4 upp í $5.50 korSiS.
í júlí í sumar var kjöt 3 centum
ódýrara pundiS en hér í Winnipeg,
þó aS þaS flytjist héSan ; smjör
°g egg meS sama verSi, en jarSar-
ávextir lítiS eitt dýrari.
Sex. íslenzkar fjölskyldur eru í
Keewatin, og mun Hafsteinn Sig-
urSsson vera elztur íslenzkra bú-
enda þar.
Ekki hafa landar verið afskifta-
lausir um bæjarmál þar, fremur
en annarstaSar þar sem þeir hafa
sezt aS og getaS komiS skoSunum
sínum í ljós ; enda hefSu þeir ekki
j fengiS þaS orS á sig, aS vera meS
beztu borgurum landsins, ef þeir
hefSu dregiS sig í hlé. Herra Jón
Pálmason hefir komiS þar vel
fram, enda er hann mörgum frem-
ur útsjónargóSur. Fyrir nokkrum
árum barSist hann fyrir, aS fá ak-
braut norSur frá Keewatin ; til
aS íá því framgengt, varS hann
aS evSa miklu af sínum dýrmæta
j tíma og leggja á sig margt auka-
spor. Engir bjuggust viS, aS hann
myndi fá því framgerigt ; en Jón
er einn af þeim mönnum, sem ekki
gefur upp þaS sem hann byrjar á
fyr en í síSustu lög, — enda fékk
hann að sjá árangur af vinnu
sinni. Stjórnin lagSi peninga fram
til brautargerSar, og er brautin
nú komin og fær j7firferSar, þó
mikiS þurfi enn aS bæta hana, svo
hún geti kallast góS. En Jón sá,
aS þó brautin væri komin, þá var
stór þröskuldur í vegi, aS komast
inn í bæinn, þar eS engin brú eða
ferja var yfir Darlington Bay ; svo
hann byrjaSi aftur aS vinna aS
því, aS fá brú bygSa yfir Darling-
ton Bay, og meS sínum sterka á-
huga og óþreytandi ötulleik hafSi
liann þaS af, aS stjórnin veitti
peninga til brúarbyggingar. Hon-
um sjálfum til ánægju og bænum
til mikils gagns er brúin komin.
og má meS sanni segja, aS þar
hafi Jón unniS eitt af því þarfleg-
asta verki fyrir Keewatin og
grendina.
I
Frá norSurenda brúarinnar er
aS eins sjö minútna gangur til
Winnipeg River, þar sem gefur aS
líta eitt af þeim fegurstu fljótum
í Canada ríki. Áin líkist þar meir
stóru vptni en á, meS ótal eyjum
smáum og stórum og meS víkum
og töngum ; alt er landslagiS
stórskoriS og hrikalegt, meS há-
um klettum og djúpum dölum, og
til aS kóróna útsýnið, er alt vax-
iS pine-viS af fimm mismunandi
tegundum. Og þetta er plássiS,
sem Winnipeg fólkið er nú í óða
önn aS festa sér lóSir í fyrir sum-
arbústaSi. Mig undrar ekki þó
fólk héSan dvelji þar yfir sumar-
tímann. Ekki verSur heldur langt
þess aS bíSa, aS þar fáist ekki
landblettur fyrir innan þúsund
dollara, því eftirsókn er alt af aS
verða meiri og meiri, síSan brúin 1
kom yfir Darlington Bay ; eyjar |
og meginland er búiS aS mæla út
í ‘campers’ lóSir (sem þeir svo
kalla austurfrá). J>ar ætti aS vera
gott tækifæri aS ávaxta peninga
sína.
MeS beztu óskum til framtíSar
Keewatin.
NiSji Heljarskinna.
W.peg, 24. sept. 1911.
ÆFIMINNING
Kristjáns Jónssonar Bardal.
MaSur hét Bergþór Jónsson.
