Heimskringla - 30.11.1911, Side 1

^ Ileimili* tuliiini rit»tjóran»: J
J Garry 2414 J
^ Tulsimi HeimsJcringlu f
J Garry 4110 J
XXVI. AR.
WÍNNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN, 30. NÓVEMBER 1911.
Nr. 9.
}
GULLBRÚÐKAUPS-HJÓNIN.

MONIKA JÓSSDÓTTIR. SVETNN SÖLVASON.
pau héldu gullbrúökaup sitt þann 16. nóv., aö Cypress River, Man.
Fregnsafn.
Markver'öúsru viAöurAii
hvaAa' a*fa
KÍNA STYRJÖLDÍN.
Margt hefir þar borið við af
stórtíðindum undanfarna daga, og
eru margar hryðjusögur þaöan að
heyra. — Virðist keisaraherinn
hafa haft betur upp úr viðskiftun-
um víðast hvar, nema við Nan-
king.
A mánudaginn stóð orusta hlífð-
arlaust í 10 stundir við borgina
Han Yan, og fóru svo leikar, að
keisaraherinn átti sigri að hrósa.
Stýrði keisaraliðum Fong Kin
Cheng hershöfðingi, og fer mikið
orð af hreysti hans. Kinnig hefir
stjórnarherinn borgina Hankow
aftur á valdi sínu, og eru það ó-
fagrar sögur, hvernig uppreistar-
Jnenn hafi verið leiknir þar ; hafa
menn, konur og börn vcrið brytj-
að niður sem hráviði, og liggja
liáir garðar af tnannabúkum með-
fram stra-tum borgarinnar.
Keisara-stjórnin er mjög ánægð
yfir þessum sigrum manna sinna,
<ig hyggur sig nú hólpntj í valda-
sessi.
Kn uppreistarmennirnir liafa líka
getað jafnað um stjórnarherinn, og
það við Nanking borg. Hafa lát-
lausar orustur staðið þar i inaiga
daga og ýmsar sögur gengiö, hver
hlutskarpari hefði orðið ; en nú er
áreiðanleg vissa fyrir, að uppreist-
arherinn hefir Nanking borg alger-
lega á sínu valdi og keisaraherinn
er annaðhvort fallinn eða tekinn
til fanga. Hafa uppreistarmenn
heitið, aö fara að dæmi keisara-
hersins og myrða alla áhangendur
keisarans, sem þeir fá færi á. Sá
fvrsti, sem uppreistarmenn tóku
af lffi, var yfirmaður keisarahcrs-
ins, er borgina varðí, Chang Cott-
am hershöfðingi, — grimdarseggttr
hinn mesti.
Uppreistarmenn ertt mjög í
þröng með vopn og skotfæri, og
er það þeim auðvitað til ósegjan-
legrar tálmunar. Kru leiðandi
menn þeirra og sundurþvkkir stn
á millum, og spillir það einnig
mikið fvrir. Yfirforingi uppreistar-
hersins, Li Yuan Hung, hefir eftir
því sem síðustu fréttir segja, far-
ið þess á leit við ræðismenn stór-
veldanna, að þeir gengjust fyrir
■ að koma friði á. Væru uppreistar-
tnenn viljugir að semja frið, ef
frjálsleg stjórnarbót og uppgjöf
saka væri trygð. Hvort þetta er
annað en flugufregn, er ekki mögtt-
legt að segja um með neinni vissu.
það eina er víst, að nú er barist
af meiri grimd en nokkrtt sittni áð-
ur, og er mannfall giftirlegt hjá
báðum.
FRÁ STRÍÐINU.
Sigurganga ítala er hafin að
nýju. Ilafa ýmsar snarpar orust-
ttr háðar verið undanfarna daga,
og hafa þeir hvervetna boriö sigur
úr býtum.
A mánudagittn unnti ttalir Fort
Mesri og Fort Henni, eftir mann-
skæðar orustnr. Stýrði Roca hers-
höfðingi liði ítala í árásinni á
Fort Mesri og féllu þar tun 500
Arabar. en að eibs fáir ítalir.
Orustan v:ð Fort Ilenni var öllu
skæðari. Stóð hún yfir tvær kl,-
| stitndir, og voru þá ítalir ráðend-
I ur bæjarins. f þeirri orustu féll
| um 800 manns af Aröbum og
jTvrkjum, eti að eins 64 af Itölum.
þrjú hundruð Tvrkir voru teknir
til fanga, og vortt þar á meðal
tiokkrir vfirforingjar. þaö var Gal-
lina ofursti, sem réði fvrir sveit-
! tim ftala við Fort Henni.