Ilann bjó að Öxará í Ljósavatns-
skarSi. Hann var ættstór maSur
þar um sýslur. Hann var hrepp-
stjóri um langa tíS. Kona hans
hét GuSrún Einarsdóttir. FaSir
hennar var Einar ‘sterki’. Hann
bjó austur á Langanesi. Af hon-
um eru til tveir þættir. Annar
skrifaSur á íslandi, en hinn hér
vestra. Gunnar Gíslason reit hamu
Bergþór og GuSrún aS Öxará
áttu son, er Jón hét. Ólst hann
upp meS foreldrum sínum, þar til
hann kvongaSist GuSnýu GuS-
lavigsdóttur, bónda á SörlastöS-
um í Fjósnárdal. Bjuggu þau aS
Öxará til dauSdags. þau eignuS-
ust son 22. dag októbermánaSar
1853. Var hann vatni ausinn og
skirður Kristján. Kristján ólst
upp með foreldrum sínum aS Öx-
ará.
ÁriS 1873 gekk hann aS eiga ung
frú Önnu þóreyju Árnadóttur.
(Árni mun hafa búiS aS Skútum í
EyjafirSi). Anna þórey var flutt
norSur í LjósavatnsskarS áður en
hún giftist, og kyntust þau hjónin
í sömu sveit og sýslu, sem Krist-
ján ólst upp í.
Eftir fimm ára sambúS fluttu
þau til Vesturheims áriS 1878.
Settust þau aS í Ontario fylki í
Kanada. J>ar dvöldu þau 7 ár.
Fluttu þau þá vestur í Manitoba-
fylki áriS 1885, og tóku bólfestu í
Argyle bygS. Bjuggu þar þangaS
til áriS Í893 ; fluttu þá til Pipe-
stone bvgSar. J>ar bjó Kristján til
dauSadags. Hann dó 21. ágúst
þessa árs eftir þungan og langan
sjúkdóm.
þeim hjónum Kristjáni og Önnu
þóreyju varS sex barna auðiS.
Tvö dóu kornung, enn fjögur lifa.
þau eru þeir bræSurnir ; Jóhann-
es, Sigurgeir og Kristján, og syst-
ir þeirra Borghildur. Tveir eldri
bræðurnir nú kvongaSir og búa aS
Sinclair í Manitoba. Kristján ó-
kvongaður. Borghildur er gift hér-
lendum manni.
Kristján var fríSur sýnum og
karlmannlegur á velli. Djarfur
maður og fastlundaSur. Ilann
mun hafa veriS rammur að afli,
eins og margir hafa veriS í ætt
hans. Hann var búsýslumaSur og
dável við efni á efri árum.
Hér í landi tók Kristján sér viS,
bótarnafniS Bardal. Voru ástæS-
urnar þær, aS fjölda margir ís-
lendingar eru Jónssynir. Hafahlot-
ist af því vandræSi í bréfaskiftum
og fleiru.
Hann var einn af hinum allra
fyrstu, er nam land í Pipestone
bygS, og var því víSþektur. Póst-
húsiS þar bar nafn hans um sinn :
Bardal P.O., og nú bera járn-
brautarstöðvar nafn hans : Bar-
dal.
Hann var heldur vel aS sér af
sinnar tíðar mönnum, og oft skip-
aður um stund aS gegna ýmsum
opinberum störfum. Hann vann
tvisvar viS þingstörf Roblin-
stjórnarinnar.
Kristján var hagmæltur, og eru
æSi ■ margar vísur eftir hann á
prenti í Ileimskringlu.
Kristján var vinfastur þar sem
tók því, glaSvær pg skemtilegur í
sinn hóp.
Blessuð sé minning h^ns, mæla
syrg.jandi ekkja og tregandi börn.
í nafni aSstandendanna.
Kr. Ásg. Benediktsson
JOHN DUFF
PLTIMBER, GAS ANDSTEAM FITTER
Alt ve’W vel vandaö, og veröiö rótt
664 Notre Dame Av. Phone Garry 23ö8
WLN'MPEG
Hannyrðir.
Undirrituð veitir tilsögn f alls
kyns hannyrSum gegn sanngjarnri
borgun. Starfsstofa : Room 312
Kennedy Bldg., Portage Av., gegnt
Eaton búSinni. Phone: Main 7723.
GERÐA haldorson.
MARKET HOTEL
116 Princess St.
á mó.i markaC'unrii
P. O’CONNFLL. elgnndl, WINNIPEG
Poztn vfnfönp vindlar ocr aÖMynning
».óö. Isieuzkiir veitjneaniaöur P S.
Anderson, leiöbe nir lslendingum.
JIMMY’S IIOTEL
BEZTU VÍN OOVINDLAR.
VfNVEITARI T.H.FRASER,
ÍSLENDINGUR. : : : : :
James Thorpe, Eigandl
Woodbine Hotel
466 MAIN ST.
4r»e*sca HilJiard Halí 1 Norövestnrlaudii’U
Tlu )-h«*rö.—Alskounr vfn oe
Glatin og fteOI: $1.00 á dag og þar yfir
iætiiiiii' A IIkiiii
Eisrendnr.
f Ilefir þú borgaS
| Heimskringlu ?

V-U/
MANITOBA
tækifæranna land.
Hér skulu taldir aS eins fáir þfeirra miklu yfir-
burSa, sem Manitoba fylki býSur, og sýnt, hvers-
vegna allir þeir, sem óska aS bæta lifskjör sin, ættu
aS taka sér bólfestu innan takmarka þessa fylkis.
TIL BÖNDANS.
Frjósemi jarðvegsins og loftslagiS hafa gert Mani-
toba heimsfræga, sem gróðrarstöð No. 1 hard hveitis.
Manitoba býSur bætidasonum ókeypis búnaðar-
mentun á búnaðarskóla, sem jafngildir þeim beztu
sinnar tegundar á ameríkanska meginlandinu.
TIL IÐNADAR- OG VERKAMANNA.
Blómgandi íramleiSslustofnanir í vorum óSfluga
stækkandi borgum, sækjast eflir allskyns handverks-
mönnum, og borga þeim hæztu gildandi vinnulaun.
Algengir verkamenn geta^og fengiS næga atvinnu meS
beztu launum. Hér eru yfirgnœfandi atvinnutæki-
færi fyrir alla.
TIL FJÁRHYGGJENDA.
Manitoba býSur gnægS rafafis til framleiSslu og
allskyns iSnaSar og verkstæSa, meS lágu verSi ; —
Frjósamt land ; — margvíslegar og ótæmandi auSs-
uppsprettur frá náttúrunnar hendi ; — Ágæt sam-
göngu og flutningatæki ; — Ungir og óSfluga vaxandi
bæir og borgir. — Alt þetta býSur vitsmunum, auS-
æíum og framtakssemi óviðjafnanleg tækifæri og
starfsarS um fram fylstu vonir. Vér bjóSum öllum
aS koma og öSlast hluttöku í velsæld vorri og þrosk-
un. — Til frekari upplýsinga, skrifiS :
JOS. HARTNEY, 77 York Street, Toronto, Ont.
JOS. BURKE, 178 Logan Avenue, Winnipeg, Man.
A. A. C. LaRIVIERE, 22 Alliance Bldg., Montreal,
J. F. TENNANT, Gretna, Manitoba.
.1.
Dep ty Miuister of A^ric.dture and Iramigration, W.nn peg
S y I v í a 7
Læknirinn greip punginn áfergjulega meS skjálf-
andi höndum, tróS eins miklu í pípuna og mögulegt
var og fól annaS eins í hendi sinni, um leiS og hann
fleygði pungnum nærri tómum til eigandans.
‘Félagi ySar er farinn, hefi ég heyrt’.
Neville kinkaði kolli og kveikti í pípunni.
“Hann hefir líklega veriS orðinn þreyttur, enda
er þaS engin furSa. Ég skil ekki til hvers menn eru
hér, því Lorn Hope virðist gagnslaust. Hvers
vegna fariS þér ekki, ungi maSur?’
Neville Lynne hallaSi sér aS gryfjuveggnum og
horfði hugsandi á ána.