það, sem Itölum hefir orðið að
I ntjög miklu liði í bardögunum, ertt
j llugvélarnar. Kru þær á sífeldti
flugi yfir höfðutn Araba og Tyrkja
j og láta sprengikúlur dynja sem
sdæðadríftt yfir hersveitir þeirra.
i Gerðti þær skaða mikinn og urðtt
! Arabar því nær frávita af skelf-
ingu, því jteir áttu ekki slíku að
j venjast. Kinnig hafa flugvélarnar
reynst ítölum að stóru gagni á
njósnarferðttm.
ítalir hafa nú sent rnikinn her
inn t lattdið, og ætla sér að bæla
ttndir sig ltina óstýrilátu Araba-
fiokka, er þar eru á sífeldu sveimi
\ og hafa gert Itölum svo mikinn
! óskunda undanfarið.
Herskipafloti ftala er í Grikk-
landshafi og hefst ekkert að.
— Kvenfrelsiskonur á Knglandi
ertt aftur farnar að láta til sin
taka, nteð óspektum og átroðn-
ingi við þingmenn. Nýverið ætlaði
stór hóptir þeirra að ryðjast inní
þinghúsið, en lögreglan varð þeim
yfirsterkari og flutti allar í fang-
elsi í staðinn, en þó ekki fyr ,en
eftir harðan bardaga. Daginn eftir
kom allur hópurinn fyrir lögreglu-
dómarann, og dæntdi hann þær til
sekta eöa fangelsisvistar ; kusu
allar konurnar fangelsisvistina,
sem hljóp frá þretnur til sex mán-
aða inniveru við vanalegt fanga-
viðurværi. Næst hét dómarintt
því, að ef þessar sómakonur kæmu
fvrir sig aftur fyrir sömu afbrot,
aö dæma þær til þrælkunarvinnu.
í hóp þessara dæmdu kvenna
voru nokkrar háttstandandi aðals-
tnevjar, þar á meðal lávarðsfrú
Constanee Littleton og lafði Sybil
Smith, sem báðar ertt framarlega
í flokki kvenfrelsiskvenna. Konurn-
ar halda baráttnnni áfram, —• í
þeirri vísu von, að málstaður
þeirra sigri og það innan skams.
Og síðustu fréttir frá Englandi
geta um stórmikinn sigur fyrir
kvenfrelsismálið, sem sé hvorki
meiri né minni en þann, að fjár-
málaráðgjafinn Lloyd George lýsti
því yfir á ráðgjafafundi á föstu-
daginn, að hann væri þvt fylgj-
andi, að öllum konum væri veitt-
, ur kosniiigaréttur og kjörgengi, og
fvrir því mytidi hann berjast fram-
vegis. Annar af mikilhæfustu ráð-
gjöfum Asquith stjórnarinnar.VVin-
ston Churchill, fvlgir Lloyd George
að málum, en aftur ertt flestir
aðrir ráðgjafanna andvígir kven-
réttindum. Kn með þá Lloyd
George og Winston Chtirchill, sem
forgöngumenn kvenfrelsismálsins,
I er því vel á veg komið, ' og ekki
tnun líða á löngu, un/. frjálslvndi
flokkurinn tekur það á sternuskrá
s’na og sér því farborða. Kven-
, frelsiskontir eru stórglaðar yfir
sintim mikla og óvænta sigri og
lofa nti Llovd George á hvert
reipi.
— Japanskur tuttdursendill, Har-
iisatne, strandaði t ofsaveðri á
limtudaginn var við eyjuna Shime
sem er ein af Japans eyjum. Fór-
tist þar 45 menn, cn 15 björguðust.
ISLENZKIR BÆNDUR
Nli or tækifa’ri fyrir ykkur að fá liæsta verð fyrir ykkar
hveiti. Með þvf að senda það til Fort William eða l’ort
Arthur Advises. Alex, .Johnson & Couipanj’, Winnipeg.
Sendið mér Sample af hveiti ykknr, og ég get lfttið ykkar vitn
strax livaða númer þ:<ð muni verða, og utn leið látið ykkur
vita hvaða verð þér getið fengið fyrir það. Ef að þið oruð
að hugsa um að selja hveiti ykkar, væri ]>að mjðg heppilegt
fyrir ykkur að senda j>að til
ALEX. JOHNSON & CO.
Room 201 Grain Exchange
WINNIPEQ
HIÐ EINA Í3LENZKA KORNSÖLUFÉLAG í CANADA

— Charles W. Alorse, fvrrtttn
bHnkíimaður í New York, en sem
dæmdur var fvrir ári síðan t 5
ára hegningarhússvinnu fyrir ólög-
legt gróðabrall, liefir nú verið náð-
að'ur af Taft forseta, vegna þess
íið heilsan var biluð og læknar
töldu líf hans í hættu, ef hann
sæti lengur í hegningarhúsinti.
— Ilroðalegt járnbrautarslys
varð á Frakklandi fvrra miðviktt-
dag. Járnbrautarlest, full með far-
jiega, var að renna ynr brú á ánni
Thoust, bilaði þá brúin og lestin
féll í ána og fórust þar 60 manns,
cti 100 tókst að bjarga.
— Bæjarstjórnin t Toronto-borg
hefir á dagskrá, að stofna tann-
lækningahæli þar í borginni, og
hyggtir að verja til þess $7,500.00
á ári. Af þeirri tipphæð fara sex
þúsund til launa tannlæknunum,
sem eingöngu ciga að gefa sig við
lækningtt tanna skólabarna og
þeirra annara barna, sem eiga svo
fátæka aðstandendur, að þeir geta
ckki borgað fvrir tannlækningar
barna sinna.
— Sundrting mikil kvað vera í
brezka ráðaneytinu, og er búist
við, að íhaldssamari hluti þess
muni leggja etnbætti niður. þeir
af ráðgjöfuntim, semtil þess hluta
teljast, crtt Sir Kdward Grev ut-
anríkisráðgjafi, Ilalfdane hermála-
ráðgjafi og Reginald McKenna
innanríkisráðgjafi. Aftur eru það
Llovd George, Winston Churchill
og Wm. Harcourt, sem eru liinn
frjálslyndari liluti ráðaneytisins,—
gjörbreytingaimennirnir svo köll-
ttðti. Sjálfur kvað Asquith vera
orðinn leiðtir á stjórnarforustunni,
og almetit álit tnanna, að hann
muni leggja hana niður bráðlega.
— McNahtara málið í T.os An-
geles gengur ltvorki né rekur, þó
staðið hafi mi ftillar sex vikur.
Allur jtessi timi hefir gengið i, að
fá tnenn í kviðdóminn, og enttþá
vantar 4 af þeim 12, sem hatin
eiga að skipa. Dag eftir dag hafa j
inettn verið tilnefndir, og jafnótt ;
rutt úr kviömtin af Verjendum eða !
sækjendum, vegna einhvers galla,
scin þeir hafa fundið hjá þeim. —
Jiessir 8 menn, sem tilnefndir hafa
verið, eru iönaðarmenn, verka-
nieiin og ba'tidur. Búist er við, að
kviödómtirinn verði ftillskipaðtir
inn ntánaðamóthi, og byrjar þá
vitnaleiðslan eða sókn og vörn
múlsins fvrir alvöru. — Fjársöfn-
iiii helir átt sér stað víðsvegar tint
Bandaríkin til að verja bræðurna,
og er varnarsjóðurinn orðinn 1 í
nillíón dollars, en meira kvað
vanta enn, — svo það verður eng-
iun smáræðis skildingur, sem það
kostar, að verja Jtá bræður, og
sókn málsins kvaö verða ennþá
kostnaöarsatnari. Yerötir mál
þetta vafalaust eitt hið stórfeld-
asta mál, sem nokkru sinni hefir
komið fvrir rétt í Bandaríkjunnm.
Bra-ðtirnir ertt hinir vonheztn ttm
úrslit málsins.
— Margir af leiðrtttdi mönnum
Repúhlikana flokksins í Bandaríkj-
tmum hafa skorað á Theodore
Roosevelt að gefa kost á sér við
næstu forsetakosningar, telja hann
eilta mhnninn, sem sé fær um að
l leiða flokkintt til sigurs. Roosevelt
hefir enn sem komiö er þverskall-
ast við þessttm áskorunum.
— Fregnin um, að Cipriano Cas-
tro, fyrrum forseti Venezuela lýð-
veldisins, hefði veriö myrtur, hefir
reynst ósönn. Gamli tnaðurinn er
j bráðlifandi og hefir cnn á ný brot-
ist með her manits itm í Venezu-
I ela og unnið sigttr á stjórnarhern-
tim, er á móti honttm var sendur.
i Castro og liðsmenn hans hafast
við í norðausturhluta landsins.