‘Ég veit ekki’, sagSi hann. ‘Ég verð líklega
bráSum að fara’.
‘þetta segja flestir’, sagSi lækn’irinn og reykti
ánægjulegur sníkta tóbakiS. ‘Ef viS ekki gætum
okkar, þá verða ekki margir til aS fara. Nú eru
tveir dauSir í viðbót og þrír eru hættulega veikir af
sólstungu’.
Læknirinn var ekki amerikskur, en enginn vissi
frá hvaSa landi hann var. Hann hafSi veriS í Kali-
forniu og var nákunnugur lífernisháttum gullnem-
anna.
‘Já, veikindi fylgja ávalt öðrum óhöppum’, sagði
Neville.
‘það eru víst engin veikindi hjá ySur, ungi vinur
minn’, sagSi læknirinn, og horfSi meS aSdáun á
þetta hraustlega ungmenni^
‘Ö, nei, ég er vel frískur’, sagði Neville. ‘Ég
eyk líklega bakaranum fleiri ómök en lækninum”.
‘þér eruS líklega bindindismaSur ?’ sagSi Dok.
‘Ég sé yður sjaldan í brennivins-klefanum’.
Neville brosti.
‘Nei, ég er ekki bindindismaSur’, sagSi hann.
Læknirinn reykti stundarkorn þegjandi, svo sagSi
hann, án þess þó aS hreyfa sig :
8 Sögusafn Heimskringlu *
‘Ég verS líklega aS fara. Og þér hafiS í hyggju
aS vera hér kyr?’
‘Fyrst um sinn — já’, svaraði Neville.
‘þaS borgar sig ekki. þaS finst ekkert í þessari
gryfju’, og benti um leiS ofan í hana.
‘Ég held líka, að þar sé ekkert aS finna’, sagði
Neville, og horfSi ofan í holuna, sem hann hafði
grafiS. ‘En ég ætla aS vera hér fáeina daga enn,
og þér —’
Læknirinn kinkaSi kolli.
‘Jæ-ja, ég óska aS þér gangi vel’, sagði hann, og
'hreyfSi hendina eins og hann væri aS lyfta staupi
upp að vörum sínum. ‘Ég verS líklega aS fara’.
Hann stóS upp til liálfs, en settist svo aftur. ‘En
þaS flón ég er. Ég var búinn aS gleyma erindinu.
J>ér eigiS líklega ekki ögn af góSu brennivíni, reglti-
legu konjaki ? ’
Neville svaraSi engu, en horfSi á hann.
‘þaS er ekki handa mér, þaS megiS þér vera viss
um’, sagSi læknirinn. ‘ÉitriS hans Macs er nógu
gott fyrir mig. J>aS er handa ókunna manninttm’.
‘Ökunna manninum?’ sptirSi Neville*.
“HafiS þér ekki heyrt um hann getiS?!’ sagði
læknirinn.
‘Nei, ég hefi ekki komiS ofan í þorpiS síSustu
þrjá dagana’.
‘J>ér eruS ekki mjög félagslvndur, ungi maður.
Jú, seint í gærkvöldi kom áflogahundurinn til míri,
°g sagSi aS hjá sér væri ókunnur maSur, afarveik-
ur, ásamt ungri stúlku, sem hann hefði fundiS hjá
honum, og yrSi ég aS koma strax og reyna aS
hjálpa manninum”.
‘IlvaSa stúlka?’ spurSi Neville.
‘SagSi ég ekki, aS þú værir barn?’ sagSi læknir-
inn. ‘Jú, þaS er ung stúlka, alveg eins og tryppi,
og —. Hvar hætti ég nú ? Jú, áflogahundurinn
I
S y 1 v í a 4 9
hafði fundiS þetta gamla prúSmenni — og reglulegt
, prúSmenni er hann, ungi vinur minn — liggjandi á
1 götunni, og bar hann heim til sín, og þar eS hann
átti hvorki peninga né annaS í kofa sínum, kom
hann heim til mín’.
‘HvaS heitir maSurinn?’ spurSi Nevilie.