I — Forseti San Domingo lýðveld-
isins, Ramon Caceres, var mvrtur
af pólitískutn andstæðingum sín-
titn 20. þ. m. Caceres byrjaði
stjórntnálaferil sinn árið 1899 með
i því að tnyrða Hereux forseta, sem
hafði látið taka föður hans af lífi.
Annars hefir Caeeres þótt dttgandi
• ti’ ,ður. og er lýðveldinu mikjll
skaði að fráfalli hans. San Dom-
ingo hefir engan varaforseta, og
hefir þingið .því verið kvatt saman
til að kjósa nýjstn lýðvcldisforseta.
. — Banamaður Caceres leikur laus-
um hstla.
— Persar hafa séð þattn kostinn
vænstan, að láta undan síga við
Rússa og gera að vilja þeirra.
Kröfur Rússa voru, að ríkisféhirð-
irinn, Bandaríkjamaðttrinn Schus-
ter, væri látinn fara frá embætti ;
að Persa-stjórn bæði Rússa fyrir-
gefningar á óvirðing þeirri, sem
ræðismanni þeirra hefði verið gerð
— og í þriðja lagi, borguðu þeim
(Rússum) all-mikla fjárupphæð,
setn skaðábætur fyrir alla þá fyr-
irhöfn og umstang, setn þessi
| bræta hefði kostað þá. Persum
| þvkir verst af öllu, að þurfa að
missa Shusters — en á það leggja
Rússar aðal-áherslutta. Og vesal-
ings Persar hafa ekkert bolmagn
I gegn ofurmagnimi.
I — Ilinn frægi japanski stjórn-
| málamaður, markgreifi Jutaro
Komura, fyrrttm utanríkisráð-
herra, andaðist í Tokio 24. þ. m.
( Komura var sá, sem fvrir Japans
hönd gerði friðarsamningana vvð
■ Rússa, og þótti mörgtim af lands-
mönmtm hann vera of vægur í
kröftim sínum og átti hann því
við talsverða óvild að stríða eftir
heiinkomuna, sem leiddi til ]>ess,
að hann lagöi ntðttr ráðherratign-
ina. Komura var mentaður í
Bandaríkjunum og hafði útskrif-
ast frá Ilarvard háskólantim. —
Hann varð 64. ára gamall.
— Austurríkst fólkflutningaskip,
Romania, fórst i ofveðri i Adria-
hafinu á fimtudaginn var og drttkn
uðtt þar 60 manns. 1 óveðri þesstt
fórust ýms smærri skip og bátar
þíir á hafinu.
— Hin heitnsfræga franska leik-
kona, Sarah Bernhardt, sent nú er
67 ára gömul, er í þann veginn að
gifta sig, og það engutn karlfausk.
Unnustinn er leikari, I,ou Telegan
að nafni, og er að eins 26 ára
gamall. Gifting þeirra er ákveðin
1. deseaitber. Sarah, “hin guðdóm-
lega”, setn hún vanalega qrkölluð,
hefir áðtir verið gift, og átti þá
tnálara, er Jaoques Ilamala hét,
en þau skildu og hann er dáinn
fvrir mörgum árttm. Kinn son á
Sarah, sem Maurjce Bernhardt
heitir, og er ltann kvongaðttr mað-
tir og á tvö hörn ; svo Sarah er
Royal Household Flour
Til
brauð og
köku
gerðar.
G efur
æfiuleofa
full-
meging.
EINA MYLLAN í WINNIPEG,—LÁTIÐ HEIMA-
IÐNAÐ SITJA FYRIR VIÐSKIFTUM YÐAH.
atnma, þegar hún stigur á brúðar-
bekkinn í annað sinn.
Sœjarfulltrúa efni í 1.
kjördeild.
J. A. BANFIELD
Fyrsta kjördeild hefir völ á á-
gætum fulltrúa, þar sem herra J.
A. Banfield er. Hann er einn af
bezt þektu kaupmönnum borgar-
innar og hefir hvervetna komiö
fram, sem hygginn og ráðdeildar-
samár tnaður.
Borgarráðið þarl' einmitt á slík-
tim mönnutn að halda, sem hr.
Banfield, þvi sá maöur, sem hefir
víðtæka “business” reynslu, er
þarfastur i bæjarstjórnni.
Hr. J. A. Banfield hefir með at-
orku sinni og hagsýni blómgað
verzlun sina rnjög mikið síðan
Itann tók við forráðum hcnnar, og
ltvað Jtað, sem hann. hefir tekið
fyrir hendur, hefir ætíð haft far-
sælan framgang. — Vér erum þess
fullvissir, að fvrsta kjördeild á
ekki völ á betri fulltrúa en herra
Banfield, og leggjttm fast að is-
lenzkttm kjósendum, er þar hafa
atkvæði, að K’lgja lionum að tnál-
utn.