Læknirinn ýtti tóbakinu niSur í pipu sína.
“Af því ég veit það ekki, þá get ég ekki sagt
yöur þaS. En hann er reglulegt prúSmenni, og
þá datt mér í hug aS þér, sem líka eruS reglulegt
prúSmenni, myhduS vera fús til aS gefa honum ögn
af góSum drykk —, það er aS segja, ef þér eigiS
nokktiS af honum’.
‘þaS má ekki þverskallast viS ja'1 kurtejsu hrósi,
1 Dok’, sagði Neville. “Ég hekl að þaS sé ofurlítil
ögn af konjaki eft r, og ef þaS er, þá skuJuS þér fá
þaS’.
Ilann hoppaði upp úr gryfjunm g gekk heim aS
kofanum.
I.æknirinn fór meS honum, og hallaSi sér upp aS
; dyrastafnum á meðan Neville leitaði i kofforti, unz
liann fann flösku meS dálitlu af konjaki í.
‘Hérna er það’, sagSi hann og fleygSi flöskunni
til læknisins, sem greip hana fimlega. ‘Get ég gert
: nokkuS meira, Dok?’
‘Ekki þaS ég veit, og ég held enginn annar geti
^ heldur hjálpað. Vertu ekki liræddur. Ég er lieiS-
j arlegur maSur, ungi vinur minn, og þaS sem ég hefi
sagt ySur, er eins satt og biblían. Ilvern dropa, sem
gesturinn ekki drekkur, skai ég færa ySur aftur’.
Hann var nokkuS lengi aS komast aS kofanum,
en þegar hann kom þangaS, barSi hann að dyrum
og gekk svo inn.
Ofan á þremur tómum kössum lá dauSvona
maður.
10 Sögusafn Heimskringl.il
Hann var aldraður aS sjá. En enda þótt háriS
væri nærri hvítt og andlitiS fölt og magurt, var
hann samt ekki fimtugur. Útlit hans sýndi þaS
greinilega, aS liann var göfttgur aSur. ViS hliS
hans knéféll ung stúlka — reglulegt barn, meS stór
grá atigu og mikiS hár, sem huldi aS nokkru leyti
föla andlitiS hennar. Hún grét ekki, en þaS var ó-
segjanleg sorg í augum hennar, þegar hún sneri sér
frá hinum deyjandi manni og aS lækninum.
‘þá er ég kominn aftur’, sagSi hann. ‘Hvernig
líStir nú?’ Ilann hallaSi flöskunni aS vörum veika
mannsins, svo hann drakk nokkra dropa. “Nú er
þaS betra. Litli vinur, lyftu nú höfSí föSur þins,—
cr hann faSir þinn eða afi?’
‘FaSir’, svaraði stúlkan. ' \
þaS var eins og rómur hennar hefSi meiri áhrif
en læknisins til aS vekja líf í manninum, hann lyfti
höfSi sínu og leit til þcirra á víxl. Svo hreyfði
hann hendi sína í þvi sk^'ni aS benda lækninum aS
fara.
‘þér viljið vera einsamall, er þaS ekki?” sagSi
hann. ‘‘þaS er gott ; kalliS- á mig, þegar þér þurf-
ið mín. KalliS þér bara Dok, iinga stúlkan mín, og
ég skal strax koma’.
Veiki maðurinn beiS þangað til læknirinn var
farinn, þá bcnti hann stúlkunni aS koma nær.
Hún lagSi höfuð sitt á koddann, sem var poki
fyltur með heyi, og lagði hendur sínar um háls hon-
um.
‘Ég verS aS yfirgefa þig, Sylvía litla’, sagSi
hann veiklulega. ‘Vesalings, vesalings barniS mitt.
En verSi guSs vilji. Gráttu ekki, Sylvía. það er
ép, sem ætti aS gráta ; því — þvúþegar ég hugsa
um þaS, aS þú verSur einmana í heiminum, án þess
aS eiga nokkurn aS t'l aS hjálpa þér og vernda
þig —’ hann stundi og tár komu fram í atigu hans.