Ilann hefir dva’ið í borginni i
fjölda mörg ár, og er þörfum
hennar og áhugamálum gagnkunn-
ttgur.
Mr. Báttfield hefir sett npp nefttd-
arstofur að 121 Osborne St., og
eru talsimar þar Fort Rouge 1743
og 1760. Geta kjósendttr fettgið
þar allar upplýsingar kosningun-
ttm viðkotnandi.
\
Kjósendur í fvrstu kjördeild, —
greiðið J. A. BANFIKLD atkvæði
vðar og stvrkið ltann að málum.
Bókmentafélagið.
Ársfundur Ilafnardeildar hins ís-
lenzka Bókmentafélags var haldinn
31. október 1911, kl. 6 stðdegis á
Borchs kollegíi. ' Sextán voru á
fundi. Varaforseti, meistari BogL
Th. Melsteð, setti fundinn. Skýrði
hattn frá fjárhag deildarinnar og
lagði fram endurskoðaðan reikn-
ing. Tekjtir höfðu verið kr. 7,061
au. 20 ; gjöld kr. 6,614.65. 1 sjóði
við árslok voru kr. 24,522.67, Jtar
af fastur sjóðttr kr. 24,000. Reikn-
ingurinn var samþvktur umræðu-
laust. J>á skýrði forseti frá bóka-
útgáfu félagsins. Reykjavíkurdeild-
in hrtfðt gefið út bréf Jóns Sig-
urðssonnr, með stuðningi Ilafnar-
deildarittnar og stvrk úr lands-
sjóði : hefði að auk gefið út Skírni
85. ár, og Sýslumannaæfir IV.
biudi 3. liefti, og Fornbréfasafn X.
1 ; en frá Ilafnardeildinni hefði
komið Lýsing tslands eftir Jtor-
vald Thoróddsen, II. hindi 3. hefti,
og Safn til sögti Islands, IV. bindi
5. hefti.
Forseti mintist látins bréfafé-
laga, Frk. Lehmann-Filhés. ]>rír
nýjir félagar voru teknir inn.
J>á var borið upp frumvarp til
nýrra lélagslagn, er ReyVjavíkur-
deildin hafði samþykt í sttmar.
Kftir nokkrar ttmræður var geng-
ið til atkvæða að viðhöfðu nafna-
kalli, og var frumvarpið samþykt
með 14 samhljóða atkvæðum ;
einn fundarmaður greiddi ekki at-
kvæði. Bráðabyrgðar ákvarðan-
irnar vortt samþvktar í einu hljóði
Varaforseti hélt þá ræðu og
árnaði félaginu heilla framvegis.
Ilann minti séstaklega á, að ó-
greitt andvirði handritasafnsins
(12,000 kr.) ætti aö leggja við
hinn fasta sjóð félagsins.
Cand. jur. Jón Sveinbjörnsson
gat ]>ess, að hann hefði umboð
forseta Reykjavíkurdeildarinnar til
aö taka við eignttm Hafnardeild-
arinnar. — Urðu síðan nokkrar
umræður um heimsending mun-
anna, og að þeim loknum var
fttndi slitið.
NÝIR KARDÍNÁLAR.
Mikið var um dýrðir í Róma-
borg á mánttdaginn var, )>ó mest
i páfahöllinni og Péturskirkjunni.
Píus páfi gerði þá nítján kirkjtt-
feðttr að kardínálum, og fór sú
| hátíðlega athöfn fram með við-
höfn mikilli. Tveir af hinum nýju
j kardtnálttm ertt Bandaríkjamenn,
og ertt þeir John M. Farley, erki-
biskupinn í New Yrork, og William
II. O’Connell, erkibiskupinn í
r Boston. Pinnfrémur var senhiherra
páfans í Washington, Diamede
Falconio, einn í tölu hinna út-
völdu. — Pítts páfi, þó farinn sé
að heildtt, bar sig tignarlega við
þetta hátiðlega tækifæri, og hæla
lilöðib ntjög framkomu hans.
I
VEGGLIM
/
L kaldar suniar ojí
lieitar vetrar bygg-
ingar, notið
og ‘Empire’ teg-
umlir afveuorlími,
> oö *
Vér höfum ánægju af að
senda yður verðlista og
fræðslu bæklinga vorra.
Company, Ltd.
Winnipeg, Manitoba